Maasboulevard (Maastricht): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Vanaf 1965: stadsboulevard: weggevallen woord aangevuld
recente ontwikkelingen toegevoegd; beschrijving Bassin uitgebreid; afbeeldingen vervangen/toegevoegd
Regel 143:
}}
In de jaren 80 en 90 veranderde er weinig aan de structuur van de boulevard. Wel groeide de wens om de barrièrewerking van de weg in de binnenstad te verkleinen en om de omgeving van de Wilhelminabrugaanlanding te verbeteren.<ref>[https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=6a04eabcc4df0fea86548567b1f2525d.pdf&naam=jaarboek_maastricht_1992.pdf ''Jaarboek Maastricht 1992'', pp. 34-35] en [https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=f9b7e4375b3b6da36da67293eee851bf.pdf&naam=jaarboek_maastricht_2001_2002.pdf ''Jaarboek Maastricht 2001-2002'', p. 70.]</ref> In 1992 werd hierover al gedebatteerd. Vijf jaar later presenteerde architect [[Jo Coenen]] een uitgewerkt plan voor het gebied tussen de [[Markt (Maastricht)|Markt]] en de Maas.<ref>[https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=bc9b1ad1799dd40698566d78d48f8f41.pdf&naam=jaarboek_maastricht_1996_1997.pdf ''Jaarboek Maastricht 1996-1997'', p. 48] en [https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=0a4159dd76e961ba094c5c6b1d44acf1.pdf&naam=jaarboek_maastricht_1997_1998.pdf ''Jaarboek Maastricht 1997-1998'', p. 13.]</ref> Het Markt-Maasproject werd een van de grootste ingrepen in het centrum van Maastricht. Een groot deel van de Maasboulevard ging eind 2000 op de schop voor de bouw van de tunnel en de aanleg van de Maaspromenade. De eerste werd in 2003 geopend; de tweede volgde enkele jaren later. Het plan voorzag tevens in het vervangen van de aanlanding van de Wilhelminabrug door de huidige gevorkte constructie. Verder verdween de Stadhuisstraat, werd de Gubbelstraat verbreed en werd de Markt autovrij.<ref>[https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=350ff72f0c0f60199ed7f967a26d6e91.pdf&naam=jaarboek_maastricht_2002_2003.pdf ''Jaarboek Maastricht 2002-2003'', pp. 7, 11, 49, 70.]</ref> De gehate kantoren aan de Stadhuisstraat werden vervangen door het € 112 miljoen kostende complex [[Mosae Forum]], met winkelcentrum, stadskantoren en ondergrondse parkeergarage. De totale kosten van het Markt-Maasproject (2000-2007) bedroegen ruim € 162 miljoen.<ref>[https://www.architectuur.nl/project/mosae-forum-maastricht/ 'Mosae Forum Maastricht'] op ''architectuur.nl'', 23 februari 2009.</ref> Bij de bouw van de tunnel vond nauwelijks archeologisch onderzoek plaats. In de enorme bouwput van Mosae Forum gebeurde dat in 2003 wel, maar de resultaten daarvan zijn (nog) niet gepubliceerd.{{Refn|group=noot|Bij de tunnelbouw werden onder meer delen van de oude stadsmuur en een poterne (het Mariapoortje) gevonden. De herontdekking van de tiende boog van de Sint Servaasbrug leidde tot een reconstructie, die is opgenomen in een wandelroute langs de rivier.<ref>{{aut|Titus Panhuysen}} (2005): 'Hoe oud en hoe onverwoestbaar schoon: vijftig jaar omgang met oud-Maastricht', p. 119. In: ''Vijftig jaar jaarboeken. Maastricht 1955-2005''. Stichting Jaarboek Maastricht ([https://www.jaarboekmaastricht.nl/download_jaarboek.php?bestand=133d1d1d18549b717e35adb6bd173bce.pdf&naam=t_panhuysen_hoe_oud_en_hoe_onverwoestbaar_schoon.pdf online tekst]).</ref>}}
 
