Cambodja: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
cosmetisch + 2 externe links |
||
Regel 30:
Het Koninkrijk Cambodja is een constitutionele monarchie met koning [[Norodom Sihamoni]] als staatshoofd. De Cambodjaanse regering wordt geleid door [[Hun Sen]], premier van Cambodja. Zijn regeringsperiode loopt al sinds 1985, wat hem de langstregerende leider maakt in Zuidoost-Azië.
Cambodja's oude naam is "Kambuja" ([[Sanskriet]]: कंबुज).<ref name="CHANDLER">David P. Chandler (1992) ''History of Cambodia''. Boulder, CO: Westview Press, {{ISBN|0813335116}}.</ref> In het jaar 802 verklaarde [[Jayavarman II]] zichzelf tot koning, wat het begin betekende van het [[
== Geografie ==
Regel 37:
Cambodja heeft een oppervlakte van {{statsland-oppervlaktekort}}. In het zuiden heeft Cambodja een kustlijn van ongeveer 441 kilometer aan de [[Golf van Thailand]]. Behalve in het zuidoosten worden alle grenzen van Cambodja gevormd door lage gebergtes. Binnen deze grenzen ligt een grote laagvlakte die het hart van Cambodja vormt.
Deze vlakte is het dichtbevolkste deel van Cambodja en het is zeer vruchtbaar door de overstromingen. Natte [[rijst]]bouw vormt hier het belangrijkste landgebruik. De rivier de [[Mekong]]
Ongeveer 75 procent van Cambodja ligt op een hoogte van minder dan 100 meter boven het zeeniveau. In het zuidwesten van Cambodja ligt het [[Kravanhgebergte]] (Cardamongebergte) met als hoogste piek de [[Aoralberg]] van 1771 meter. Dit gebergte heeft een uitloper langs de kust tot aan de grens met Vietnam genaamd het [[Damreigebergte]] (Olifantgebergte) met pieken tussen de 500 en 1000 meter. De westelijke grens van Cambodja met Thailand wordt gevormd door een heuvelachtig gebied met toppen tot 500 meter. Aan de noordelijke grens met Thailand liggen de steile [[Dongrekbergen]] met pieken tot 700 meter, ook de [[Preah Vihear Tempel]] ligt in dit gebergte.
Regel 45:
=== Klimaat ===
Cambodja heeft een [[tropisch klimaat|tropisch]] [[moessonklimaat]]. De gemiddelde [[temperatuur]] is ongeveer 30 [[Graad (temperatuur)|graden]]. De temperatuur varieert van 10 graden in de koele maanden tot 45 graden in de zomer. Cambodja kent twee moessons: de droge noordoostmoesson van november tot april, als de winden uit het noordoosten komen, en de natte zuidwestmoesson van mei tot oktober, als de winden uit het zuidwesten komen en veel regen brengen. De periode met de minste regenval is januari
== Demografie ==
Regel 58:
De grootste religieuze minderheid vormen de [[moslim]]s met 2,1% van de bevolking ([[sjafisme|sja’afitische]] [[soennisme|soennieten]]). Zij behoren over het algemeen tot de [[Cham (volk)|Cham]].<ref name=cia-people /> Verder zijn er ongeveer 20.000 [[Katholieke Kerk in Cambodja|katholieken]] in Cambodja.
