Kanaal van Korinthe: verschil tussen versies

Het '''Kanaal van Korinthe''' ([[Grieks]]: Διώρυγα της Κορίνθου) is een kunstmatige waterweg in [[Griekenland]]. Het werd in het laatste decennium van de [[19e eeuw]] aangelegd op de plaats waar de [[Landengte van Korinthe]] op zijn smalst is, namelijk 6343  m. Het lijnrechte kanaal is circa 6,3 km lang, 23  m breed en zo’n 8  m diep. De grote gaten in de wand zijn veroorzaakt door [[springstof]], toen in de [[Tweede Wereldoorlog]] de doorvaart werd geblokkeerd.

De zes [[brug (bouwwerk)|bruggen]] (vijf voor het autoverkeer, een voor de spoorweg) die de [[Peloponnesos]] met het Europese vasteland verbinden, liggen ongeveer 70  m boven de [[waterspiegel]]. Het kanaal heeft de vaarweg tussen [[Piraeus (stad)|Piraeus]] en de [[Ionische Zee]] met ongeveer 350 km verkort. Toch is het enkel geschikt voor middelgrote schepen, want sterke stromingen maken het gevaarlijk voor kleine bootjes, terwijl de geringe diepgang een bezwaar is voor grote schepen van meer dan 10.000  ton. Een [[sleepboot]] loodst de vaarschepen erdoorheen in een half uur. Dit gebeurt omzichtig, want de bijna loodrechte wanden van [[grind]] en [[leem]] brokkelen regelmatig af. Lange wachttijden, hoge tolkosten en gevaarlijk manoeuvreren dragen evenmin bij aan een intensief gebruik.

De stormachtige zuidpunt van de Peloponnesos (zie ook [[Kaap Malea]]) was in de oudheid een gevreesde kaap. Daarom werden vrachtschepen liever aan de ene oever van de landengte uitgeladen, op ossenwagens 6 km over de "diolkos" (een soort primitieve spoorlijn waarvan nog resten te zien zijn) getrokken en aan de andere kant weer te water gelaten en ingeladen. Dit intense vrachtverkeer heeft de rijkdom van [[Korinthe (stad)|Korinthe]] veroorzaakt, en er werden al vroeg plannen gemaakt voor de aanleg van een kanaal.

Historische bronnen vermelden dat de Korinthische tiran [[Periander]] de eerste was die concrete pogingen ondernam om de landengte door te snijdendoorsnijden. Hij kwam echter al gauw tot de conclusie dat hij te veel hooi op zijn vork had genomen, nadat het [[orakel van Delphi]] een negatief advies had gegeven.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20110722110449/http://classicpersuasion.org/pw/diogenes/dlperiander.htm Life of Periander] Onder punt VI: "He it was, also, who proposed to cut through the Isthmus."</ref>

Drie eeuwen later haalde de ambitieuze [[Demetrius Poliorcetes]] de plannen opnieuw uit de koelkast, maar hij ging uiteindelijk niet tot de actie over, omdat zijn ingenieurs berekend {{Bron?||2018|01|20}} hadden dat er een groot hoogteverschil bestond tussen de Golf van Korinthe en de [[Golf van Egina]], en dat de verbinding van beide zeeën catastrofale gevolgen zou hebben voor de [[Saronische Eilanden]].

De [[Romeinse Rijk|Romeins]]e ingenieurs van [[Julius Caesar]] en [[Caligula]] gingen opnieuw aan het meten, resp. in [[44 v.Chr.|44 v.]] en [[37|37 na Chr.]], en kwamen tot dezelfde foutieve conclusie.

Ook [[Herodes Atticus]] probeerde het later nog eens, en de [[Byzantijnse Rijk|Byzantijnen]] en [[Venetië (stad)|Venetianen]] raakten niet verder dan de fase van het brainstormen. Pas in [[1882]] werden de werken met [[Frankrijk|Frans]] kapitaal en moderne middelen hervat (op [[23 april]]), en ten slotte in 1893 voltooid, al dreigde het ook toen nog even mis te gaan door een faillissement van de Franse kanaalmaatschappij. Nadat een Grieks [[Consortium (organisatievorm)|consortium]] onder impuls van geldschieter [[Andreas Syngros]] (1830-1899) de leiding van de werken had overgenomen, werd het kanaal op [[25 juli]] [[1893]] opengesteld voor de scheepvaart.<br />

De doortocht van het kanaal werd enkele malen geblokkeerd door instortende delen. Zo liet de [[Wehrmacht]] bij de aftocht in [[1944]] de bruggen opblazen en een reeks treinstellen in het water storten. Pas op het einde van de [[Griekse Burgeroorlog|burgeroorlog]], in [[1949]], kon het kanaal weer opengaan voor de scheepvaart.