Heelal: verschil tussen versies

De Belgische astronoom [[Georges Lemaître]] introduceerde in 1927 de theorie dat het universum uitdijt, wat verklaarde dat ver verwijderde sterrenstelsels een [[roodverschuiving]] vertonen. De Amerikaanse astronoom [[Edwin Hubble]] vond, twee jarenjaar later, experimenteel bewijs voor Lemaîtres theorie. HijHubble bewees dat alle [[sterrenstelsel]]s zich van de aarde verwijderen, met een snelheid [[recht evenredig|proportioneel]] tot hun afstand ten opzichte van de aarde, wateen natuurkundige wetmatigheid die nu de [[Wet van Hubble-Lemaître]] wordt genoemd. Dit gegeven impliceert een oerbegin vanuit een bepaald punt, en in 1931 verklaardekwam Lemaître met de [[hypothese]] dat het heelal metvanuit de explosie van een "oeratoom" wasmoest zijn begonnenontstaan. [[framing|Laatdunkend]] werd deze theorie daaromvervolgens door de Britse astronoom [[Fred Hoyle]] "[[Oerknal|bigbangtheorie]]" genoemd, een nog veelgebruikte term met (tegenwoordig) een neutrale [[connotatie]]. Het belangrijkste bewijs voor de theorie kwam in 1964 van [[Arno Allan Penzias]] en [[Robert Woodrow Wilson]], die hiervoor de [[Nobelprijs voor de Natuurkunde]] kregen. Zij ontdekten bij toeval, ze waren er niet naar op zoek, de [[achtergrondstraling]], die werd [[heuristiek|voorspeld]] door de oerknaltheorie.

Van de verst verwijderde sterrenstelsels is de [[golflengte]] van het licht dat de aarde bereikt met meer dan een factor 6 toegenomen. Dit wijst erop dat het heelal met deze factor is uitgedijd sinds het licht, na de oerkanloerknal, van deze sterrenstelsels vertrok.

Een foto van de achtergrondstraling 379.000 jaar na de [[oerknal]], gemaakt door het WMAP-team van de [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]]. Aan de hand van de temperatuur van de [[kosmische achtergrondstraling]] gemeten door de "Cosmic Background Explorer" ([[Cosmic Background Explorer|COBE]]) kon worden berekend hoe oud het heelal is. Het moment van de bigbang werd uiteindelijk bepaald op 15,556 miljard jaar geleden, met een foutmarge van (relatief slechts) 24 miljoen jaar. Recenter onderzoek met de [[Wilkinson Microwave Anisotropy Probe]] (WMAP) gaf echter een ouderdom van 13,7 miljard jaar met een onzekerheid van 1% (ca.circa 137 miljoen jaar). Metingen van [[Europese Ruimtevaartorganisatie|ESA]], bekendgemaakt in 2013, wijzen op een leeftijd van 13,8 miljard jaar.<ref>[http://www.nu.nl/wetenschap/3376365/oudste-licht-heelal-in-kaart-gebracht.html Oudste licht uit heelal in kaart gebracht], nu.nl, 21 maart 2013</ref>