Gewone wetgevingsprocedure: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Trialogen: + maart 2018 Hof openbaarheid
k -/- spaties voor ref (verzoek op WP:VPB)
Regel 13:
De medebeslissingsprocedure moet gezien worden als de meest recente ontwikkeling van de Europese Unie richting een bestuurlijk geheel dat meer is dan een simpel samenwerkingsverband tussen een aantal lidstaten. De medebeslissingsprocedure is de jongste telg in een opeenvolgende lijn van procedures (ontwikkeld sinds de oprichting van het Europees Parlement in [[1957]]) waarbij het Parlement gaandeweg aan invloed en macht heeft gewonnen ten opzichte van de Commissie en de Raad. Had het Parlement eerst alleen een raadgevende functie (via de [[Raadplegingsprocedure]]) en later de macht om wel of niet in te stemmen met een voorstel (de [[Instemmingsprocedure]]), met de medebeslissingsprocedure heeft het Parlement wetgevende macht die gelijk is aan die van de Raad: de macht om goed te keuren, te amenderen of af te keuren.
 
De medebeslissingsprocedure is ook op een ander gebied zeer kenmerkend voor de ontwikkeling van de Europese Unie, namelijk met betrekking tot het vraagstuk van supranationalisme versus federalisme. Met de medebeslissingsprocedure krijgt het Europees Parlement evenveel macht als de Raad -- nietRaad—niet iedere beslissing is puur een aangelegenheid van de lidstaten meer waarop de Unie "ja" of "nee" mag zeggen, de Unie als geheel krijgt via het Parlement het recht om volledig mee te praten en te beslissen. Maar de medebeslissingsprocedure geldt niet voor alle beleidsterreinen waarop de Unie werkzaam is. Daarmee houden de lidstaten in ieder geval gedeeltelijk vast aan het intergouvernementele karakter van de Unie en dus aan het principe dat de macht uiteindelijk bij de lidstaten ligt.
 
Evenwel kan de invoering van de medebeslissingsprocedure als compromis tussen supranationalisme en federalisme succesvol genoemd worden. De voornaamste reden voor het invoeren van de procedure in [[1992]] was het komen tot een antwoord op de voortdurende klachten over het zogenaamde "democratisch tekort" van de Unie, het gebrek aan invloed van direct gekozen volksvertegenwoordigers op het beleid van de Unie. Deze klachten kwamen zowel van commentatoren uit de maatschappij als van het Parlement zelf. Hoewel de klachten uit de maatschappij niet verstomd zijn (vooral omdat de medebeslissingsprocedure niet voor alle beleidsterreinen geldt), zijn de Parlementariërs toch redelijk tevreden over de uitwerking van de nieuwe procedure. Dit laatste valt op te maken uit een gezamenlijke verklaring over het succes van de maatregel in het publicatieblad van de Unie uit [[1999]] van het Parlement, de Raad en de Commissie.
Regel 59:
 
===Trialogen===
Een triloog of trialoog,<ref>{{Citeer web |url=http://www.consilium.europa.eu/nl/council-eu/decision-making/ordinary-legislative-procedure/first-reading/ |titel=Stap 2: Eerste lezing |auteur= |uitgever=[[Europese Raad]] |datum= |bezochtdatum= 1 februari 2018}}</ref> officieel “inter-institutionele onderhandelingen” genoemd, is een onderhandelingsmethode in de [[wetgevingsprocedures van de Europese Unie]], die gebruikt wordt wanneer De Raad en het Parlement niet tot overeenstemming kunnen komen over een wetsvoorstel. De tri(a)loog bestaat uit een overleggroep met vertegenwoordigers van de Commissie, de Raad en het Parlement, die samen tot een gemeenschappelijk voorstel pogen te komen.
 
Deze onderhandelingen verlopen achter gesloten deuren, hetgeen vragen doet rijzen. Critici wijzen op het overwicht van de Commissie in dit overleg, omdat zij een meer permanent karakter heeft (ambtenaren benoemd, niet verkozen), en in tegenstelling tot de Raad en het Parlement over een uitgebreid ambtenarenapparaat beschikt. Ook werpt de Commissie zich kennelijk op als scheidsrechter en beslisser in het overleg. