Dresden: verschil tussen versies

{{noindexZie dp}}

De stad ligt aan beide kanten van de [[Elbe (rivier)|Elbe]], grotendeels in de Dresdense Elbe vallei (Dresdner Elbtalweitung), ingebed tussen de uitlopers van het Osterzgebirge, de steile helling van het granieten rotsplateau in Lausitz en het Elbsandsteingebirge. Hier gaat het Noord-Oost-Duitse laagland over in de oostelijke middelgebergten in het zuiden van Oost-Duitsland.

Het noordelijke en noordoostelijke stadsgebied behoren, wat de natuur betreft, tot het Hügelheuvel- unden Berglandbergland van de regio Wetslausitz (de Dresdner Heide en het Schönfelder Hochland). In het zuiden kenmerken de afvloeiingen van het Erzgebirge en de hoogtes de overgang naar het oostelijke Erzgebirgevorland (specifieker aangeduid als Dresdner Erzgebirgsvorland en Meißner Hochland). Het Elbedal van Dresden maakt deel uit van het Saksische Elbland. Het Bundesamt für Naturschutz heeft Dresden volledig ingedeeld in de regio ‘D19 Sächsisches Hügelland und Erzgebirgsvorland’.

Door het stadsgebied stromen behalve de bevaarbare Elbe (lengte in het stadsgebied: 30  km) de beide zijrivieren die aan de linkerkant in het Osterzgebirge ontspringen: de Weißeritz en de Lockwitzbach en de aan de rechterkant toestromende Prießnitz. Daarnaast lopen er door het stadsgebied nog wat kleinere stromen zoals de Kaitzbach of de Lausenbach.

[[FileBestand:Panorama Dresden.jpg|500px|thumb|Uitzicht over de stad vanaf de toren van de Frauenkirche (mei 2015)]]

In de buurt van de drie langs de Elbe gelegen kastelen (de Elbschlösser) gaan de Dresdner Heide en de Elbeweides in elkaar over.

Dresden behoort na grote inlijvingen, met 63% bos- en groenopppervlak, tot de groenste grote steden van Europa, waarbij de Dresdner Heide met 5.876 ha het grootste aaneengesloten bosgebied is. In totaal heeft Dresden 7.341 ha bos- en 676 ha wateroppervlak. Het stadsgebied telt 4 natuurreservaten die 241 ha beslaan en 11 beschermde natuurgebieden van in totaal meer dan 12.000 ha, deels in overeenstemming met 10 FFH-gebieden met een oppervlak van een kleine 1.900 ha. Vele tuinen, lanen, parken en begraafplaatsen die onder monumentenzorg vallen vormen samen 112 natuurmonumenten met 140 ha of 15 beschermde gebieden met 71 ha. Daarnaast liggen in het stadsgebied drie vogelbeschermingsgebieden met 1.612 ha.

Het Elbedal bij Dresden werd in 2004 UNESCO-werelderfgoed. Men streefde ernaar de cultureel-landschappelijke elementen te behouden. De natuur- en cultuurgebieden van de Elbeweides, met een lengte van bijna 20  km door het stadsgebied, worden in de binnenstad echter onderbroken. Op een centraal punt worden zij ontsierd door de brede Waldschlößchenbrücke, die van 2007 tot 2013 werd aangelegd. Deze brug is de reden dat, na een jarenlange controverse, UNESCO in 2009 besloot het Elbedal weer van de werelderfgoedlijst te schrappen.

In de periode 1981 tot 2010 was de gemiddelde temperatuur in Klotzsche in januari 0,1  °C en in juli 19,0  °C. De maandtemperaturen in de binnenstad komen bij benadering overeen met de temperaturen in de steden in het zuidwesten van Duitsland. Met een gemiddelde jaartemperatuur van 10,4  °C in het centrum behoort Dresden tot de warmste steden van Duitsland. Vooral in de zomer is de ligging tussen de zeer warme Lausitz en het koelere Erzgebirge van belang. Op sommige dagen lopen de temperatuurverschillen tussen de beide regio’s op tot 10 graden. De stadsgrens is dan in zekere zin tegelijkertijd een isotherm. Bij föhnweer kan het Erzgebirge een verwarmend effect hebben op Saksen.

