|
'''Taxonomie'''<ref>Gebruikelijke vorm in de Nederlandse taal, zie onder meer {{aut|Instituut voor Nederlandse Lexicologie}} (2005). ''Woordenlijst Nederlandse Taal.'' Den Haag: Sdu Uitgevers & Tielt: Lannoo Uitgeverij.</ref><ref>Beargumenteerd kan worden dat de term '''taxinomie''' had moeten luiden, omdat het een samenstelling is met het Griekse {{Polytonic|τάξις}} ''táxis'', waarvan de stam op een 'i' eindigt, zie {{aut|Pinkhof, H.}} (1923). ''Vertalend en verklarend woordenboek van uitheemsche geneeskundige termen.'' Haarlem: De Erven F. Bohn. Onder meer in het Frans en Nieuw-Grieks heeft de term geruime tijd na de introductie ervan alsnog in die vorm ingang gevonden. In het Nederlands, Engels en Duits is de vorm met "o" ingeburgerd.</ref> (Grieks: {{Polytonic|τάξις}} ''táxis'' ordening, schikking en {{Polytonic|νόμος}} ''nómos'' gebruik, wet) is in wetenschappelijk en technologisch verband, het indelen van individuen of objecten in groepen (''taxa'', enkelvoud ''[[taxon]]''). MetTaxonomie deis termhiermee taxonomieeen kanvorm zowel devan [[methodologie|methodeclassificatie]]. worden''Taxonomie'' bedoeldverwijst dienaar bijzowel hetde indelengehanteerde wordt toegepast,[[methodologie|indelingsmethode]] als naar de hiërarchische ordening die hiervan het resultaat ervan is. Zo'nDe oorspronkelijke taxonomie was [[Hiërarchietaxonomie (biologie)|hiërarchischebiologisch]], ordeninginmiddels enwordt de activiteitterm omin totbredere zo'n ordening te komen, worden [[classificatie]]zin genoemdgebezigd. Vrijwel alles kan taxonomisch worden ingedeeld: [[organisme]]s, [[plantengemeenschap]]pen, dingen, plaatsen, gebeurtenissen, enzovoort.
Taxonomie zoals hier bedoeld is afgeleid van de wetenschap [[Taxonomie (biologie)|taxonomie]].
== Opbouw van het systeem ==
Een taxonomie is een [[systeem (wetenschap)|systematische]] ordening op basis van óf ''a priori'' of(vooraf gestelde) óf ''a posteriori'' (achteraf gestelde) criteria. Taxonomieën zijn onderhevig aan verandering, zodat een taxonomie kan worden aangepast aannaargelang de hand vaner nieuwe [[Observatie|waarnemingen]], of ontdekkingen en(in inzichten.de Naarbiologie aanleidingbijvoorbeeld van nieuwe inzichtensoorten organismen) optreden. Op fundamenteler niveau kunnen, als gevolg van hierdoor nieuw gevormde inzichten, ook de indelingsprincipes gewijzigd worden.
Er kunnen verschillende taxonomische indelingen naast elkaar bestaan, er kan bijvoorbeeld een bepaald [[taxon]] op een andere manier worden ingedeeld, of op een andere manier ten opzichte van andere groepen in een ordening worden geplaatst. Het anders ordenen van een taxon kan ontstaan door:
* Verschillende criteria op grond waarvan de ordening plaatsvindt.
* Verschillende inzichten en uitgangspunten.
* Foutief toepassen van de criteria, bijvoorbeeld bij gebrekkige of onzorgvuldige waarnemingen of door onvoldoende kennis.
* Het door elkaar gebruiken van verschillende methodes of principes van ordening.
== Biologie ==
| 