Omstreeks dezelfde periode maakte ook het noordelijk deel van de Maasboulevard een transformatie door. De oude binnenhaven [[Bassin (Maastricht)|Bassin]] werd al in de jaren 90 ingericht als [[jachthaven]]. In de gerestaureerde [[werfkelder]]s vestigden zich restaurants. Van 2002 tot 2010 zette burgemeester [[Gerd Leers]] zich hartstochtelijk in voor de realisatie van enkele projecten in het gebied, die achteraf als megalomaan gekarakteriseerd kunnen worden.{{Refn|group=noot|Zo kwam het Amerikaanse [[Harrah's]] in 2006 met een plan voor een mega[[casino]] met een hotel, dat op de plek van de [[Timmerfabriek (Maastricht)|Timmerfabriek]] moest komen. [[Jo Coenen]] maakte in 2008 een ontwerp van een groot musicaltheater van [[Joop van den Ende]], dat als een reusachtig [[cruiseschip]] in de bocht van de Maasboulevard zou komen te liggen, op de plek van het [[Landbouwbelang (pand)|Landbouwbelang]]. Een ranke voetgangersbrug moest het nieuwe entertainmentgebied verbinden met het [[MECC]], dat plannen had om zich aan de overkant nabij het [[Griendpark]] te vestigen.<ref>'Las Vegas aan de Maas. Leisure en city-branding in de 21e eeuw', in: ''Unvollendete. Nooit gebouwd Maastricht''. Tentoonstellingscatalogus bij gelijknamige expositie in Bureau Europa, Maastricht, 15 november 2017 t/m 1 april 2018.</ref>}} De plannen liepen op niets uit; de Timmerfabriek bleef als onderdeel van het culturele [[Sphinxkwartier]] behouden en het sinds 2002 [[Kraken (onroerend goed)|gekraakte]] Landbouwbelang functioneert als [[Kunstenaarsinitiatief|culturele broedplaats]]. Aan de zuidkant van de Maasboulevard doet zich een soortgelijke ontwikkeling voor op het terrein van de cementfabriek [[ENCI]], waar de voormalige [[ENCI-groeve]] een recreatieve functie heeft gekregen en waarbinnen het cultuurcentrum AINSI een eigen plek inneemt.<ref>[https://www.bezoekmaastricht.nl/locaties/574764362/ainsi 'AINSI'] op ''bezoekmaastricht.nl''.</ref>
 