Februari is met een langjarig gemiddelde (1981-2010) van minder dan 40  mm neerslag de droogste maand van het jaar en juli de natste. Daarbij valt in de westelijke stadsdelen (Station Dresden-Gohlis, 591  mm) gemiddeld circa 10% minder neerslag dan in de stadsdelen in het oosten (Station Dresden-Hosterwitz, 670  mm). De grootste hoeveelheid regen binnen 24 uur viel op 12 augustus 2002 met 158  mm. De zogeheten Vb-weersituatie, die deze grote hoeveelheid neerslag tot gevolg had en die het gehele Saksische en Boheemse gebied betrof, had een flinke overstroming van de Elbe tot gevolg.

! Gemiddelde maandelijkse temperatuur en neerslag !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !! !!

!

| Jan || Feb || Mar || Apr || Mei || Jun || Jul || Aug || Sep || Okt || Nov || Dec ||

! Max. temperatuur (°C)

| 2,7 || 4,1 || 8,4 || 12,9 || 18,7 || 21,3 || 23,6 || 23,7 || 18,8 || 13,5 || 6,9 || 4 || 13,3

! Min. temperatuur (°C)

| −2,2 || −1,8 || 1,3 || 3,9 || 8,6 || 11,8 || 13,7 || 13,6 || 10,4 || 6,4 || 1,9 || −0,6 || 5,6

!

| || || || || || || || || || || || ||

! Neerslag (mm)

!

| || || || || || || || || || || || ||

! Zonuren (h/d)

| 1,8 || 2,7 || 3,6 || 4,9 || 6,5 || 6,7 || 6,8 || 6,4 || 4,9 || 4,1 || 2 || 1,5 || 4,3

!

| || || || || || || || || || || || ||

! Regendagen (d)

!

| || || || || || || || || || || || ||

! Luchtvochtigheid (%)

| 84 || 82 || 76 || 72 || 70 || 72 || 69 || 71 || 77 || 79 || 83 || 85 || 76,6

J F M A M J J A S O N D

-2

-2

1

4

9

12

14

14

10

6

2

temperatuur in °C, neerslag in mm

Nabijgelegen Duitse grote steden zijn [[Chemnitz]] (80  km ten zuidwesten van Dresden), Leipzig (100  km ten noordwesten van Dresden) en Berlijn (200  km ten noorden van Dresden). 150  km ten zuiden van de stad ligt de Tsjechische hoofdstad Praag; 230  km ten oosten van Dresden ligt Breslau (Wrocław), de meest nabije partnerstad van Dresden.

In de omgeving liggen het Landkreis Bautzen met de stad Radeberg, het Landkreis Sächsische Schweiz-Osterzgebirge met de steden Pirna, Heidenau en Freital en het Landkreis Meißen met Moritzburg en de stad Radebeul. Al deze steden grenzen direct aan Dresden en vormen de kern van de agglomeratie Dresden. Iets verder liggen Meißen, Riesa en de in de bergen gelegen stad Freiberg. Verdere aangrenzende gemeenten zijn de steden Wilsdruff en Klipphausen in het westen, Radeburg, Ottendorf-Okrilla en Wachau in het noorden en Arnsdorf en Dürrröhrsdorf-Dittersbach in het oosten.. Direct ten zuiden van Dresden liggen Dohna, Kreischa en Bannewitz.

Dresden is lid van de [[Euregio]] Elbe / Labe.

[[FileBestand:Einwohnerentwicklung von Dresden - ab 1871.svg|300px||thumb|Ontwikkeling van het aantal inwoners van Dresden in de periode 1871-2016.]]

Op 31 december 2015 had Dresden volgens het bevolkingsregister van de hoofdstad van de deelstaat Saksen 548.800 inwoners, 7.496 meer dan op 31 december 2014 (541.304). Met intussen meer dan 6.000 geboorten (in 2012) geldt Dresden inmiddels als ‘geboorten hoofdstad’ van de Duitse grote steden.

Op 31 december 2015 woonden er circa 20.140 Duitsers met een migratieachtergrond in Dresden (dit betekent dat 3,7% van alle inwoners van Dresden van buitenlandse komaf was én de Duitse nationaliteit had).

