'''Complementariteit''' verwijst naaris de mogelijkheid van een [[nucleïnezuur]] om bepaalde [[nucleotide]]n onderling te verbinden door middel van [[waterstofbrug]]gen; het is de overeenstemming tussen twee nucleïnezuren die [[basenpaar|basenparing]] mogelijk maakt. In de natuur is complementariteit het basisprincipe van [[DNA-replicatie]], [[transcriptie (biologie)|transcriptie]] en [[translatie (biologie)|translatie]], omdat het zorgt dat [[desoxyribonucleïnezuur|DNA]]- of [[ribonucleïnezuur|RNA]]-ketens antiparallel tegen elkaar worden uitgelijnd.<ref>{{cite journal|author=Hood L, Galas D|title=The digital code of DNA.|journal=Nature|date=Jan 23, 2003|volume=421|issue=6921|pages=444–8|pmid=12540920|doi=10.1038/nature01410|taal=en}}</ref> Van deDe nucleotiden zijn op elke positie in de sequentie zegt men dat ze '''complementair''' zijn aan elkaar. In dubbelstrengs DNA gaat het hierbij om de verbinding van [[purine]]s ([[adenine]] en [[guanine]]) met [[pyrimidine]]s ([[thymine]], [[cytosine]] en [[uracil]] in RNA). Door middel van complementariteit blijft genetische informatie gericht in stand.
De mate van complementariteit tussen twee nucleïnezuurketens kan variëren. Volledige complementariteit (elke nucleotide ligt tegenover een complementaire nucleotide) zorgt voor een optimaal stabiel nucleïnezuur. [[DNA-schade|DNA-reparatie]] en andere regulerende mechanismen in nucleïnezuren zijn gebaseerd op complementaire basenparen. In de [[biotechnologie]] maakt menwordt ook gebruiktgebruik gemaakt van het principe van complementariteit. Met behulp van het enzym [[reverse-transcriptase]] kan langs een mRNA-keten (een gen) enkelstrengs DNA worden gevormd,<ref group=kleine-letter>Met [[DNA-polymerase]] kan van dit enkelstrengse DNA een de complementaire streng worden gevormd. Het ontstane DNA-molecuul noemt metis [[cDNA|copyDNA]].</ref> die menwordt opslaatopgeslagen in [[cDNA|cDNA-bibliotheken]]. Hoewel complementariteit meestal wordt gezien tussen twee afzonderlijke ketens van DNA of RNA, is het ook mogelijk dat een sequentie interne complementariteit heeft, (zelfcomplementariteit). Dit kan tot gevolg hebben dat een nucleïnezuur met zichzelf gaat basenparen zodat het lokaal wordt opgevouwen. Dit is met name van belang bij RNA-moleculen.
GC base pair jypx3.png|Complementaire [[nucleobase|stikstofbasen]] ([[cytosine]] en [[guanine]]), verbonden door [[waterstofbrug]]gen, aangegeven met stippellijntjes.
AT base pair jypx3.png|Complementaire [[nucleobase|stikstofbasen]] ([[adenine]] en [[thymine]]), verbonden door [[waterstofbrug]]gen, aangegeven met stippellijntjes.
</gallery>
Nucleïnezuurstrengen kunnen ook hybriden vormen waarin enkelstrengs DNA hybridiseert met complementair DNA of RNA. Dit principe is de basis van algemeen uitgevoerde laboratoriumtechnieken zoals de [[polymerase-kettingreactie]] (PCR). De twee strengen van complementaire sequenties wordenzijn [[sense (moleculaire biologie)|sense]] en anti-sense genoemd. De sense-streng is in het algemeen de sequentie van DNA of het RNA dat werd gegenereerd in transcriptie. De antisense-streng is daarentegen de streng is die complementair is aan de sense-sequentie.
