Koninklijk Concertgebouworkest: verschil tussen versies

Het '''Koninklijk Concertgebouworkest (KCO)''' is een [[symfonieorkest]] in [[Nederland]]. Het werd opgericht in 1888 en is sinds 1988 voorzien van het [[predicaat Koninklijk]]. Beschermvrouwe van de Stichting Koninklijk Concertgebouworkest is [[Máxima Zorreguieta|koningin Máxima]].

Het KCOConcertgebouworkest wordt tot de beste orkesten ter wereld gerekend, samen met de [[Wiener Philharmoniker]] en de [[Berliner Philharmoniker]].<ref name="npr.org">[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=97291390 Chicago Symphony Tops U.S. Orchestras], NPR, 21 november 2008.</ref><ref name="cultura.nl">[http://www.cultura.nl/page/nieuws/777313 Koninklijk Concertgebouw Orkest beste ter wereld], Cultura, 19 november 2008.</ref>

In 2004 werd [[Mariss Jansons]] chef-dirigent van het orkest. Het orkest bestond dat jaar uit 120 leden. De [[concertmeester]]s waren [[Vesko Eschkenazy]] en [[Alexander Kerr]]. Tevens werd in dat jaar het eigen label RCO Live opgericht. Het KCOConcertgebouworkest heeft in 2006 veel aandacht besteed aan de honderd jaar eerder geboren Sjostakovitsj.

Op 24 oktober 2008 vierde het KCOConcertgebouworkest zijn 120-jarig bestaan met een concert in het Concertgebouw onder leiding van Mariss Jansons. Er werden werken ten gehore gebracht van Beethoven, [[Gioacchino Rossini|Rossini]], [[Manuel de Falla|De Falla]], [[Luciano Berio|Berio]] en [[Richard Strauss]]. De [[pianist]]e [[Mitsuko Uchida]] en de [[mezzosopraan]] [[Tania Kross]] (mezzosopraan) gaven medewerking aan dit jubileumconcert. Aanwezig waren de beschermvrouwe van het KCOConcertgebouworkest, [[Máxima Zorreguieta|prinses Máxima]], haar echtgenoot [[Willem-Alexander der Nederlanden|prins Willem-Alexander]] en burgemeester [[Job Cohen|Cohen]] van Amsterdam. In hetzelfde jaar publiceerde het [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] muziektijdschrift [[Gramophone]] de uitkomst van een [[opiniepeiling]] onder een groep [[recensie|recensenten]]. Zij hadden het KCOConcertgebouworkest uitgeroepen tot het beste orkest ter wereld.<ref name="npr.org" /><ref name="cultura.nl" />

Er bleef een rol weggelegd voor andere dirigenten met wie het orkest een bijzondere band had. In 2009 dirigeerde Haitink de traditionele kerstmatinee.<ref>[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2676/Cultuur/article/detail/317555/2009/02/26/Haitink-leidt-kerstmatinee-Concertgebouworkest.dhtml Haitink leidt kerstmatinee Concertgebouworkest], ''de Volkskrant'', 26 februari 2009.</ref> Eigenlijk is het aan de chef-dirigent om dit concert te leiden, maar dit was voor het eerst in 33 jaar niet het geval. Tijdens de matinee werden [[liederen naar Des Knaben Wunderhorn (Mahler)]], door mezzosopraan [[Christianne Stotijn]], en de [[Symfonie nr. 6 (Beethoven)|Zesde symphonie (''Pastorale)'']] van [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] ten gehore gebracht. Nikolaus Harnoncourt was ''honorair gastdirigent'' sinds 2000 en stond in oktober 2013 voor het laatst voor het KCOConcertgebouworkest.<ref>[http://www.concertgebouworkest.nl/nl/Actueel/Nieuwsoverzicht/2014-2015/Bruckner-5-met-Harnoncourt-op-dvd/ Afscheid Harnoncourt]</ref>

In de zomer van 2018 maakte het KCOConcertgebouworkest bekend de samenwerking met Gatti te beëindigen in verband met "een onherstelbare beschadiging van het vertrouwen tussen het orkest en de chef-dirigent" na beschuldigingen van ongewenst gedrag.<ref>[https://www.concertgebouworkest.nl/nl/koninklijk-concertgebouworkest-be-indigt-samenwerking-met-chef-dirigent-daniele-gatti Koninklijk Concertgebouworkest beëindigt samenwerking met chef-dirigent Daniele Gatti ], persbericht Koninklijk Concertgebouworkest, 2 augustus 2018.</ref> Tussen het KCOConcertgebouworkest en Gatti werd in april 2019 een schikking getroffen.<ref>[https://nos.nl/artikel/2281675-concertgebouworkest-en-dirigent-gatti-schikken-ruzie-over-ontslag.html Concertgebouworkest en dirigent Gatti schikken ruzie over ontslag], NOS Nieuws, 23 april 2019.</ref>

Het orkest is bij velen beroemd om zijn 'fluwelen' strijkersklank (die ten dele wordt toegeschreven aan de unieke [[akoestiek]] in het Concertgebouw), de 'gouden' [[Koperblazer|kopersectie]] en het [[timbre]] van de [[houtblazer]]s. Het KCOorkest heeft roem verworven met de uitvoering en interpretatie van [[romantiek (muziek)|laatromantisch]] repertoire. Tsjaikovski en Brahms, maar ook Bruckner, Richard Strauss en zeker Mahler zijn niet weg te denken uit het repertoire van het KCOConcertgebouworkest.

Het Koninklijk Concertgebouworkest kent een aantal (jaarlijks) terugkerende concerten. Een recente traditie is het jaarlijks optreden van het KCOorkest in [[Theater Heerlen]], zo werd eind december 2012, na twee eerdere optredens, bekendgemaakt.<ref>Dagblad de Limburg, KCO komt jaarlijks naar Heerlen, maandag 31-12-2012</ref>