Cohesie (natuurkunde): verschil tussen versies

'''Cohesie''' (van het [[Latijn|Latijnse]] ''com'' = samen en ''haerere'' = blijven steken)<ref>MALMBERG, NASK, NOVA, 1 & 2 VWO/gymnasium, vierde editie, blz. 58</ref> is de [[intermoleculaire kracht|onderlinge]] aantrekkingskracht tussen de [[atoom|atomen]] van eenzelfde [[enkelvoudige stof]] of de [[molecuul|moleculen]] van eenzelfde [[Stofsamengestelde (scheikunde)|stof]], die zich in [[vaste stof|vaste vorm]] of in [[vloeistof|vloeibare vorm]] bevindt. Tussen de atomen of moleculen zijn [[vanderwaalskrachten]] werkzaam, waarbij moleculende deeltjes elkaar aantrekken. De sterkte van de cohesieve vanderwaalskrachten, ofwel de onderlinge aantrekkingskrachten tussen de moleculen of atomen van een gegeven [[stof (scheikunde)|stof]], zijn bepalend voor de [[aggregatietoestand]] van die stof bij gegeven [[temperatuur]] (bijvoorbeeld bij [[kamertemperatuur]]). Bij de [[smelten (faseovergang)|faseovergang]] van vaste stof naar vloeistof worden de vanderwaalskrachten (en daarmee de cohesie) minder; een vloeistof, buiten een vat, vervloeit. Een willekeurig vloeistofdruppeltje bevat echter altijd nog miljoenen aotmen of moleculen. Binnen een [[Gas (natuurkunde)|gas]] is geen sprake van vanderwaalskrachten: slechts een gesloten ruimte kan gasmoleculen of gasatomen bij elkaar houden.

Wanneer, in het geval van een [[vloeistof]] in een [[capillair]], de [[resultante|som]] van de onderlinge aantrekkingskrachten ('cohesie') tussen de vloeistofmoleculen of -atomen of groter is dan de [[resultante#Mechanica|som]] van de [[vanderwaalskrachten|aantrekkingskrachten]] ('[[adhesie]]') tussen de moleculen of atomen van capillair en vloeistof, zal de [[meniscus (fysica)|meniscus]] bol zijn en de vloeistof omlaag worden gedrukt. Wanneer de [[resultante#Mechanica|resulterende]] cohesieve (vanderwaals)kracht kleiner is dan de resulterende adhesieve (vanderwaals)kracht zal in een capillair de meniscus hol zijn en de vloeistof omhoog worden getrokken.