Dan (graad): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Madyno (overleg | bijdragen)
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Het '''dan-systeem''' (Japans: 段, ''dan'') is een maniergradueringssysteem om (hogere) niveaus aan te geven binnen [[Japan]]se sporten en kunsten. In de westerse wereld is de graad vooral bekend uit Japanse [[vechtsport]]en ([[budo]]), maar het kan ook gaan om een graad in het bordspel [[Go (bordspel)|Go]], waar het systeem oorspronkelijk voor was ontwikkeld in de [[Edoperiode]]. Het systeem werd overgenomen door [[Jigoro Kano]], de oprichter van [[judo]], en later door andere vechtsporten.
 
In het judo is de oprichter Jigoro Kano de enige die de elfde en twaalfde dan behaalde.<ref>Mercuryu, [https://web.archive.org/web/20150204204521/http://www.mercuryu.com/judo-historie/jigoro-kano/ Jigoro Kano]</ref><ref>Judo Info, [http://judoinfo.com/obi.htm The Judo Rank System - Belts]</ref><ref>World Judo, [https://web.archive.org/web/20150204200611/http://www.worldjudo2014.ru/en/facts-about-judo Facts about judo]</ref> Andere judoka's hebben geen hogere graad behaald dan de tiende dan, hoewel Kano dit praktisch niet voor onmogelijk hield. De allerhoogste graden worden toegekend aan personen die op een bijzondere manier verdienstelijk zijn geweest voor de betreffende sport of kunst.
Regel 7:
Binnen de meeste vechtsporten/vechtkunsten van [[Japan]]se origine wordt een bandensysteem gehanteerd, waarbij gekleurde banden het niveau van de drager aangeven. Naast de verschillende kleuren banden ([[Japans]]: [[kyu]]) bestaat er nog een ander systeem om niveaus aan te geven: het dan-systeem. Zodra een beoefenaar van een vechtkunst/vechtsport zijn zwarte band haalt, betekent dit dat hij bewezen heeft de basis te kennen. Men zou kunnen stellen dat het onder de knie krijgen van de beoefende stijl bij het behalen van de eerste dan (zwarte band) pas echt begint.
 
De dan-graden binnen de vechtkunsten werden het eerste geïntroduceerd door dr. [[Jigoro Kano]], de grondlegger van het [[Judo]]. Dr. Kano wilde voor het judo een gradensysteem watdat aansloot bij het gradensysteem dat op Japanse scholen gebruikt werd. Daar werden bij de verschillende sporten, bijvoorbeeld het zwemmen, al gebruikgemaakt van een systeem met verschillende kleuren om de rang van de sporter aan te geven.
 
=== Japanse termen ===
Regel 26:
 
== Korea ==
Ook binnen veel [[Koreaanse vechtkunst]]en wordt gebruikgemaakt van dan-graden. De graden voor het behalen van de eerste dan worden in het [[Koreaans]] gup (급) genoemd. Dan-graden worden ook met dan (단) aangeduid. Dan-graden deden hun intrede pas in de Koreaanse vechtkunsten ten tijde van de Japanse bezetting (1910-1945) toen Japanse vechtsporten, zoals Judo en Kendo, in Korea werden geïntroduceerd. Koreaanse stijlen kenden tot die tijd geen graden-systeemgradensysteem. Tegenwoordig{{wanneer?||2019|02|21}} maken ook traditionele Koreaanse vechtkunsten, zoals [[Taekgyeon]], gebruik van een dan-graden systeemgradensysteem.
 
Sommige Koreaanse stijlen, zoals [[WTF Taekwondo]], gebruiken voor jonge beoefenaars ook nog een systeem van poompoomgraden (품) graden. Beoefenaars die nog geen 15 jaar oud zijn, kunnen geen dan examendanexamen afleggen. Voor deze beoefenaars zijn er na het behalen van de laatste gup nog vier poom gradenpoomgraden die doorlopen kunnen worden. Nadat men de leeftijd van 15 jaar heeft bereikt, worden de poom-gradenpoomgraden omgezet in dan-graden. Bij sommige organisaties moet men dan echter eerst nog een extra examen afleggen. Tot de leeftijd van 18 jaar kan men poom examenspoomexamens afleggen.
 
=== Koreaanse termen ===
Koreanen gebruiken de [[Sino-Koreaans]]e telling voor de dan graden;
 
#Il dan (일단) - Eersteeerste dan, ook wel ''cho dan'' (초단 [[hanja]]: 初段)
#Ee dan (이단) - Tweedetweede dan
#Sam dan (삼단) - Derdederde dan
#Sa dan (사단) - Vierdevierde dan
#O dan (오단) - Vijfdevijfde dan
#Yuk dan (육단) - Zesdezesde dan
#Chil dan (칠단) - Zevendezevende dan
#Pal dan (팔단) - Achtsteachtste dan
#Gu dan (구단) - Negendenegende dan
 
Dan-houders worden in het Koreaans ''yudanja'' (유단자) genoemd. De tiende dan komt bij veel Koreaanse vechtsporten niet voor, toch zijn er organisaties die wel de tiende dan (십단) uitreiken.
Regel 52:
 
== China ==
Tegenwoordig{{wanneer?||2019|02|21}} maken ook Chinese stijlen sporadisch gebruik van het dan-systeemdansysteem.
 
{{Appendix}}