Calvinisme: verschil tussen versies

Het calvinisme zorgde in de [[16e eeuw]] voor 'de tweede reformatorische golf', nadat aanhangers van het [[lutheranisme]] van de grote hervormer [[Maarten Luther]] de eerste vervolgingen hadden ondervonden. Het calvinisme had grote invloed in onder meer [[Frankrijk]] met de [[hugenoten]], [[Schotland]], waar [[John Knox]] het calvinistische denken verbreidde en waarmee de [[Calvinist Wild Men|Schotse Reformatie]] begon, alsmede in delen van [[Zwitserland]] en de [[Nederlanden]]. De hugenoten was de naam die de [[Protestantisme|protestanten]] in de 16e, 17e en 18e eeuw in Frankrijk kregen. De [[Doctrine|leer]] sloeg ook in bij de [[Puritanisme|puriteinen]] in [[Engeland]] en in de [[Verenigde Staten]], waar het nog te vinden is in de [[Presbyterianisme|presbyteriaanse]] en [[Congregationalisme|congregationalistische]] kerken aldaar. Eind negentiende eeuw maakte het calvinisme, onder leiding van [[Abraham Kuyper]] en [[Herman Bavinck]] in Nederland een herleving door in de vorm van [[neocalvinisme]].

Dankzij het ascetische leven van calvinisten (hard, rationeel en systematisch werken, niet mogen genieten van het verdiende geld) zou veel winst worden gemaakt, waarmee weer investeringen voor nieuwe activiteiten gedaan konden worden. Bovendien konden arbeiders met het oog op hun religieuze plicht tot hard werken gemakkelijk uitgebuit worden. Dit beweerde hij in zijn boek ''Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus'' dat in zijn tijd beroemd maar ook omstreden was.

[[Johannes Calvijn]] liet zich nooit negatief over kunst uit. ‘Beeldhouwen en schilderen’, meende hij, waren ‘gaven van God’, al dienden de afbeeldingen zich te beperken tot zaken ‘die wij met onze eigen ogen kunnen waarnemen’, alsook ‘historiestukken en uitbeeldingen van wat in de geschiedenis heeft plaatsgevonden’. Afkeurenswaardig waren ‘alle beeltenissen, afbeeldingen en andere tekenen waarmee mensen Hem in hun bijgeloof dicht bij zich dachten te brengen’ .<ref>''http://www.theologienet.nl/documenten/Calvijn1%20INSTITUTIE.pdf Institutie, vertaling dr. A. Sizoo, Stichting De Gihonbron Middelburg, 2006, boek I, hfdst XI : 12]''</ref> . Calvijn veroordeelde afgoderij, maar riep nimmer op tot een algeheel beeldverbod.

In het spraakgebruik wordt met calvinisme een verzameling eigenschappen bedoeld die typisch Nederlands zouden zijn, daaronder ingetogen gedrag, ingetogen in het uiten van emoties, niet te koop lopen met je successen, kapitaal hebben of bezittingen en daar weinig waarde aan hechten, starheid in principes, arbeidsethos en eigenschappen als soberheid, zuinigheid en lijdzaamheid.

* [[Marianne Eekhout|Eekhout, Marianne]], ‘’Werk, bid en bewonder. Een nieuwe kijk op kunst en calvinisme’’, 1e druk 2018, uitgeversmaatschappij Walburg Pers te Zutphen, {{ISBN |9789462493438}}

* {{CiteCiteer web |url=http://www.gerritveldman.nl/calvinisme.php |title=Het Calvinisme als dominante religie in de Republiek }}