Voedingsstof: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 83.82.68.31 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door D'Arch |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
'''Voedingsstoffen''' of '''nutriënten''' zijn [[stof (scheikunde)|stoffen]] die onontbeerlijk zijn voor de [[groei (fysiologie)|groei]] en de [[homeostase (fysiologie)|instandhouding]] van een [[organisme]]. Voedingsstoffen zijn onmisbaar voor de verrichting van de [[levensverrichting|levensfuncties]] zoals de opbouw van de [[cel (biologie)|cel]] (bij [[bacteriën]] en [[gist]]en), of, in het [[meercellig organisme]], van de cellen voor de [[anabolisme|vorming]] van de verschillende [[weefsel (biologie)|weefsels]]. Dieren, [[schimmels]] en [[heterotroof|heterotrofe]] [[micro-organisme]]n betrekken daarnaast ook hun energievoorziening uit hun voeding. Planten en [[autotroof|autotrofe]] micro-organismen zorgen zelf voor hun energievoorziening, bijvoorbeeld via [[fotosynthese]].
Het [[menselijk lichaam]] heeft ongeveer vijftig verschillende voedingsstoffen nodig.<ref name="Kreijl">{{aut|C. F. van Kreijl, A.G.A.C. Knaap}}, ''Ons Eten Gemeten: Gezonde Voeding En Veilig Voedsel in Nederland'' (2004). Bohn Stafleu van Loghum, p48. ISBN 9789031344116</ref><ref name="BaarHLF">{{aut|J.A.M. Baar, A.A.F. Jochems}}, ''Het lichamelijk functioneren'' (1997), druk 3. Bohn Stafleu van Loghum. ISBN 9789031322732</ref> Daarvan kan het lichaam de meeste niet of onvoldoende zelf maken: de zogenaamde [[essentieel nutriënt|essentiële voedingsstoffen]].<ref name="Kreijl" />
== Inname ==
=== Planten ===
Regel 12 ⟶ 9:
=== Dieren ===
[[dierenrijk|Dieren]] betrekken hun voedingsstoffen uit [[organisme|organisch]] (plantaardig en/of dierlijk) materiaal ([[voedsel]]). Na inname door het organisme worden deze vreemde weefsels via de [[spijsvertering]] afgebroken, waarna de vrijgekomen [[biomolecuul|biomoleculen]] en [[elektrolyt#Fysiologie|mineralen]], opgelost in het [[bloed]], naar de [[cel (biologie)|cellen]] in de verschillende eigen weefsels worden vervoerd. Via [[stofwisseling]] in de cellen worden de voedingsstoffen verder verwerkt
== Soorten nutriënten ==
Regel 19 ⟶ 16:
* Dieren hebben daarnaast [[Organische verbinding|organische stoffen]] nodig, zoals [[Koolhydraat|koolhydraten]], [[Proteïne|eiwitten]], [[vet]]ten en [[vitamine]]s. [[Fotoautotrofie|Fotoautotrofe]] [[planten]] [[Biosynthese|maken]] deze organische verbindingen zelf aan.
In het geval van dieren kunnen voedingsstoffen daarnaast worden onderverdeeld in [[macronutriënten]] en [[micronutriënten]].
===Water===
Water vormt, naast eiwitten, het belangrijkste bestanddeel (bouwstof) van de [[cytoplasma|celinhoud]] van alle soorten een- en meercellige organismen. De gemiddelde celinhoud bestaat voor tweederde uit water. Daarnaast dient water in [[vaatplant]]en en (als [[hemolymfe]] of [[bloed]]) in dieren als transportmiddel voor [[waterige oplossing|opgeloste voedingsstoffen]]. Eencellige organismen nemen hun (an)organische voedingstoffen via [[diffusie]] op, rechtstreeks door hun [[celmembraan]].
== Non-nutriënten ==
| |||