Kalksteengroeve: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb| |
||
Regel 1:
[[Bestand:Interieur, overzicht mergelgrot - Maastricht - 20534288 - RCE.jpg|
[[Bestand:Sibbe-Sibbergroeve.JPG|
[[Bestand:SintPietersbergWegLangsGroeve008.jpg|
[[Bestand:Groeve 't Rooth, Eijsden-Margraten, Limburg--2533.jpg|
Een '''kalksteengroeve''' is een plaats waar in [[dagbouw]] of ondergronds [[kalksteen]] wordt gewonnen.
De kalksteengroeven in Limburg worden ook wel '''mergelgroeven'''<ref>In de [[geologie]] is [[Mergel (sedimentologie)|mergel]] gedefinieerd als een mengsel van [[kalk]] en [[klei]] (35 tot 65% kalk). Plaatselijk bestaat de Limburgse "mergel" echter uit 90% - 96% zuivere kalk ([[Calciumcarbonaat|CaCO<sub>3</sub>]]). Naast mergel komen in Limburg een aantal van mergel afwijkende kalksteenformaties voor.</ref> genoemd.
==Kalksteenwinning==
De winning gebeurt:
* in [[dagbouw]]: de grond die zich boven de kalksteen bevindt wordt eerst weggegraven en vervolgens wordt de kalksteen afgegraven.
* ondergronds: de [[Mergel (sedimentologie)|mergel]] wordt over het algemeen uitgezaagd (gebroken) of vroeger met springstof losgeschoten. Dat wat achterblijft is een [[gangenstelsel]]. De meeste mergel en mergelblokken werden in horizontale gangen met paard en wagen naar buiten gebracht. Daardoor zijn de ingangen van deze gangenstelsels in de hellingen van de beekdalen te vinden. Daarnaast treft men ook schachten aan die voor de ventilatie en het transport van mergelblokken werden gebruikt.
===Ondergrondse winning===
Regel 25:
=== Natuurontwikkeling en onderzoek ===
Oude gangenstelsels worden vaak als rustplaats en overwinteringsplaats gebruikt door [[vleermuizen]].
Kalksteengroeven zijn belangrijke vindplaatsen van [[fossiel]]en en daarmee belangrijk voor [[paleontologie|paleontologen]].
Daarnaast zijn groeven het domein van [[bergloper]]s.
Regel 38:
=== Dagbouwgroeven ===
Losse [[Limburgse mergel|mergel]] voor industriële toepassing wordt in Nederland gewonnen in bovengrondse mergelgroeven ([[dagbouw]]).
Tot 2018 won de [[Eerste Nederlandse Cement Industrie]] (ENCI) nog mergel uit de [[ENCI-groeve]] te Maastricht als grondstof voor de cementproductie. In groeve 't Rooth te Margraten en de groeve Curfs te Valkenburg wint de firma Ankersmit kalk als grondstof voor de kunstmestbereiding en als hulpstof in gebruik voor de ontzwaveling van rookgassen.
De [[Steengroeve_Winterswijk| steengroeve in Winterswijk]] is een dagbouwmijn waar voornamelijk kalksteen gewonnen wordt. De groeve is sinds 1932 in gebruik en wordt tegenwoordig geëxploiteerd door de firma Ankerpoort
In de afgelopen eeuwen zijn in de omgeving van Zuid-Limburg door de ondergrondse mergelwinning meer dan 250 grote en kleine gangenstelsels ontstaan. In de volksmond worden deze groeven de "grotten van Limburg" genoemd. (Zie hiervoor: [[Grotten van Limburg]]).
[[Staatstoezicht op de Mijnen]] (SodM) is belast met het toezicht op de mergelwinning in Nederland met name met betrekking tot de aspecten veiligheid, gezondheid, milieu, [[bodembeweging]] ten gevolge van delfstofwinning en de doelmatige winning van delfstoffen.
=== Overige activiteiten ===
* Door de eeuwen hebben veel mensen in de mergelgroeven van Zuid-Limburg een goed heenkomen gezocht en gevonden. Bijvoorbeeld:
# Zij bouwden er [[Grotwoning|grotwoningen]].
Regel 52:
# De laatste keer, dat de „grotten“ als schuilplaats werden gebruikt was het drie dagen durende artillerieduel om de Geullinie tussen de Duitsers en de Amerikanen midden [[september]] [[1944]]. Het grootste deel van de bevolking van Valkenburg en Geulhem zat onderaards.
* Tegen het eind van de oorlog hebben de Duitsers er delen van hun oorlogsindustrie ondergebracht, in de Bronsdal- of [[Bronsdaelgroeve]] bij Geulhem en de Heidegroeve in Valkenburg.
* De [[Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeven]] (SOK) verricht onderzoek in de Zuid-Limburgse Kalksteengroeven.
* Door vleermuistelgroepen worden jaarlijks inventarisaties verricht van de overwinterende vleermuizen in de mergelgroeven.
* De dagbouwgroeven van de ENCI te Maastricht en de groeve 't Rooth nabij Cadier en Keer worden regelmatig opengesteld om mensen in de gelegenheid te stellen [[Lijst_van_vindplaatsen_van_fossielen_in_Nederland#Krijt |fossielen]] uit het [[Krijt (tijdvak)|Krijt]] te zoeken.
Regel 67:
* [http://berglopengeschiedenisondergronds.blogspot.nl/ Bergloperssite]
{{
{{Appendix|voet|
{{References}}
}}
[[Categorie:Groeve]]
| |||