Wikipedia

Dal (aardrijkskunde): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Versie 44376035 van 178.118.14.188 (overleg) ongedaan gemaakt.
De wikipedia geeft voor uitspoeling een andere betekenis. Er staat in IJsseldal dat het ook IJsselvallei wordt genoemd.
Regel 1:
[[BestandAfbeelding:Alpbachtal.JPG|thumb|right|280px|[[Alpbachtal]], een dal in [[Tirol (deelstaat)|Tirol]] ([[Oostenrijk]])]]
[[BestandAfbeelding:Gulp-Slenaken.jpg|thumb|right|280px|Een [[beekdalBeekdal]] van de [[Gulp (rivier)|Gulp]] in [[Slenaken]] ([[Nederland]])]]
Een '''dal''' is een langgerekte laagte, inzinking of verdieping in het landschap, vaak tussen [[hoogvlakte]]n, [[Heuvel (landvorm)|heuvels]] of [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]]. Een dal wordt soms ook wel een '''vallei''' genoemd, bijvoorbeeld in het geval van de [[Gelderse Vallei]].▼
 
▲Een '''dal''' is een langgerekte laagte, inzinking of verdieping in het landschap, vaak tussen [[hoogvlakteBerg (landvorm)|bergen]]n, [[Heuvel (landvorm)|heuvels]] of [[Berg (aardrijkskunde)|bergenhoogvlakte]]n. Een dal wordt soms ook wel een '''vallei''' genoemd, bijvoorbeeld in het geval van de [[Gelderse Vallei]].
De meeste dalen zijn ontstaan door de uitspoeling van een [[beek (stroom)|beek]] of een [[rivier]], maar ook [[gletsjer]]s en bewegingen in de aardkorst kunnen een bijdrage leveren in het ontstaan van een dal. Op basis van de ontstaansgeschiedenis worden U-dalen en V-dalen onderscheiden. U-dalen zijn uitgesleten door gletsjers en V-dalen door [[beek (stroom)|beken]]. In gebieden met [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]], zoals in bijvoorbeeld [[Oostenrijk]], [[Zwitserland]] en [[Noorwegen]], zijn de dalen duidelijk te onderscheiden. Daar worden de hellingen aan weerszijden van het dal gevormd door de bergen. "Dal" geeft hier het verschil met de omliggende bergen aan.▼
 
▲De meeste dalen zijn ontstaan door de uitspoelingerosie vanontstaan, eendie door een [[beekBeek (stroomwatergang)|beek]] of een [[rivier]] wordt veroorzaakt, maar ook [[gletsjer]]s en bewegingen in de aardkorst kunnen een bijdrage leveren in het ontstaan van een dal. Op basis van de ontstaansgeschiedenis worden U-dalen en V-dalen onderscheiden. U-dalen zijn uitgesleten door gletsjers en V-dalen door [[beek (stroom)|beken]]. InDe dalen zijn in gebieden met [[Berg (aardrijkskundelandvorm)|bergen]], zoals in bijvoorbeeld [[Oostenrijk]], [[Zwitserland]] en [[Noorwegen]], zijn de dalen duidelijk te onderscheiden. Daar worden de hellingen aan weerszijden van het dal gevormd door de bergen. "Dal" geeft hier het verschil met de omliggende bergen aan.
Vanwege de toegankelijkheid liggen in bergachtige streken alle steden en de meeste dorpen in het dal. Bovendien is een dal vaak een vruchtbare plek, aangezien water het laagste punt zoekt. Het ligt ook beschut tegen [[wind (meteorologie)|wind]] en koude. Over het algemeen is de temperatuur in het dal hoger dan in de bergen om het dal.▼
 
▲Vanwege de toegankelijkheid liggen in bergachtige streken alle steden en de meeste dorpen in het dal. BovendienDalen ishebben een dalbovendien vaak een vruchtbare plekbodem, aangezien water naar het laagstedal punt zoektstroomt. Het ligt in het dal ook beschut tegen [[windWind (meteorologie)|wind]] en koude. Overen hetde algemeentemperatuur is deer temperatuur inover het dalalgemeen hoger dan in de bergen om het daleromheen.
In gebieden met weinig [[reliëf (landschap)|reliëf]], zoals in [[Nederland]], is het hoogteverschil minder duidelijk te zien. Topografische benamingen in Nederland met een verwijzing naar een dal zijn bijvoorbeeld [[Diependal (Epen)|Diependal]], [[Roerdalen]], [[Haasdal]], [[Berg en Dal (Nederland)|Berg en Dal]] en [[Nijverdal]]. '''Dal''' heeft dan de betekenis van de laagste plaats in de omgeving, waar dus het water stroomt. Een voorbeeld daarvan is het [[IJsseldal]].▼
 
▲InDal heeft in gebieden met weinig [[reliëfReliëf (landschap)|reliëf]], zoalsbijvoorbeeld in [[Nederland]], iswaar het hoogteverschil minder duidelijk is te zien, de betekenis van de laagste plaats in de omgeving, waar het water heen stroomt. Topografische benamingennamen in Nederland met een verwijzing naar een dal zijn bijvoorbeeld [[Diependal (Epenplaats)|Diependal]], [[Roerdalen]], [[Haasdal]], [[Berg en Dal (Nederlandplaats)|Berg en Dal]] en [[Nijverdal]]. '''Dal''' heeft dan de betekenis van de laagste plaats in de omgeving, waar dus het water stroomt. Een voorbeeld daarvan is het [[IJsseldal]].
Een '''vallei''' duidt op een vergaand geërodeerde omgeving, met aan weerszijden flauwe hellingen. Valleien kunnen [[Vruchtbaarheid|vruchtbaar]], maar ook dor zijn.▼
 
▲Een '''vallei'''Vallei duidt op een vergaand geërodeerde omgeving, met aan weerszijden flauwe hellingen. ValleienDe kunnen[[vruchtbaarheid]] van valleien kan verschillen. Het [[Vruchtbaarheid|vruchtbaarIJsseldal]], maarwordt ook dorIJsselvallei zijngenoemd.
Een [[kloof]] (ook wel ravijn of canyon genoemd) is een door [[erosie]] diep uitgesleten rivierdal met steile (rots)wanden. Door de steile rotswanden is de [[bodem]] van een kloof meestal zeer ontoegankelijk.▼
 
▲Een [[kloof]], (ook wel ravijn of canyon genoemd), is een door [[erosie]] diep uitgesleten rivierdal met steile (rots)wanden. Door de steile rotswanden is de [[bodem]] van een kloof meestal zeer ontoegankelijk.
 
{{Navigatie dalen}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Dal_(aardrijkskunde)"