Notre-Dame van Parijs: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Misbruikfilter: Schuttingtaal |
k Wijzigingen door 81.83.4.163 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Nieuwsgierige Gebruiker |
||
Regel 38:
De '''cathédrale Notre-Dame de Paris''' ([[Nederlands]]: ''Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Parijs'') is een in [[Gotiek (bouwkunst)|vroeggotische stijl]] opgetrokken [[kathedraal]] op het ''[[Île de la Cité]]'', in het centrum van [[Parijs (hoofdbetekenis)|Parijs]].
== Geschiedenis ==
De bouwheer was [[Mauritius van Sully|Maurice de Sully]], bisschop van Parijs. Hij had de steun van koning [[Lodewijk VII van Frankrijk]] en van het [[kapittel]]. Bisschop De Sully liet eerst de Sint-Stefanuskathedraal, gelegen vlak voor de latere Notre-Dame, tot de grond afbreken. De kathedraal was ontstaan in de 4e eeuw en in haar grootse dimensies uitgebouwd in de 6e<ref>{{Citeer web | url = http://www.notredamedeparis.fr/la-cathedrale/histoire/grandes-figures-et-personnalites/maurice-de-sully/ | titel = Maurice de Sully | bezochtdatum = | auteur = | achternaam = | voornaam = | auteurlink = | medeauteurs = | datum = | formaat = | werk = Grandes figures et personnalités | uitgever = Notre-Dame van Parijs, [[aartsbisdom Parijs]] | paginas = | taal = fr | archiefurl = | archiefdatum = | dodeurl = | citaat = }}</ref><ref>{{Citeer boek | achternaam = Salet | voornaam = Francis | auteurlink = | medeauteurs = | datum = 1970 | titel = Bulletin Monumental, Volume 128| hoofdstuk = La cathédrale mérovingienne Saint-Étienne de Paris | uitgever = | plaats = Parijs | ISBN = | NUR = | pagina's = blz. 320-321 | taal = fr | URL = https://www.persee.fr/doc/bulmo_0007-473x_1970_num_128_4_7178 | bezochtdatum = }}</ref> of 7e<ref>{{Citeer web | url = http://www.notredamedeparis.fr/la-cathedrale/histoire/historique-de-la-construction/ | titel = Historique de la construction | bezochtdatum = | auteur = | achternaam = | voornaam = | auteurlink = | medeauteurs = | datum = | formaat = | werk = | uitgever = Notre-Dame van Parijs, [[aartsbisdom Parijs]] | paginas = | taal = fr | archiefurl = | archiefdatum = | dodeurl = | citaat = }}</ref><ref>{{Citeer web | url = https://www.tombes-sepultures.com/crbst_998.html | titel = Les églises et cimetières de l'Ile de la Cité (Paris) | bezochtdatum = | auteur = | achternaam = Pénin | voornaam = Marie-Christine | auteurlink = | medeauteurs = | datum = | formaat = | werk = Tombes et Sépultures dans les Cimetières et autres Lieux | uitgever = Tombes Sépultures.Com | paginas = | taal = fr | archiefurl = | archiefdatum = | dodeurl = | citaat = }}</ref> eeuw, naargelang de bronnen. De eerste steen van de Notre-Dame werd in het voorjaar van 1163 (volgens het ''Memoriale Historiarum'' van kroniekeur [[Jean de Saint-Victor]] tussen 24 maart en 25 april) door [[paus Alexander III]] en [[Lodewijk VII van Frankrijk]] geplaatst.
Tegen 1177 was het [[priesterkoor|koor]] voltooid en op 19 mei 1182 werd het nieuwe [[hoogaltaar]] ingewijd door kardinaal [[Henri de Château-Marçay]], de pauselijke gezant in Parijs, en Maurice de Sully. Men bouwde destijds doorgaans eerst het koor, zodat de kerk al gebruikt kon worden terwijl er elders nog gebouwd moesten worden. Na de dood van bisschop Maurice de Sully in 1196, werd onder zijn opvolger [[Odo van Sully|Eudes de Sully]] begonnen met de bouw van het [[transept]] en het [[schip (bouwkunst)|schip]]. Halverwege de 13e eeuw waren ook de westtorens voltooid, waarna tot 1345 nog gewerkt werd aan het interieur en de [[straalkapel]]len.
=== Franse Revolutie ===
In 1793, tijdens de [[Franse Revolutie]], werd de kathedraal omgedoopt tot ''Tempel van de Rede''. In deze periode werden talloze kunstwerken gestolen of vernield. De 28 beelden van de koningen van [[Koninkrijk Juda|Juda]] op de westgevel werden onthoofd omdat men dacht dat het beelden van Franse koningen waren. Na de ondertekening van het [[Concordaat van 15 juli 1801]] werd de Notre-Dame opnieuw gebruikt voor de [[Mis|Heilige Mis]]. De kerk werd op 27 februari 1805 als eerste in Frankrijk door [[paus Pius VII]] verheven tot [[basilica minor]].
De kathedraal onderging vanaf 1845 een 23 jaar durende restauratie door [[Eugène Viollet-le-Duc]], om de beschadigingen van de Franse Revolutie te herstellen. Viollet-le-Duc verving de deels vernielde koningsbeelden in het voorfront door zelfontworpen beelden. Hij plaatste ook een nieuwe [[vieringtoren]] of ''flèche'' op het dak van de kathedraal. Sinds 1991 is er een nieuw restauratieproject.
=== Brand ===
{{Zie hoofdartikel|Brand in de Notre-Dame van Parijs}}
Op 15 april 2019 brak er in de avond tijdens restauratiewerkzaamheden een hevige brand uit, die zich vanuit het [[Schip (bouwkunst)|middenschip]] snel verspreidde.<ref>[https://www.nu.nl/buitenland/5844918/grote-brand-in-beroemde-parijse-kathedraal-notre-dame.html Grote brand in beroemde Parijse kathedraal Notre-Dame], nu.nl, 15 april 2019</ref> Het dak en de centrale torenspits ([[vieringtoren]]) stortten in. De rest van het gebouw, alsook een aantal belangrijke kunstschatten, kon nog worden gered.
<gallery heights="150px" widths="110px">
Bestand:Incendie Notre Dame de Paris.jpg|Brand in de Notre-Dame in 2019
Bestand:Notre Dame on fire 15042019-1.jpg|Westgevel tijdens de brand
</gallery>
== Dak ==
| |||