Sint-Salvatorskathedraal: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
versie van Le Fou van 26 mrt 2020 12:34 (55929331) teruggeplaatst - https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/rechtover https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1636/gans_heel/
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 35:
[[Bestand:Turm St Salvator.JPG|thumb|De kathedraal gezien vanuit de [[Steenstraat (Brugge)|Steenstraat]]]]
[[Bestand:Sint-Salvatorskathedraal Inside (Brugge).jpg|thumb|Interieur]]
De '''Sint-Salvatorskathedraal'''<ref> 'Salvator': het Latijnse woord dat verwijst naar Jezus Christus als de Verlosser</ref>, gewijd aan de Verrezen Zaligmaker en aan [[Donatianus van Reims|Sint-Donatiaan]] en gelegen in [[Brugge (hoofdbetekenis)|Brugge]], is de hoofdkerk van het [[bisdom Brugge]].
 
== Geschiedenis ==
Deze kerk werd niet gebouwd om kathedraal van de stad te worden. Ze nam deze status slechts in 1834 aan. Oorspronkelijk was Sint-Salvator een [[romaanse architectuur|romaans]] stenen kerkje gesticht in de [[9e eeuw]]. Toen was de [[Sint-Donaaskerk]], in het hart van Brugge, tegenoverrechtover het [[Stadhuis van Brugge|stadhuis]] gesitueerd, het belangrijkste godsdienstige gebouw van de stad. Op het eind van de [[18e eeuw]] vertrok [[bisschop]] [[Felix Brenart]] in ballingschap. Het bisdom werd afgeschaft en de [[Sint-Donaaskathedraal]] werd als nationaal goed verkocht en gesloopt.
 
In 1834 werd het bisdom Brugge heropgericht en werd de Gentse hulpbisschop [[Frans René Boussen]] de nieuwe bisschop van Brugge. De Sint-Salvatorkerk werd officieel de Sint-Salvators- en Sint-Donaaskathedraal. Nochtans leek het gebouw niet helemaal op een kathedraal. Ze was minder indrukwekkend dan de nabijgelegen [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Brugge)|Onze-Lieve-Vrouwekerk]]. Sint-Salvator moest dus aan zijn nieuwe status aangepast worden. Dit gebeurde onder meer door de inwendige aankleding, waarbij uit de voormalige Sint-Donaaskathedraal afkomstige kunstwerken werden gerecupereerd.
Regel 79:
In 1935 besliste bisschop [[Henricus Lamiroy|Hendrik Lamiroy]] om liturgische redenen het doksaal en het orgel naar achter in de kerk te verplaatsen en hierdoor het koor open te maken.
 
Vanaf 1976 werd gedurende een kwarteeuw grondige restauratie en consolidatie uitgevoerd van de toren en de hele uitwendige kerk. Er vonden ook archeologische opgravingen in de kerk plaats.
 
In 2011 begon de grondige opknapbeurt binnenin de kerk, met uitgebreide schilderwerken en restauratie. In 2013 waren de herstellingen en het opfrissen van het schip en de zijbeuken voltooid. In 2014 begonnen gelijkaardige werken aan het koor, het transept, de kooromgang, de kranskapellen en de sacristie, voltooid in 2017. Nadien volgt nog de controversiële restauratie en ontdubbeling van het orgel tot twee orgels.
 
==Orgels==
In 2015 werd het dossier goedgekeurd voor de restauratie van de twee orgels in de kathedraal. Het dossier verduidelijktverduidelijkte de restauratie als volgt:
 
hetHet romantisch gedachte Klais-orgel zal achteraan op het doksaal worden opgesteld en het barokke Van Eynde-orgel op een doksaal voor de kooringang van het zuidelijke transept. Omdat het pijpwerk van het Van Eynde-orgel zich in het Klais-orgel bevindt, dient de restauratie van beide orgels gelijktijdig te gebeuren.
 
De restauratie van het Van Eynde-orgel is complex, omdat het historische binnenwerk ten gevolge van verwaarlozing veel schade heeft opgelopen: zo werden de 18e-eeuwse windladen van het hoofdwerk lange tijd buiten in weer en wind achtergelaten. Ook de restauratie van de orgelkast met overvloedige ornamentiek en talrijke beelden vereist intensieve en gespecialiseerde restauratiewerken.
Regel 98:
 
===Voornaamste kunstwerken===
De Sint-Salvatorskathedraal bezit heel wat kunstwerken, een aantal afkomstig uit de vernietigde voorganger Sint-Donatianus. Meest in het oog springend zijn de wandtapijten uit Brussel, die door [[Jasper van der Borcht]] in 1731 geweven werden naar het voorbeeld van de schilderijen van de Brusselse schilder [[Jan van Orley]]. Zij werden aangekocht door bisschop [[Hendrik Jozef van Susteren]] voor Sint-Donatianus. Sint-Salvator bezit ook de originele schilderijen die als kartons voor de wandtapijten werden gemaakt.
 
