Zuidelijke Nederlanden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k |{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|
Regel 1:
[[Bestand:Espagnols.PNG|{{largethumb}}thumb|De [[Lage Landen]] (met [[Prinsbisdom Luik]], [[Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy]] en [[Hertogdom Bouillon]]) onder Spaans en Oostenrijks gezag, met in het rood de scheidingslijn tussen Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden]]
De '''Zuidelijke Nederlanden''' is de (verzamel)naam voor de verschillende [[landsheerlijkheid|landsheerlijkheden]] uit de [[Habsburgse Nederlanden]] die onder het gezag van de [[huis Habsburg|Habsburgers]] bleven, nadat de [[Nederlandse Opstand|opstandige zeven noordelijke provinciën]] zich in 1581 hadden afgescheiden. Omdat de Habsburgse landsheer vanaf 1556 tevens koning van [[Spaanse Rijk|Spanje]] was, waren de [[Zeventien Provinciën]] als geheel toen de Koninklijke of [[Spaanse Nederlanden]] genoemd. Maar na de afscheiding was ook die benaming nog enkel op de Zuidelijke Nederlanden van toepassing. Geografisch gezien kunnen, naast de gebieden onder bewind van de Habsburgers, ook het [[prinsbisdom Luik]] en andere kleinere territoria tot de Zuidelijke Nederlanden gerekend worden. Na beëindiging van de [[Spaanse Successieoorlog]] in 1713 kwamen de Zuidelijke Nederlanden door het [[Vrede van Utrecht (1713)|Verdrag van Utrecht]] onder bewind van de Oostenrijkse Habsburgers en werden om die reden ook wel de [[Oostenrijkse Nederlanden]] of ''Belgium Austriacum'' genoemd.
 
Aan de administratieve eenheid van de Zuidelijke Nederlanden kwam een eind toen het in 1795 [[Franse tijd in België|door Frankrijk geannexeerd]] werd. Onder het opvolgende bewind van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] (1815-1830) werd het betreffende gebied wel weer aangeduid als de Zuidelijke Nederlanden.
Regel 7:
Op 6 januari 1579 werd de [[Unie van Atrecht]] opgericht en op 17 mei 1579 werd in de [[abdij van Sint-Vaast]] het Traktaat van Atrecht getekend, waarbij de gebieden van de unie, [[graafschap Henegouwen]], [[graafschap Artesië]] en [[Rijsels-Vlaanderen]], zich aan het begin van de [[Tachtigjarige Oorlog]] verzoenden met [[Filips II van Spanje]] en definitief vrede sloten met [[Alexander Farnese]], hertog van Parma, die ze als [[landvoogd]] erkenden. Hun voorbeeld werd in de loop van het jaar door de steden [[Mechelen (stad)|Mechelen]] en [[Nijvel]] in [[hertogdom Brabant]], en [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalst]], [[Geraardsbergen]], [[Bourbourg|Broekburg]] en [[Belle (gemeente)|Belle]] in [[graafschap Vlaanderen]] gevolgd. Hiermee werd de scheiding tussen de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|latere Noordelijke Republiek]] en de Zuidelijke Nederlanden ingezet.
 
De Zuidelijke Nederlanden kwamen op zichzelf te staan als gevolg van de afscheiding door de Noordelijke Nederlanden bij de [[Plakkaat van Verlatinghe|Acte van Verlatinghe]] van 1581 op 26 juli waarin Filips II van Spanje vervallen van de troon van de [[Lage Landen]] werd verklaard. Dit betekende dat de noordelijke provinciën zich feitelijk van de [[Spaanse Nederlanden]] afsplitsten ten opzichte van de Zuidelijke, ook al was het document in [[Willem van Oranje]]'s optiek toen nog voor het geheel van de [[Zeventien Provinciën]] bedoeld.
 
De facto werd de scheiding bewerkstelligd door de [[Beleg van Antwerpen (1584-1585)|Val van Antwerpen]] vier jaar later, in 1585 op 27 augustus. Alexander Farnese, hertog van Parma had de [[Parma's negen jaren|voorgaande jaren]] reeds alle steden in de Zuidelijke Nederlanden heroverd, waartegen de noordelijke geen actie ondernamen. In augustus boekte Parma dan zijn grootste succes met de inname van Antwerpen, de grootste en rijkste stad van de Lage Landen, die door het garnizoen het [[Leger van Vlaanderen]] werd ingenomen. De katholieke godsdienst werd verplicht. Parma forceerde hiermee een definitieve scheiding van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Het prinsbisdom Luik bleef onafhankelijk.
Regel 24:
* [[Geschiedenis van de Spaanse Nederlanden]]
 
{{commonscatCommonscat|Southern Netherlands}}
 
[[Categorie:Zuidelijke Nederlanden| ]]