===== Ten tijde van het Rode
Artikel 20 van de constitutie van 1976 van het [[Democratisch Kampuchea]] garandeerde godsdienstvrijheid, maar het verklaarde ook dat "alle reactionaire religies die nadelig zijn voor het Democratisch Kampuchea en zijn volk ten strengste verboden zijn". Ongeveer 85 procent van de bevolking volgde de [[Theravada (boeddhisme)|
Zeer veel monniken zijn toen geëxecuteerd en tempels en pagodes vernietigd<ref name="Genocide Watch">{{Citeer web|title=Prosecuting the Crime of Destruction of Cultural Property|url=http://www.genocidewatch.org/images/Cambodia_Prosecuting_the_Crime_of_Destruction_of_Cultural_Property.pdf|date=|accessdate=28 december 2012|first=Sarah J.|last=Thomas|work=GenocideWatch.org|publisher=Genocide Watch}}</ref> of zij werden gebruikt als pakhuizen of gevangenissen. Beelden van de [[Gautama Boeddha|Boeddha]] werden beklad en in rivieren en meren gegooid. Wanneer mensen biddend werden gezien of religieuze gevoelens uitten, werden ze vaak gemarteld en gedood. Ook de christelijke en islamitische gemeenschappen werden vervolgd, omdat zij door het regime werden bestempeld als onderdeel van een
De kathedraal de 'Notre Dame' in Phnom Penh, gebouwd door de Fransen ten tijde van het Frans protectoraat, is met de grond gelijkgemaakt.<ref name="Genocide Watch"/> De Rode Khmer dwong moslims om varkensvlees te eten, wat in het islamitische geloof als onrein en verboden wordt beschouwd (''[[Halal en haram|Haram]]''). Velen van de moslims die weigerden het varkensvlees te eten, werden vermoord. Christelijke geestelijken en islamitische [[imam]]s werden geëxecuteerd. Er zijn in die periode 130 [[Cham (volk)|Cham]]moskeeën vernietigd.<ref name="Genocide Watch"/>
Regel 96:
|-
|2015 ||18,2 ||1168 ||3502 ||7,2% ||1,2% ||-1,6% ||32,5%||-9,3%
|}
De landbouw is een belangrijke sector. Het heeft een aandeel van 30% in het bbp en ongeveer de helft van de beroepsbevolking is hierbinnen werkzaam.
Regel 121:
== Politiek ==
[[Bestand:Nationalassembly pp.jpg|260px|thumb|Zetel van het Cambodjaanse parlement in Phnom Penh]]
De grote politieke rivaliteit tussen de partijen van [[Hun Sen]], prins [[Norodom Ranariddh]] (gesteund door koning [[Norodom Sihanouk]]) en [[Sam Rainsy]] in combinatie met de overvloedige beschikbaarheid van oorlogstuig vormen een gevaar voor de stabiliteit van het land. Tevens heerst er [[corruptie]]. Zo steekt een kring rond de corrupte regering miljoenen van de opbrengst uit de massale [[houtkap]] in eigen zak. Cambodja stond in 2017 op de 161e plaats, van de 180 landen in totaal, op de lijst van [[corruptie-index|meest corruptie landen]].<ref>{{en}} Transparency.org [https://www.transparency.org/country/KHM Cambodja], geraadpleegd op 1 augustus 2018</ref> Cambodjanen die daartegen in opstand komen riskeren hun leven.
Bij de verkiezingen van 2013 bemachtigde de belangrijkste oppositiepartij, de ''Cambodia National Rescue Party '' (CNRP) onder leiding van Sam Rainsy, ruim 44% van de stemmen en 55 zetels in het parlement. De Cambodjaanse Volkspartij verloor dat jaar 22 zetels en kwam uit op 68 zetels.<ref name=VKHS>Volkskrant [https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vaster-in-het-zadel-dan-ooit-hun-sen-de-absolute-democratisch-gekozen-alleenheerser-van-cambodja~b3ba21ae/ Hun Sen, de absolute, ‘democratisch’ gekozen alleenheerser van Cambodja, 28 juli 2018], geraadpleegd op 4 augustus 2018</ref> Na deze verkiezingen is het bewind van Hun Sen [[Autocratie|autocratischer]] geworden.<ref name=TGDOD>{{en}} The Guardian [https://www.theguardian.com/world/2017/nov/16/death-of-democracy-cambodia-court-dissolves-opposition-hun-sen Death of democracy in Cambodia as court dissolves opposition, 16 november 2017], geraadpleegd op 4 augustus 2018</ref> Begin 2016 ging Sam Rainsy voor de derde keer in zijn politieke carrière in ballingschap.