Het aandeel buitenlanders (inwoners zonder de Duitse nationaliteit) in Dresden bedroeg op 31 maart 2016 6,2% (ongeveer 34.200 mensen). Van 2010 tot 2014 steeg het aandeel buitenlanders van 4,7% naar 5,1%, respectievelijk van 24.692 naar 27.796 mensen. De meeste buitenlanders die in 2014 naar Dresden kwamen, waren afkomstig uit Syrië (512), Eritrea (216), China (172), India (129), Tunesië (109) en Libië (78). In 2013 nam Dresden 1.333 asielzoekers op, in 2014 1.740. In juli 2015 woonden ongeveer 2.600 asielzoekers in Dresden.

Het stadsgebied bestaat voor 8.087 hectare uit bebouwd terrein en groene zones. In 2011 waren er in Dresden 292.740 woningen met 286.889 huishoudens.

Al in het [[neolithicu]]m waren er de eerste nederzettingen in Dresden en omgeving. De ringgrachten in [[Nickern]] uit de vijfde eeuw voor Christus waren de eerste monumentale bouwwerken in het tegenwoordige stadsgebied.

De doorwaadbare plaats door de Elbe ter hoogte van de huidige oude binnenstad (Altstadt) was er waarschijnlijk al in de vroege middeleeuwen. Ondanks de zeer gunstige ligging aan de Elbe en de vruchtbare grond bleef een nederzetting moeilijk vanwege de sterke bebossing. Dresdens, van het Oudsorbische drežďany (= ‘moeras-’ of ‘vochtig loofbosbewoner’) afgeleide naam, duidt op een oorspronkelijk Slavische vestiging. Het nabijgelegen [[Meißen (stad)|Meißen]] was van 986 tot 1423 een centrale plaats binnen het markgraafschap Meißen dat in het kader van de uitbreiding en opname van de Sorbische vestigingsgebieden ten oosten van de Elbe en Saale werd gesticht. Het besloeg ongeveer het gebied van het de tegenwoordige deelstaat Saksen. Ten zuidoosten van Dresden lag in die tijd het rijksvrije burggraafschap Dohna.

Toen op 17 september 1455 het [[stapelrecht]] werd verkregen, was Dresden nog een geheel onbelangrijke stad. Echter, na de deling van Leipzig van de gebieden van het [[Huis Wettin]] in 1485 werd Dresden eeuwenlang de hertogelijke residentie van de Saksische heersers. De stad werd door de verheffing van het machtsbezit van het Huis Wettin tot keurvorstendom en koninkrijk, opgewaardeerd als politiek en cultureel middelpunt. Door de overgang van de keurvorstentitel binnen het Huis Wettin (Wittenberger capitulatie) werd de stad de hoofdstad van het belangrijkste protestante staat binnen het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. In deze tijd werden belangrijke culturele instellingen gebouwd die tot op de dag van vandaag van bijzondere betekenis zijn voor de stad. De in 1556 door keurvorst [[August van Saksen]] in de directe omgeving van het residentieslot geopende [[Muntfabriek Dresden]] werd na de sluiting van alle staatsmuntfabrieken de enige muntfabriek in het keurvorstendom. Vanwege de veleaanwezige [[barok (stijlperiode)|barok]]- en [[rococo]]architectuur kreeg de stad de bijnaam 'Elbflorenz' (''Florence aan de Elbe'').

Van 1407 tot 1695 vonden er in Dresden heksenvervolgingen plaats. Veertien vrouwen en acht mannen moesten tijdens hekenprocessenheksenprocessen terecht staan. Daaronder waren in 1567 twee Joden: Aron, geboren in Praag, en Salomon, afkomstig uit Poznań, zij werden ervan beschuldigd een toverboekje in hun bezit te hebben. Vier vrouwen werden verbrand. Ook in de Dresdense stadsdelen (Ortsteile) Cotta, Lausa en Leuben vond heksenvervolging plaats. Sophia von Taubenheim van Schloss Noschkowitz werd in Dresden geëxecuteerd omdat zij bij een heksenproces veroordeeld was.

