Celademhaling: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Zijbalk biochemie}}
'''Celademhaling''' of '''dissimilatie''' is het [[stofwisseling|proces]] waarbij in een [[cel (biologie)|cel]], meer specifiek in een [[mitochondrion]], [[adenosinetrifosfaat|ATP]] wordt gegenereerd door de [[biologie |biologische]] 'verbranding' van voedingsstoffen[[monomeer|kleine]] [[biomolecuul|biomoleculen]]. Dit proces behelst de [[oxidatie]] van [[organische verbinding|koolstofverbindingen]] (de [[citroenzuurcyclus]]), gevolgd door [[oxidatieve fosforylering]] uit [[Adenosinedifosfaat|ADP]]. Bij beide stappen wordt [[dizuurstof|zuurstof]] (O<sub>2</sub>) gebruikt en [[koolstofdioxide|kooldioxide]] uitgescheiden. De celademhaling vindt plaats in een reeks biochemische stappen, waarvan de meeste [[redoxreactie]]s zijn. De verkregen energie kan gebruikt worden voor de diverse levensprocessen die het organisme nodig heeft om in leven te blijven.
 
Aan de [[gaswisseling]] tussen [[organisme]]n en hun omgeving ligt de biologische [[oxidatie]] ('verbranding') van [[voedingsstoffen]] in alle lichaamscellen ten grondslag. Die oxidatie noemt men celademhaling of [[aerobe dissimilatie]]. [[Planten]] en bepaalde micro-organismen kunnen, in tegenstelling tot dieren, in hun [[cel (biologie)|cellen]] zowel dissimileren (verbranden) als [[Assimilatie (biochemie)|assimileren]] (brandstof aanleggen). Bij deze organismen wordt ATP gevormd door energie uit licht ([[fotosynthese]]) of uit chemische reacties ([[chemosynthese]]). Zij zijn dus niet afhankelijk van andere organismen voor hun bestaan.