== Bezienswaardigheden ==
=== Noordelijk deel (Boschstraatkwartier) ===
{{Zie ook|Zie ook [[Lijst van rijksmonumenten in Maastricht/Van Hasseltkade]] en [[Lijst van gemeentelijke monumenten in Boschstraatkwartier (Maastricht)]]}}
[[Bestand:2016 Maastricht, Bassin, papierfabriek & Landbouwbelang 02.jpg|thumb|270px|Bassinbrug met [[Koninklijke Nederlandse Papierfabriek#Industrieel erfgoed|Blekerij]] en [[Landbouwbelang (pand)|Landbouwbelang]]]]
[[Bestand:2010.07.20.102756 Maasboulevard Maastricht (cropped).jpg|thumb|270px|Monumentale huizen aan depanden Van Hasseltkade]]
Het noordelijk deel van de Maasboulevard ligt tussen de [[Boschstraat (Maastricht)|Boschstraat]] en de noordelijke tunnelmond van de Maasboulevardtunnel. Een gedeelte daarvan bestaat uit de brug over het [[Bassin (Maastricht)|Bassin]], die gevormd wordt door twee 25 m lange betonnen balken, waarop het wegdek van de boulevard rust. Dit is het enige deel van de Maasboulevard dat niet parallel aan de Maas loopt. Na de bocht loopt de weg in een min of meer rechte lijn van noord naar zuid. Hoewel de weg zelf hier de naam Maasboulevard draagt, hebben de meeste gebouwen hun adres uit de tijd van vóór de aanleg van de boulevard behouden. Aan de westzijde is dat Van Hasseltkade; aan de oostzijde Maasmolendijk en, tot 2013, Wilhelminakade.{{Refn|group=noot|De naam Wilhelminakade is op 1 maart 2013 officieel gewijzigd in Maasboulevard.<ref>Panhuysen/Dingemans/Minis/Sprenger (2013), p. 323</ref>}}
{{Zie ook|Zie ook [[Lijst van rijksmonumenten in Maastricht/Van Hasseltkade]] en [[Lijst van gemeentelijke monumenten in Boschstraatkwartier (Maastricht)]]}}
Het noordelijk deel van de Maasboulevard ligt in het Boschstraatkwartier tussen de [[Boschstraat (Maastricht)|Boschstraat]] en de noordelijke tunnelmond van de Maasboulevardtunnel. Een gedeelte daarvan bestaat uit de brug over het [[Bassin (Maastricht)|Bassin]], die gevormd wordt door twee 25 m lange betonnen balken, waarop het wegdek van de boulevard rust. Dit is het enige deel van de Maasboulevard dat niet parallel aan de Maas loopt. Na de bocht loopt de weg in een min of meer rechte lijn van noord naar zuid. Hoewel de weg zelf hier de naam Maasboulevard draagt, hebben de meeste gebouwen hun adres uit de tijd van vóór de aanleg van de boulevard behouden. Aan de westzijde is dat Van Hasseltkade; aan de oostzijde Maasmolendijk en, tot 2013, Wilhelminakade.{{Refn|group=noot|De naam Wilhelminakade is op 1 maart 2013 officieel gewijzigd in Maasboulevard.<ref>Panhuysen/Dingemans/Minis/Sprenger (2013), p. 323</ref>}}
 
HetOndanks noordelijkde deelhierboven aangestipte veranderingen heeft het Bassin nog altijd een overwegend industrieel aanzien. metNoemenswaardig onderzijn anderede enkele[[werfkelder]]s oudeaan de pakhuizenzuidelijke en oostelijke kade, het neoromaanse pakhuis "Maastrichtsch Veem" uit 1860, het 19e-eeuwse havenmeestershuisje, de historische sluis 20 uit 1826 met de in 1931 vernieuwde [[werfkelderophaalbrug]]s langsen heteen Bassinsluiswachtershuisje, de door [[TimmerfabriekKoninklijke (Maastricht)Sphinx|TimmerfabriekDe Sphinx]] die tussen 1905 en 1910 gebouwdgebouwde is[[Timmerfabriek door(Maastricht)|Timmerfabriek]] de(tegenwoordig architectuurcentrum Bureau Europa en [[KoninklijkeLumière SphinxCinema|Defilmhuis SphinxLumière]]), de vroeg-19e-eeuwse [[affuit]]enloods uit circa 1825 en het Blekerijgebouw uit 1859-1861 van [[Koninklijke Nederlandse Papierfabriek|KNP]] (tegenwoordig [[Sappi]]), Sluisen 20het uit 1826 met bijbehorende [[ophaalbrug]] (in 1931slechte vernieuwd)staat envan hetonderhoud gekraakteverkerende [[Landbouwbelang (pand)|Landbouwbelang]] uit 1939 (kraakpand, weggeefwinkel en culturele vrijplaats).<ref>Van den Boogard/Minis (2001), pp. 165, 192-193.</ref> Ten zuiden van het Landbouwbelang liggen twee kantoorgebouwen, waarvan het witgepleisterde gebouw van de voormalige [[Kamer van Koophandel]] van [[Jo Coenen]] uit 1991 het meest in het zicht ligt. Het gebouw staat op ranke poten en heeft een verhoogd aangelegde trap aan de Maaszijde.<ref>Bisscheroux/Minis/Van den Berg/Humblé (1997), p. 25.</ref> De Wilhelminakade is een wat afgelegen deel van de Maaspromenade. Hier liggen enkele [[coffeeshop]]boten. Aan de tegenoverliggende Van Hasseltkade liggen diverse 17e-, 18e- en 19e-eeuwse woonhuizen, waaronder circaeen twintigtwintigtal [[rijksmonument]]en en een [[gemeentelijk monument]].
 