In 1685 brandde Altendresden volledig af. In de decennia die volgden werd het opnieuw opgebouwd en pas in 1732 was het stadsdeel als ‚nieuwe koninklijke stad‘ voltooid. Om deze reden wordt het stadsdeel al lange tijd ‘Neustadt’ genoemd. Onder Friedrich August I die ‘August de Sterke’ werd genoemd, verkreeg Dresden door zijn barokke stijl de culturele betekenis die tot in de moderne tijd zou blijven gelden. In december 1745 werd de stad tijdens de Oostenrijkse erfoorlog voor het eerst door Pruisen veroverd. In 1756 werd de stad tijdens de zevenjarige oorlog opnieuw zonder succes door Pruisen bezet. Toen het Oostenrijkse leger de stad naderde, riep de gouverneur van Pruisen op tot vergeldingsacties en liet de stad gedeeltelijk afbranden. In 1760 belegerde Pruisen Dresden zonder succes en bombardeerde daarbij de binnenstad. In 1785 schreef [[Friedrich Schiller]] voor de vrijmetselaarslogen ‘Zu den drei Schwertern’ in Dresden het gedicht An[[Ode an die Freude]]. [[Ludwig van Beethoven]] heeft dit gedicht voor zijn [[Symfonie nr. 9 (Beethoven)|Negende Symfonie]] op muziek gezet. De melodie van een gedeelte van deze compositie is het volkslied van de Europese Unie.

===19e en vroegebegin 20e eeuw===

Dresden Frauenkirche um 1857 001.jpg|Stadskern met Frauenkirche, rond 1857]

Tijdens de [[Zesde Coalitieoorlog]] tegen Napoleon in 1813 vonden er in de wijde omtrek van Dresden vele niet beslissende slagen van de [[Slag bij Leipzig|Volkerenslag bij Leipzig]] plaats. Saksen, en daarmee Dresden, streed aan de zijde van Frankrijk; de stad werd door de FransozenFransen verder versterkt en door hun troepen beschermd. Op 27 augustus 1813 behaalde Napoleon bij de [[Slag om Dresden]] ééneen van zijn laatste overwinningen op Duits grondgebied. De voorsteden ten zuiden van Dresden werden deels zwaar verwoest en de stad Dresden zelf leek door het hoge aantal gewonden op ééneen groot veldlazaret.

De Dresdense Mei-opstand van 3 tot 9 mei 1849 die op de [[Maartrevolutie]]s volgde, dwong de Saksische koning Friedrich August II om de stad te verlaten. Hij kon de stad pas met steun van Pruisen heroveren. Bekende deelnemers aan de opstand waren [[Richard Wagner]] en [[Gottfried Semper]]; beidebeiden hebben Saksen daarna verlaten. Na de onderdrukking van de Revolutie vonden hier in 1850 / 1851 de Conferenties van Dresden plaats, de enige in de tijd van de Duitse Bond waarop alle staten waren vertegenwoordigd.

Verdere oorlogen bleven Dresden in de 19e eeuw bespaard en de stad werd de hoofdstad van ééneen van de meest welvarendewelvarendste bondsstaten van het Duitse Rijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vonden er in de stad geen gevechtsacties plaats. Desondanks liep het inwonertal tussen 1910 en 1919 – het eerste jaar na de oorlog – met 20.000 terug.

====Weimarrepubliek====

Na de [[Novemberrevolutie]] van 1918 werd Dresden de hoofdstad van de (eerste) vrijstaat Saksen. De stad hoorde bij de tien grootste Duitse steden en vormde een cultureel en economisch middelpunt van de Republiek van Weimar. In 1919 werd de Dresdner Sezession, waarvan Otto Dix het bekendste lid was, opgericht. Deze groep werd voor de Eerste Wereldoorlog al voorafgegaan door de kunstenaarsgroep Brücke. In 1925 werd met de Palucca School Dresden, naast de bestaande Hogeschool voor Beeldende Kunsten een belangrijke school voor beeldende kunst opgericht. De Staatsopera van Saksen was een toonaangevend podium voor premières. Tegen 1913 ontstond het Schauspielhaus van het staatstheater. Vanaf 1889 was Dresden dankzij [[Heinrich Ernemann]] dé plek voor de Europese [[Fotografie|fotografische industrie]]. Diverse technologische vernieuwingen kwamen ervandaan zoals de eerste eenogige [[kleinbeeld]] (24 × 36 mm) [[spiegelreflexcamera]] ter wereld. Verder was Dresden in de 20e eeuw thuishaven van VEB Pentacon-fabriek die, in de DDR-tijd (1949-1990), onder meer de [[Praktica]] maakte. Begin 20e eeuw werd de kunstenaarsgroep [[Die Brücke (kunst)|Die Brücke]] in Dresden opgericht.

