Afghanistan: verschil tussen versies

In [[2001]] vielen de [[Verenigde Staten]] Afghanistan binnen, op zoek naar [[Osama bin Laden]]. Directe aanleiding waren de [[aanslagen op 11 september 2001|aanslagen van 11 september]]. De Amerikaanse aanvallen ondersteunden de opmars van de [[Noordelijke Alliantie (1996)|Noordelijke Alliantie]], een alliantie van gewapende tegenstanders van de [[taliban]]. Lokale krijgsheren kozen de zijde van de Amerikanen en keerden zich tegen de taliban. Binnen enkele maanden was de talibanregering verdreven en was Al-Quaïda na hevige gevechten bij [[Tora Bora]] een gevoelige slag toegebracht. De Amerikanen stelden een overgangsregering onder [[Hamid Karzai]] aan. Karzai werd in 2004 als president bevestigd in de eerste vrije verkiezingen van het land. In 2004 werd ook een nieuwe grondwet opgesteld. De val van de taliban werd door de bevolking met opluchting begroet. Mannen lieten massaal hun baarden afscheren; vrouwen en meisjes maakten in grote getalen gebruik van de herwonnen vrijheden, zoals de mogelijkheid zonder begeleider in het openbaar te begeven, of het recht naar school te gaan.

De taliban streden naar eigen zeggen tegen de aanwezigheid van 'ongelovigen' in Afghanistan, en ook tegen de Afghaanse regering, die zij als een marionet beschouwden. Ze opereerden vaak vanuit het [[Pakistan|Pakistaanse]] grensgebied. Deze burgeroorlog kostte het leven aan burgers, medewerkers van het Rode Kruis en andere NGO's, en ISAF-soldaten. Ondanks de uitbreiding van de NAVO-troepenmacht tijdens [[Barack Obama]] bleekkonden de taliban in staat zich overal in het land te handhaven en zijnhun gebied zelfs geleidelijk aanuitbreiden. uitToen tede breiden.na DeTora uitschakelingBora vannaar Pakistan gevluchte Bin Laden, diein na2011 Torawerd Borageliquideerd naardoor PakistanAmerikaanse was gevlucht,commando's werd in 2011dit echter als een belangrijke Amerikaanse overwinning gezien.

Een probleem voor de Afghaanse regering was dat vrijwel onafhankelijke krijgsheren zich weinig aan het centrale gezag gelegen lieten liggen. De gouverneurs verrijkten zich, streden met elkaar en onderdrukten de bevolking, terwijl de centrale regering vrijwel bankroet bleef. Het met westers geld opgeleide Afghaanse leger bleekwas nietslecht in staat de taliban tegen te gaanbestreiden zonder steun van ISAF. De regering hoopte daarom dat ISAF haar mandaat naar de provincies wilde uitbreiden, maar de [[Westerse wereld|Westerse coalitie]] weigerde dit. Karzai werd in 2009 herkozen als president. Nadat hij de door de grondwet toegestane twee termijnen had afgerond werd [[Ashraf Ghani]] in 2014 tot zijn opvolger gekozen. De verkiezingen hadden een chaotische afloop waarbij de kandidaten beiden de overwinning claimden. Uiteindelijk werd onder Amerikaanse druk tot een verdeling van de macht in de nieuwe regering besloten, met Ghani als president. Ghani had een egocentrische stijl van regeren en bleek slecht in staat groepen te verbinden, waardoor de Afghaanse regering verder geïsoleerd raakte. Ondertussen breidden de taliban hun macht in de provincies uit en pleegden ze geregeld bomaanslagen in Kabul. De Amerikaanse publieke opinie was geleidelijk aan tegen de "missie" in Afghanistan gekeerd, na bijna 20 jaar aanwezigheid zonder concrete verbeteringen. In 2020 sloot de regering Trump een overeenkomst met de taliban, die het de Amerikanen mogelijk maakte zich geheel uit Afghanistan terug te trekken.

De terugtrekking van de Amerikaanse troepen werd bevolen door president Biden in juni 2021. Binnen twee maanden stortte de weerstand van het Afghaanse leger tegen de taliban in. Een voor een vielen provinciehoofdsteden in hun handen. In augustus 2021 verliet president [[Ashraf Ghani]] het land zonder formeel te zijn afgetreden, toen de hoofdstad Kaboel werd ingenomen door de Taliban. HieropOp wierpdat moment hadden de Amerikanen en hun bondgenoten hun terugtrekking nog niet afgerond. De Afghaanse vice-president [[Amrullah Saleh]] wierp zich op als interim-president.

HiernaDoor het grote aantal personen die het land uit probeerden te vluchten, ontwikkelde zich snel een grote humanitaire crisis. <ref>[https://www.aljazeera.com/news/2021/8/30/infographic-afghanistans-humanitarian-crisis-interactive ''Infographic: Afghanistan’s humanitarian crisis'']</ref>