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:2017 Maastricht, Bassin 07.jpg|Bassin met pakhuizen en werfkelders
Bestand:Maastricht - rijksmonument 506663 - Biesenweg bij 16 - sluis 20 met ophaalbrug 20100801.jpg|Ophaalbrug Sluis 20 en Blekerijgebouw (Sappi)
Bestand:201503122016 Maastricht;, MeuseBassin, seenFilmhuis from Wilhelminabrug to the northLumière 03 (croppedcropped1).jpg|WilhelminakadeTimmerfabriek (Lumière), gezien vanaf metde coffeeshopbotenBassinbrug
Bestand:20140525 Maastricht; KamerLandbouwbelang vanbuilding Koophandeland bridge at Sluis 20.JPG|Kantoorgebouw ontworpenOphaalbrug, doorLandbouwbelang Joen Coenensluiswachtershuisje
Bestand:20150312 Maastricht; Meuse seen from Wilhelminabrug to the north 03 (cropped).jpg|Wilhelminakade met kantoren en coffeeshopboten
Bestand:2010.07.20.102756 Maasboulevard Maastricht.jpg|Monumentale huizen aan de Van Hasseltkade
</gallery>
 
Regel 222 ⟶ 225:
Het dorp [[Sint Pieter (Maastricht)|Sint Pieter]] was tot 1920 een zelfstandige gemeente en daarvoor een [[Prinsbisdom Luik|Luikse]] heerlijkheid. Het dorp was vanouds agrarisch met vooral tuinderijen, waarvan de producten op de Maastrichtse markten werden verkocht. Tegenwoordig is het een gewild woongebied. Gaande naar het zuiden wordt de helling van de [[Sint-Pietersberg]] aan de westzijde van de boulevard steiler. Sommige huizen aan de Lage Kanaaldijk hebben de status van rijks- of gemeentemonument. Bij de dorpskern is er vanaf de boulevard zicht op de hooggelegen [[kerk van Sint-Pieter boven]] en het [[Huis de Torentjes]]. Aan de andere kant is er vrij uitzicht over de Maas.
 
Officieel behoort het dorp Sint Pieter tot de buurt Villapark en begint de buurt Sint Pieter pas bij Slavante. Het [[buitengoed Slavante]] ligt in het [[hellingbos]] op de flank van de Sint-Pietersberg. De uitspanning vormt een populair uitje voor Maastrichtenaren en toeristen. Er is een aanlegsteiger voor de rondvaartboten, een café-restaurant, een [[speeltuin]], een [[wijngaard]] en een ondergrondse [[kalksteengroeve]] ("mergelgrot"). Hoog op de helling ligt de [[kasteelruïne Lichtenberg]], waar men uitzicht heeft over het Maasdal en de [[ENCI-groeve]]. De met grijs stof bedekte gebouwen van de cementfabriek [[ENCI]] liggen direct aan de Maasboulevard. EenHet deelvoormalige verpakkingsgebouw van architect [[Frits Peutz]] uit de gebouwenjaren 50 is in gebruik als cultuurcentrum AINSI. Aan de zuidzijde van het fabrieksterrein is sinds 2017 een publieksingang van de groeve, tegenwoordig een natuur- en recreatiegebied. Enkele honderden meters ten zuiden hiervan bereikt de weg de Belgische grens.
 
<gallery widths="150" heights="150">