De ongeveer 5.000 Joodse inwoners van Dresden die in 1933 nog inwoners van de gemeente waren, werden verdreven of later naar concentratiekampen afgevoerd. Het antisemitisme in Dresden is vooral gedocumenteerd in de dagboeken van Victor Klemperers („Ich will Zeugnis ablegen bis zum letzten“). Na de Tweede Wereldoorlog woonden er nog maar 41 Joden in de stad.

Bij de boekverbrandingen op 10 mei 1933 moest onder andere het werk van de uit Dresden afkomstige Erich Kästner ‘symbolisch voor altijd worden uitgeroeid’. Het met name expressionistische culturele leven in Dresden uit het eerste kwart van de 20e eeuw eindigde in 1933. De werken van Ernst Ludwig Kirchner, Max Pechstein, Karl Schmidt-Rottluff of Otto Dix uit deze periode maakten deel uit van de tentoonstelling ‘ontaarde kunst’. Er werden 56 werken van Galerie Neue Meister in beslag genomen. Ook de Staatsopera die met name bekend was vanwege de werken van Richard Strauss raakte in nood. Al in maart 1933 werd Fritz Busch, al jarenlang befaamd eerste dirigent, door een door de SA geënsceneerd theaterschandaal bij een uitvoering van Rigoletto uit Dresden verdreven. De eens door Busch ontdekte Erna Berger, die inmiddels werkzaam was bij de Staatsopera in Berlijn en die avond als Gilda een gastrol speelde, werd getuige van deze wreedheid. De Strauss-opera ‘Die schweigsame Frau’ kon er in 1935 niet doorgaan vanwege haar Joodse librettist. Alleen omdat de componist zo prominent was, kon de opera daar in première gaan, deze moest echter na drie herhalingen van de speellijst worden geschrapt en verdween in Duitsland van het toneel.

[[File:Alte Synagoge Dresden 1860.jpg|200px|thumb|Semper-synagogeSempersynagoge (in 1938 door de nationaalsocialisten verwoest). Lithografie van Ludwig Thümling, circa 1860]]

Tijdens de [[Kristallnacht]] in november 1938 werd de oude synagoge ([[Sempersynagoge]]) platgebrand. Talloze winkels en woningen werden voor de ogen van de politie verwoest en geplunderd, Joodse burgers werden mishandeld. De mannelijke welgestelde Joodse burgers werden daarop naar concentratiekampen afgevoerd om ze tot emigratie te dwingen en om hun vermogen in Duits bezit te brengen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Dresden in eerste instantie gevrijwaard van de geallieerde bombardementen. De eerste luchtaanvallen op de regio werden al in augustus 1944 uitgevoerd en de stad werd voorbereid op bombardementen. Bij de luchtaanvallen op Dresden werden in vier elkaar opvolgende nachtelijke aanvalsgolven van 13 tot 15 februari 1945 grote delen van het stadsgebied zwaar beschadigd door Britse en Amerikaanse bommenwerpers (met brand- en brisantbommen). Het exacte aantal slachtoffers is niet bekend. Vroeger werd in enkele (en verder onverstoorbaar in vele historisch revisionistische en rechts-radicale) publicaties het foutieve aantal van rond 350.000 doden genoemd. Het Report of the Joint Relief 1941–1946 van het Internationale Rode Kruis noemt een eveneens onjuist slachtofferaantal van 275.000. Recenter zijn de slachtofferaantallen bijgesteld naar 22.700, maximaal 25.000. Volgens historicus Frederick Taylor zijn de nazi’s zelf schuld aan het foutieve aantal slachtoffers: er zou simpelweg een nul zijn toegevoegd om in neutrale media en landen stemming tegen de geallieerden te maken. De schade aan gebouwen werd eveneens vaak te hoog opgegeven. 60 % van het stadsgebied was zwaar getroffen door de aanvallen, 15  km² vanaf het centrum werd totaal verwoest; in de stadsdelen in het noorden en noordwesten werd daarentegen weinig verwoest. Het omsingelde Breslau werd voornamelijk vanaf Luchthaven Dresden van midden februari 1945 tot 6 mei ondersteund, alvorens Dresden zelf op 8 mei, de dag van de onvoorwaardelijke overgave van het Duitse leger, door het Rode Leger werd bezet. Daaraan voorafgaand verijdelden (o.a.) loodgietersbaas Erich Stöckel en zijn werknemer Paul Zickler tijdens een geheime actie het plan van de SS om het Blauwe Wonder op te blazen.

