Langues d'oïl: verschil tussen versies

De '''langues d'oïl''' zijn een [[dialectcontinuüm]] van de [[Romaanse talen|Gallo-Romaanse talen]] waaronder gestandaardiseerd [[Frans]] en de verwante traditionele dialecten van Noord-[[Frankrijk]], het zuiden van [[België]] en de [[Kanaaleilanden]] vallen. Van de [[8e eeuw]] tot de [[12e eeuw]] zijn er uit dat dialectcontinuüm diverse nieuwe Romaanse talen afgesplitst, zoals het [[Oudfrans]]. Daarvan worden onder andere het [[Frans]], [[Waals]], [[Picardisch]] en [[Normandisch]] nog steeds gesproken. Vanwege de vroege afsplitsing kunnen deze talen niet beschouwd worden als varianten van dezelfde taal. In sommige grammatica's worden de termen "langue d'oïl" en "Oudfrans" soms door elkaar heen gebruikt, als benaming voor dezelfde taal die de voorloper is geweest van het moderne, gestandaardiseerde Frans.

De benaming "langue d'oïl" schijnt al sinds het eind van de [[13e eeuw]] in gebruik te zijn., Heten komt voort uit de wijze talen te onderscheiden naar de toenmalige uitspraak voor "ja". Van "oïl" is afgeleid het hedendaags Franse "oui" voor "ja". Hetzelfde gaat op voor het Provençaals of Occitaans, oftewel de "langue d'oc" waarbij "oc" in de toenmalige spraak "ja" betekende.

Het [[Occitaans|Provençaals]] isof geenOccitaans languegebruikte d'oïl"oc" maar voortgekomenvoor uit"ja", heten ''is dus een "langue d'oc'' ofwel [[Occitaans]]". DieDeze zuidelijke tegenhanger van de langue d'oïl had in de [[middeleeuwen]] een hoger ontwikkelde literaire cultuur dan de langue d'oïl. Beide talen behoren tot de [[Romaanse talen|Gallo-Romaanse]] tak van de [[Romaanse talen]] die via het [[Latijn]] zijn voortgekomen uit de [[Italische talen]], een grotendeels uitgestorven taalgroep die een westelijke tak was van de [[Indo-Europese talen|Indo-Europese]] [[taalfamilie]].