Menstruatie: verschil tussen versies

* Maandverband wordt buiten het lichaam gedragen door het zelfklevende verband in de onderbroek vast te plakken; bij sommige soorten maandverband zijn hiervoor ook extra zogenaamde 'vleugels' aanwezig. Een maandverband kan maar een beperkte hoeveelheid bloed opvangen en moet meerdere malen per dag (bijvoorbeeld iedere twee tot vier uur) vervangen worden. Bij te lang gebruik wanneer er sprake is van aanzienlijk bloedverlies kan een maandverband aan de onderkant doorlekken. Ook kan door het verschuiven van het maandverband bloed aan de zijkant van het maandverband doorlekken. Sommige mensenvrouwen gebruiken tijdens de nacht dikker maandverband, vooral als de menstruatie zwaar is en er veel bloedverlies optreedt. Tijdens de laatste dagen van de menstruatie is het bloedverlies minder en kan ook een [[inlegkruisje]] gebruikt worden in plaats van het dikkere maandverband.

* Een menstruatiecup is een herbruikbaar zacht kunststof kelkje dat tijdens de menstruatie in de vagina wordt ingebracht om het menstruatiebloed in op te vangen. Er zijn verschillende maten. Voor mensenvrouwen die al vaginaal bevallen zijn of ouder dan 30 en voor mensen die nog niet vaginaal zijn bevallen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.organicup.com/size-guide/|titel=Size Guide|bezochtdatum=2020-09-27|werk=OrganiCup|taal=en-US}}</ref>

De meeste jonge mensenmeisjes krijgen hun eerste menstruatie - ook wel [[menarche]] genoemd - als ze tussen 11 en 15 jaar oud zijn, aan het begin van de [[puberteit]], maar de eerste menstruatie kan ook eerder of later optreden. Rond dezelfde leeftijd krijgen jonge mensenzij [[Borst (hoofdbetekenis)|borsten]], [[schaamhaar]] en [[okselhaar]]. Tijdens de eerste paar jaar komt de menstruatie vaak onregelmatig en nog niet elke 4-5 weken. Iemand kan na de eerste menstruatie (of kort ervoor) echter wel zwanger raken als zij<ref name="disclaimer-gender" /> (heteroseksuele) [[geslachtsgemeenschap]] heeft. De meeste mensenvrouwen hebben vanaf het 20ste levensjaar een min of meer regelmatige menstruatie.<ref>{{Citeer web|url=https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/puber/voor-het-eerst-ongesteld-alles-wat-je-wilt-weten/|titel=Voor het eerst ongesteld: alles wat je wilt weten - Dokterdokter.nl|bezochtdatum=2016-10-09|datum=2014-03-28|werk=Dokterdokter.nl|taal=nl}}</ref> De meeste mensenen krijgen hun laatste menstruatie, [[menopauze]], tussen hun veertigste en zestigste levensjaar.<ref>{{Citeer web|url=http://www.pgn-gynaecologie.nl/gyn_overgang.php|titel=Overgang - Patientenvereniging Gynaecologie Nederland|bezochtdatum=2016-10-09|achternaam=Nederland|voornaam=Patientenvereniging Gynaecologie|werk=www.pgn-gynaecologie.nl}}</ref>

Het uitblijven van de menstruatie wordt, zowel in het geval van een zwangerschap als door andere oorzaken [[amenorroe]] genoemd. Bij mensenvrouwen die [[topsport]] bedrijven blijft de menstruatie soms helemaal uit. Hetzelfde geldt voor mensenvrouwen met [[Anorexia nervosa (eetstoornis)|anorexia nervosa]]. Ook na een [[bevalling]] blijft de menstruatie bij sommige mensenvrouwen een tijdlang uit als [[borstvoeding]] wordt gegeven. Het gebruik van de anticonceptiepil kan ook het wegblijven van de menstruatie tot gevolg hebben.

Wanneer de menstruatie een tijdje uitblijft (de persoon is dan ''over tijd'') kan door een [[zwangerschapstest]] worden vastgesteld of een zwangerschap is begonnen. Als diegeneeen vrouw niet zwanger is, en er ook geen andere oorzaak is voor het wegblijven van de menstruatie, dan blijft een menstruatie meestal niet lang uit. Als de menstruatie begint, is de conclusie dat men niet zwanger is niet helemaal waterdicht; bij het innestelen van het embryo kan ook bloed vrijkomen dat voor de menstruatie kan worden aangezien. Deze zogenaamde ''innestelingsbloeding'' kan - mede doordat de duur en intensiteit van de menstruatie sterk kunnen verschillen van persoon tot persoon - lichter, zwaarder of gelijk aan de menstruatie zijn. Het is meestal een lichtere bloeding dan een normale menstruatie en zeker lichter dan de bloeding die kan optreden bij een [[miskraam]].