In de periode van het socialisme werden veel overblijfselen van de zwaar verwoeste stad opgeruimd. Veel ruïnes in Dresden, waaronder de overblijfselen van de [[Sophienkirche]], maar vooral ook de historische woningbouw, werden afgegraven of opgeblazen. Het historische stadscentrum werd daarbij van zijn kern ontdaan en voortvarend weer bebouwd. De omgeving van de Prager Straße had veel weg van een braakliggend terrein voordat zij in de jaren 60 van de 20e eeuw in socialistische stijl weer bebouwd werd.

Tot aan het einde van de Koude Oorlog waren in en om Dresden het 1e Gardepantserleger van het Sovjetleger (4 divisies, vredessterkte, 9.767 man; staf in Radebeul) alsook de 7e Pantserdivisie van de Nationale Armee, het leger van de voormalige DDR (in 1956 geformeerd, vredessterkte, 9.139 man) gestationeerd. Na de ‘Wende’''[[Die (ommekeer)Wende|Wende]]'' in de DDR vanaf 1989 werden volgens de bepalingen van het [[Twee-plus-Vier-verdrag]] van 1990 de Sovjet- / Russische troepen uit Duitsland teruggetrokken en werd de Nationale Armee ontbonden.

Tussen 30 september en 5 oktober 1989 reden er speciale treinen met vluchtelingen uit de Duitse ambassade van Praag via Dresden en Plauen naar de Bondsrepubliek. Met name in de nacht van 4 op 5 oktober verzamelden zich duizenden mensen op het centraal station. Daarbij kwam het tot gewelddadige conflicten tussen veiligheidsmensen en burgers die deels demonstreerden en deels de treinen probeerden te bereiken om te vluchten. Op 8 oktober trokken circa 20.000 mensen door Dresden, zij demonstreerden onder andere voor de vrijheid om te reizen en de vrijheid van meningsuiting. Een groot deel van hen werd door de politie in de Prager Straße omsingeld. Er werd spontaan de ‘Groep‘[[Groep van 20’20]]’ gevormd die de volgende dag de eisen van de demonstranten aan SED-burgemeester Wolfgang Berghofer overbracht. De dag erop vond in Leipzig de eerste grote ‘Maandagdemonstratie’ plaats. In de weken daarna vonden er ook in Dresden dergelijke demonstraties plaats.

Na de politieke ‘Wende’''Wende'' in 1989 en de [[Hereniging van Duitsland|Duitse hereniging]] in 1990 werd Dresden weer de hoofdstad van de opnieuw gevormde deelstaat Saksen. In de stad werden nogmaals enkele oude gebouwen afgebroken, vele andere werden met steun van fiscale subsidies gerestaureerd. Veel delen van Dresden zijn daarom voorbeelden van succesvolle restauratie van monumentale gebouwen en daarom vallen zij als geheel onder monumentenzorg.

In augustus 2002 werd de stad door de ‘overstroming'overstroming van de eeuw’eeuw' getroffen (zie ook [[Hoogwater in Centraal-Europa 2002]]). Daarbij overspoelden de Elbe en meerdere zijrivieren de stad. De Elbe bereikte een waterstand die de stand bij de tot dan toe zwaarste overstroming van 1845 overtrof. Het herstel van de infrastructuur duurt tot op de dag van vandaag voort; de getroffen gebouwen waren aanzienlijk sneller weer opgeknapt.

Op 30 oktober 2005 werd de Frauenkirche na een wederopbouw die tien jaar duurde en die in hoge mate met giften gefinancierd werd officieel in gebruik genomen (het ‘wonder van Dresden’). In 2006 vierde de stad haar 800-jarig bestaan (formeel op 31 maart, de dag van haar eerste gedocumenteerde vermelding). Hoogtepunt hierbij was in augustus, toen bij de feestelijke optocht de volledige [[Fürstenzug]] werd nagedaan door ruiters in historische kostuums. Op 5 juni 2009 bracht [[Barack Obama]] als eerste president van de Verenigde Staten een bezoek aan de stad en hij ontmoette bondskanselier [[Angela Merkel]] in het Residentiepaleis. Hij bezichtigde aansluitend de Frauenkirche.