Sint-Salvator bezit ook de originele schilderijen die als kartons voor de wandtapijten werden gemaakt. Vanuit het [[priesterkoor|koor]] kan men het oorspronkelijke [[17e eeuw|17e-eeuwse]] maar in de twintigste eeuw verplaatste [[doksaal]] bewonderen waarbij tevens het [[kathedraalorgel van Brugge|kathedraalorgel]] het vermelden waard is. Het beeld van [[God de Vader]] centraal op het doksaal is van de hand van [[Artus Quellinus de Jonge]]. De kathedraal bezit 17 doeken van [[Jacob I van Oost|Jacob van Oost]]. Daarnaast is er ook werk aanwezig van [[Rogier Van der Weyden]], [[Dirk Bouts]], [[Jan Garemijn]], [[Lanceloot Blondeel]], [[Pieter Pourbus]] en [[Hugo van der Goes]].
 
In de kerk hangt een portret van de in 1127 vermoorde graaf [[Karel de Goede]], afkomstig uit de [[Sint-Donaaskathedraal]].
 
In het museum- (schatkamer genoemd) van de Sint-Salvatorskathedraal hangt het drieluik ''Marteldood van Sint-Hippolytus''. [[Dirk Bouts]] schilderde het midden- en het rechterpaneel, [[Hugo van der Goes]] het linkerpaneel. Verder is er nog de ''Calvarieberg'' van omstreeks 1520.<ref>A. Janssens de Bisthoven, Calvarieberg, in: Anonieme Vlaamse Primitieven red. Aquilin Janssens de Bisthoven, Dirk De Vos, M. Baes-Dondeyne, Henri Pauwels, Brugge, 1969, pp. 221-222.</ref>
 
=== Kunstroof ===
In november 2009 werden bij een spectaculaire [[kunstroof]] verschillende topstukken uit de collectie edelsmeedkunst gestolen. De dieven braken in langs de sacristie van de kanunniken en vernielden de beveiligde vitrines. Het alarmsysteem werkte onvoldoende. De geroofde stukken zijn van een nietmoilijk te schatten waarde.
 
Onder de geroofde stukken bevinden zich:
 
* de zegelring van [[Henricus Lamiroy|Hendrik Lamiroy]];
* de [[pectorale]] van [[Hendrik Jozef van Susteren]];
Regel 118 ⟶ 117:
* een reliekkruis van François Gheuns, ca 1624-1625 uitgevoerd in bergkristal, gemarmerde steen, halfedelstenen en email;
* een kelk geschonken door de familie [[Van Zuylen van Nyevelt]];
* een reliekkruis uit bergkristal, 18de eeuw (hoogte 38,5&nbsp;cm5cm);
* een reliekmonstrans van St. Elooi, 15de / 16de eeuw;
* een stralenmonstrans, met kristallen van Thomas Lyns, 17de eeuw (70&nbsp;cm70cm);
* een neogotische kelk van [[Bourdon (edelsmederij)|Bourdon]] (1896) verguld en email, met opschrift, gegraveerd: Calicem salutaris accipiam et nomen Domini invocabo;
* een stralenmonstrans van Adriaan Pierins senior , 17de eeuw met edelstenen;
* een kelk van Antoon Kerckhove met opschrift DEKEN S ... IER + ... STRAETE + ... ROES + PIE ... VS + IA ... ... GREFFIER.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/1006/Kunst-Literatuur/article/detail/1031392/2009/11/19/Kunstroof-in-Brugse-Sint-Salvatorskathedraal.dhtml De Morgen - Kunstroof in Brugse Sint-Salvatorskathedraal]</ref><ref>[http://www.kerknet.be/bisdombrugge/nieuws_detail.php?ID=378&nieuwsID=89012 Bisdom Brugge-- Kunstroof in de schatkamer]</ref><ref>[http://www.religieuserfgoed.be/site/1054.html Beveiliging Sint-Salvatorskathedraal]</ref><ref>[http://www.religieuserfgoed.be/site/1041.html Nachtelijke kunstroof in Sint-Salvatorskathedraal]</ref>