IJsselwetering: verschil tussen versies

De '''IJsselwetering''' is een [[Wetering (watergang)|afwateringskanaal]] in de tot de Nederlandse provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]] behorende gemeenten [[Utrecht (stad)|Utrecht]] en [[IJsselstein]]. Het begin ervan valt samen met het beginpunt van de [[Lange Vliet]], ongeveer 3 km ten zuiden van [[De Meern]]. De Lange Vliet loopt vanaf dit punt naar het noorden en de IJsselwetering naar het zuidoosten, ongeveer evenwijdig met de [[Hollandse IJssel]] met een gemiddelde tussenafstand van ongeveer 800 meter. Bij IJsselstein boog vroeger de [[Wetering (watergang)|wetering]] naar rechts in de richting van de IJssel om daarin uit te monden. Dit laatste deel is thans niet meer of met moeite terug te vinden in de woonwijk IJsselveld.

De IJsselwetering is ontstaan uit een in 1288 opgericht samenwerkingsverband tussen de Heer van IJsselveld en alle ingezetenen van een gebied met een grootte van zo'n 20 km². Dit gebied had de volgende grenzen: in het westen de [[Meerndijk]], in het noorden de [[Oude Rijn (Utrecht-Harmelen)|Oude Rijn]], in het oosten de [[Vaartsche Rijn]] en in het zuiden 'Jutphaas', waarmee werd bedoeld: de huidige [[Nedereindseweg]] en waarschijnlijk ook de polders aan de zuidzijde hiervan. Na de afdamming van de Hollandse IJssel bij [[Vreeswijk (wijk)|Vreeswijk]] in 1285 daalde de waterstand in deze rivier en ontstond toenemende interesse voor de mogelijkheden tot het lozen van water uit de nabijgelegen polders op de IJssel. De kasteelheer speelde hierop in met het aanbod van het recht op afwatering voor alle ingezetenen van het bovengenoemde gebied op de IJssel, dit in ruil voor de verplichting tot het onderhoud van de nieuw aan te leggen watergang en de te bouwen sluis, en ook met gedetailleerde bepalingen over het eigendom van materiële zaken, tot aan het hout van de sluis toe.<ref>Borger, 2016, p.38-39</ref> Door deze 'deal' ontstond de IJsselwetering en kon op grote schaal water op de Hollandse IJssel worden geloosd, overigens niet alleen vanuit het gebied ten oosten van de Meerndijk, maar ook door de ten westen hiervan gelegen polders van het [[Groot-Waterschap van Woerden]]. Dit duurde echter minder dan een eeuw, want al spoedig begon de rivier te verzanden door het ontbreken van stroming en door de invloed van de wisselingen van eb en vloed van de NoordzeeeNoordzee. De waterschappen ten noorden van de IJssel zochten nu naar alternatieve routes voor de afvoer van polderwater en vonden die ook. Zo verkreeg het Grootwaterschap Heicop het recht van lozing op de [[Vecht (Utrecht)|Utrechtse Vecht]] en legde omstreeks 1385 een lang kanaal in noordelijke richting aan, dat in de Vecht uitmondde.