Tijdens de menstruatie voelen de meeste mensenvrouwen zich niet lekker. De meest voorkomende klachten zijn [[buikpijn]] en [[rugpijn]] die veroorzaakt worden door de sterke samentrekkingen van de baarmoeder. Ook komen andere klachten voor, zoals koud zweet, duizeligheid, misselijkheid, diarree en een opgeblazen gevoel. Tegen de pijn kan een pijnstiller zoals [[paracetamol]] of [[naproxen]] gebruikt worden. De meeste mensenvrouwen kunnen echter tijdens de menstruatie alles doen wat zij op andere dagen gewend zijn.

In de dagen voor de menstruatie komt bij veel mensenvrouwen zogeheten [[premenstrueel syndroom]] voor. Door sterke veranderingen in de [[hormoon]]spiegels in het lichaam van de persoon kan hoofdpijn, spierpijn en prikkelbaarheid optreden. Ook kunnen de [[borsten]] wat opzwellen en gevoelig of pijnlijk zijn.

Seks tijdens de menstruatie is niet schadelijk of ongezond. Gezonde mensenvrouwen die menstrueren hebben niet meer kans op [[seksueel overdraagbare aandoening]]en of andere ziektes dan tijdens andere keren dat menzij buiten de menstruatieperiode seks heefthebben. Alleen mensenvrouwen die [[hiv]]-geïnfecteerd zijn hebben een grotere kans hiv te verspreiden tijdens de menstruatie. In dergelijke gevallen wordt bijvoorbeeld het gebruik van een [[beflapje]] en/of [[condoom]] aangeraden. Het menstruatiebloed dat tijdens het ongesteld zijn vrijkomt uit de baarmoeder kan ook functioneren als [[Glijmiddel (seks)|glijmiddel]].

Uit onderzoek blijkt dat veel mensenvrouwen een verhoogd [[libido]] (zin in seks) hebben tijdens de eisprong, gemiddeld veertien dagen voor de menstruatie.<ref>https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/oct/15/how-period-affects-sex-drive-menstruation-ovulation</ref> Men is het vruchtbaarst tijdens de eisprong. Ook tijdens de menstruatie kan er sprake zijn van een verhoogd libido door een verhoogde hoeveelheid [[progesteron]]. Bij seks tijdens de menstruatie ervaren veel mensenvrouwen een vermindering van krampen in de buik en baarmoeder na een [[orgasme]]. Doordat de baarmoeder aanzienlijk gevoeliger is tijdens de menstruatie kan diepe [[seksuele penetratie|penetratie]] door een penis, vingers of een [[seksspeeltje]] pijnlijk zijn. Sommige mensenvrouwen geven daardoor tijdens (een gedeelte van) de menstruatieperiode de voorkeur aan [[masturbatie]] of niet-penetratieve seks zoals beffen of [[vingeren]].

Ook het gevoel minder risico te lopen op een zwangerschap na seks tijdens de menstruatie wordt als reden gegeven dat men meer zin in seks heeft. Het is echter wel mogelijk zwanger te worden van seks tijdens de menstruatie; zaadcellen kunnen tot 7 dagen in de baarmoeder overleven. In combinatie met een zeer vroege eisprong kan dit leiden tot een zwangerschap. Sommige mensenvrouwen kiezen ervoor om een menstruatiecup (een softcup), of een zogenoemde 'Beppy Cup' (een sponsje dat aan het eind van de vagina zit zonder touwtje) in te brengen tijdens de seks. Hiermee sluit men de baarmoedermond af en vangt de bloeding op. Er kan met behulp van een softcup seks worden bedreven zonder dat een van sekspartners de menstruatiecup voelt.

Binnen verschillende religies en culturen bestaan regels of voorschriften die verbieden seks te hebben tijdens de menstruatie. Vaak gelden ook regels voor de hygiëne in deze periode. IemandEen vrouw die menstrueert wordt dan als [[rein (religie)|onrein]] gezien en moet soms in een [[menstruatiehut]] verblijven.<ref>{{Citeer web|url=https://nos.nl/l/2266841|titel=Nepalese vrouw en kinderen dood gevonden in 'menstruatiehutje'|bezochtdatum=2019-12-31|werk=nos.nl|taal=nl}}</ref> Bij dergelijke gebruiken en stigma's is er sprake van een [[menstruatietaboe]].

Diverse religies kennen rituelen in verband met de menstruatie. Zo zullen orthodox [[Jodendom|joodse]] mensenvrouwen een ritueel bad nemen in een [[mikwe]] na hun menstruatie en worden zij tijdens de menstruatie onrein geacht en mogen zij bijvoorbeeld geen geslachtsgemeenschap hebben. In de [[islam]] bestaat een soortgelijk ritueel en ondergaat een menvrouw na de menstruatie een rituele wassing, [[ghoesl]]. In een inmiddels verboden [[Nepal]]ese traditie moet men zich tijdens de menstruatie helemaal afzonderen. Dat wordt [[chhaupadi]] genoemd.