Kerstman: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 213.125.6.212 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Malinka1 |
k diverse details |
||
Regel 15:
[[Bestand:Old Christmas riding a goat.gif|thumb|200px|Father Christmas en de [[joelbok]]]]
|}
De '''Kerstman''' is een [[Folklore|folkloristisch]] figuur die rond de [[Kerstmis|kerstperiode]] cadeautjes uitdeelt aan kinderen.
De meest gebruikte verbeelding is Santa Claus, die ontstond in de [[Verenigde Staten]]. Deze figuur wordt voorgesteld als een [[Obesitas|gezette]] oude man met een lange witte [[Baard (haargroei)|baard]] en == Oorsprong ==
Regel 22 ⟶ 24:
In 1809 beschreef [[Washington Irving]] in zijn fictieve geschiedenis van [[New York (stad)|New York]] al een Santa Claus, gebaseerd op onder andere Nederlandse [[Sinterklaasfeest|Sinterklaasgebruiken]]. Maar vooral het gedicht ''[[A Visit from St. Nicholas]]'' (Een bezoek van Sint Nicolaas), dat in 1823 anoniem gepubliceerd werd, vestigde zijn reputatie in de Verenigde Staten. In dit gedicht komen veel moderne gebruiken en attributen van de Santa Claus naar voren, zoals de [[rendier]]en en [[slee]], zijn entree in het huis door de schoorsteen en een zak met cadeautjes. De tekenaar [[Thomas Nast]] heeft met zijn tekeningen van Santa Claus in de negentiende eeuw ook nog een grote invloed gehad op het hedendaagse uiterlijk van Santa Claus. De introductie van de woonplaats van Santa Claus op de Noordpool wordt ook aan hem toegeschreven.
De Amerikaanse versie van de Kerstman heeft ook in Europa aan populariteit gewonnen. Hij bestaat nu vaak naast de vele oorspronkelijke en oudere winterfiguren, zoals de [[Baskisch]]e [[Olentzero]], het [[Duitsland|Duitse]] ''Christkind'' en de ''Weihnachtsmann'' die ook [[Scandinavië|Scandinavische]] tegenhangers heeft, zoals de [[finland|Finse]] ''[[Joulupukki]]''
De figuur van de Kerstman maakt in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] en [[België (hoofdbetekenis)|België]]
▲De figuur van de Kerstman maakt in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] en [[België (hoofdbetekenis)|België]] nog maar kort deel uit van de kersttradities, maar hij heeft inmiddels een prominente plaats verworven op [[kerstkaart]]en, in etalages, in kerstmuziek en elders.
In [[Verenigd Koninkrijk|Groot-Brittannië]] heet de Kerstman ook wel Father Christmas, in [[Frankrijk]] Père Noël en in [[Spanje]] Papá Noel.
In [[Rusland]] is
== Elfen en kabouters ==
[[Bestand:Where Santa Claus lives.jpg|thumb|left|Meisje kijkt omhoog in de [[schoorsteen]], ca. 1900]]
De Kerstman uit de Amerikaanse
De Kerstman wordt daarnaast in verband gebracht met [[kabouter]]s, zoals de [[Scandinavië|Scandinavische]] ''Nisse'' of ''[[Tomte]]''. Ook de [[frankrijk|Franse]] ''[[Lutin]]'' en [[spanje|Spaanse]] ''[[kabouter#Duende - Dwende|Duende]]'' worden in verband gebracht met de Kerstman.
In Duitsland is er het gebruik dat [[Wichtel]]männchen tijdens de kerstperiode de cadeautjes voor de personen die [[lootjes trekken]].
In Griekenland komen de [[kabouter#Kallikantzaros|Kallikantzaros]] van [[25 december]] tot [[6 januari]]. Op kerstavond wordt een zwart kruis op de deuren geschilderd als bescherming. De wezens kunnen door deuren en [[schoorsteen|schoorstenen]] het huis betreden en
De [[Jólasveinar]] uit IJsland komen van 12 tot 24 december en vertrekken van 25 december tot 6 januari, zie ook [[Grýla]].
== Rendieren ==
De Amerikaanse Kerstman heeft volgens de meeste verhalen acht
De namen van de rendieren zijn gebaseerd op het gedicht ''[[A visit from Saint Nicholas]]'' (1823) van de dichter Clement Clark Moore (15 juli 1779 -10 juni 1863): Dasher en Dancer, Prancer en Vixen, Comet en Cupid, en Donder (ook wel Donner) en Blitzen (was eerst Blixem). In 1939 bedacht [[Robert L. May]] een extra rendier: [[Rudolph the Red-Nosed Reindeer]] en introduceerde deze in het gelijknamige boek, waarover onder andere het liedje met dezelfde titel gaat (gezongen door [[Gene Autry (zanger)|Gene Autry]]). Deze is mede door het lied dermate bekend geworden, dat hij geregeld als negende rendier wordt toegevoegd aan de lijst.
Regel 70 ⟶ 73:
{{Appendix}}
{{Navigatie Kerst}}
{{Zusterproject
| commons =
| commonscat = Santa Claus
| wikiatlas =
| wikispecies =
| wiktionary = Kerstman
| wikibooks =
| wikisource =
| wikiquote =
| wikinews =
| wikinewscat =
| wikivoyage =
}}
[[Categorie:Kerst]]
| |||