Oorspronkelijk lag het oudste deel van de stad aan de rechterkant, dus ten noorden, van de Elbe. Het stadsdeel Altendresden bestaat tegenwoordig niet meer. Nadat het afbrandde werd het in 1732 als Neue Königliche Stadt, later simpelweg Neustadt genoemd, opnieuw aangelegd en komt overeen met de tegenwoordige Inneren Neustadt. Het stadsdeel ten zuiden van de Elbe wordt daarom intussen de historische Altstadt (binnenstad) genoemd. Het vlakkere zuidelijker gelegen dal landschapdallandschap had een positief effect op de ontwikkeling, zodat de gehele stad naar het zuiden is verplaatst. De stad breidt zich niet gelijkmatig uit, maar volgt het dal respectievelijk in zuidoostelijke en noordwestelijke richting. Aanvankelijk groeide Dresden overal door de voorsteden die bij de stadsvesting vooraan lagen.

Dresden is niet alleen door de inlijvingen in de jaren 90 van de 20e eeuw een uitgestrekte stad met verschillende structuren in de afzonderlijke stadsdelen. Veel stadsdelen hebben een eigen dorpskern die in stand is gebleven; enkele zijn helemaal dorps gebleven. Andere kenmerkende structuren zijn die van de voorsteden, van de verspreide bebouwing met stadsvilla’s en systeembouwwijken. Daarnaast zijn er veel stadsdelen die voor een deel die dicht bij elkaar verschillende structuurkenmerken hebben.

De stadsdelen die tot de oorspronkelijke stad behoorden, zijn de stadsdelen die in de huidige structuur bijna allemaal onderdeel zijn van de Ortsamten Altstadt en Neustadt. Naast deze binnen de stadsvesting gelegen delen ontstonden er buiten de stadsmuren, maar meestal wel nog op Dresdens grondgebied, voorsteden. Die werden deels op bevel van de Saksische heersers aangelegd en werden voor een deel naar hen genoemd (Friedrichstadt, Albertstadt, Johannstadt). Andere Dresdense voorsteden werden naar stadstorens en uitvalswegen (Wilsdruffer Vorstadt, Pirnaische Vorstadt) of naar, niet meer bestaande, natuurkenmerken (Seevorstadt) genoemd. De Antonstadt is inmiddels veelal als Äußere Neustadt bekend. De andere, naar koningen genoemde, voorsteden bleven als zodanig bekend. Later, met name in de 19e eeuw, groeide de stad omdat meer dorpen dichter bebouwd werden. Het begrip voorstad werd na de Eerste Wereldoorlog niet meer voor nieuwe stadsdelen gebruikt.

Sinds 1991wordt1991 wordt de indeling in tien Ortsamtsbereichen (voor het stadsgebied van voor 1990) en negen Ortschaften (na 1990 ingelijfde gebieden) gehanteerd.

Ortsamtsbereichen zijn respectievelijk Stadtteilen en Ortsteilen van het stadsgebied per 31 december 1990 en hebben elk een Ortsamt, dat wil zeggen een gemeentehuis ter plaatse, en een Ortsbeirat (adviesraad) in de zin van de in paragraaf 71 van de Saksische gemeentewet genoemde Stadtbezirksrat (stadsdeelraad). Deze dient bij alle belangrijke zaken die betrekking hebben op het Ortsamtsbereich door de Stadtrat en zijn commissies te worden gevolgd. Voorzitter van de Ortsbeirat is de burgemeester of een persoon die de burgemeester daartoe gemachtigd heeft. Deze persoon is in de regel het hoofd van de bestuur van het Ortsamtsbereich (Ortsamtsleiter). De vrijwillige leden van de Ortsbeiraten worden door de Stadtrat gekozen volgens een evenredige partijen- en lijstenverdeling, die wordt afgestemd op de uitslag van de verkiezingen van de Stadtrat in het betreffende Ortsamtsbereich. De Ortsbeiraten (als personen) moeten woonachtig zijn in het betreffende Ortsamtsbereich.

In totaal zijn vijf bestuursorganen voor de Ortschaften opgericht, alleen het Ortschaft [[Altfranken]] wordt door het Ortsamt Cotta meebestuurd.

De invoering van de ‘Ortschaftsverfassung für das gesamte Stadtgebiet Dresdens’ (Ortschaftsgrondwet voor het gehele stadsgebied van Dresden) die jarenlang alleen officieus bediscussieerd werd, was in 2014 een thema in de verkiezingsstrijd en moet voor de volgende gemeenteraadsverkiezing in 2019 worden ingevoerd.