<ref>De Groene Amsterdammer [https://www.groene.nl/artikel/de-cambodjaanse-politiek-is-terug-bij-af De Cambodjaanse politiek is terug bij af, 20 januari 2016], geraadpleegd op 4 augustus 2018</ref> In november 2017 ontbond het Hooggerechtshof de CNRP op grond van beschuldigingen van een poging tot een staatsgreep en ruim 100 kaderleden van de partij werd het verboden om de komende vijf jaar politiek actief te zijn.<ref name=TGDOD/> Door het gebrek aan politieke tegenstanders heeft de partij van Hun Sen bij de verkiezingen van juli 2018 alle 125 zetels in het parlement gekregen.<ref name=BBCHS>{{en}} BBC [https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-44999358 Ruling party claims landslide in vote, 30 juli 2018], geraadpleegd op 4 augustus 2018</ref>
Regel 127:
Een van de grote problemen van Cambodja is de instroom van [[Vietnam]]ezen. De [[Khmer Krom]] (Khmer in zuidelijke Vietnam) vormen daarbij een politiek probleem voor de regering. Er heerst in Cambodja een sterk anti-Vietnamees sentiment. De Thais worden daarnaast beschouwd als kolonisator en de woede hierover is in januari 2003 door politici gebruikt om een grote hetze tegen Thaise bedrijven en instellingen op te wekken. Onder andere de Thaise ambassade is toen afgebrand.
[[Aids]] vormt een groot probleem; met een grote toename in het aantal gevallen in recente jaren. Dit komt onder andere door de pertinente weigering van de
== Geschiedenis ==
Regel 143:
===Oudheid===
De oudst bekende [[beschaving]]en verschenen ongeveer in de [[1e eeuw]] van [[christelijke jaartelling|onze jaartelling]] in Cambodja. Dit waren de beschavingen van [[Chenla]] ([[Chinese keizerrijk|Chinese]] naam, Khmer naam Kambu) en [[Funan]] (Chinese naam, echte naam onbekend) meer in hedendaags Vietnam.
===
Vanaf het begin van de 9e eeuw tot ongeveer 1350 was Cambodja onderdeel van een groot [[
===Bestuur vanuit Phnom Penh===
Vanaf het midden van de 15e eeuw tot de komst van de Fransen werd Cambodja geregeerd door zwakke [[Koningen van Cambodja|koningen]] en werd het verscheurd door interne conflicten. Ook vele oorlogen met [[Koninkrijk Ayutthaya|Ayutthaya]] en [[Vietnam]] leidden tot grote verliezen in zowel land als rijkdom. Cambodja zou nooit meer de omvang en glorie van het oude
===Franse kolonisatie===
Regel 158:
===Bevrijding en wederopbouw===
In [[1978]] vielen de Vietnamezen Cambodja binnen, nadat Cambodja het zuiden van Vietnam was binnengevallen, en werd de [[Volksrepubliek Kampuchea]] opgericht. Hierna heerste er tot ver in de jaren 1990 een burgeroorlog die uiteindelijk resulteerde in de overgave van de laatste Rode
== Zie ook ==
* [[
* [[Lijst van koningen van
* [[Koningen van Cambodja|
* [[Lijst van Franse koloniale bestuurders in Cambodja]]
* [[Lijst van staatshoofden van Cambodja|
* [[
* [[Verspreiding van het theravada#Cambodja|Geschiedenis van het
* [[Werelderfgoedlijst#Cambodja|Monumenten op de Werelderfgoedlijst]]
* [[Cambodjatribunaal]]
== Externe
{{Zusterproject klein
| commons =
Regel 185:
| wikivoyage = Cambodja
}}
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20061005044434/http://www.cambodia.gov.kh/unisql1/egov/english/home.view.html Officiële website van de regering van Cambodja] (gearchiveerd)
* {{en}} [https://www.evisa.gov.kh/ website van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Cambodja, evisa.gov.kh]
* {{en}} [https://www.mfaic.gov.kh/ website van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Cambodja, mfaic.gov.kh]
{{Appendix|1=bron|2=
{{References}}
| |||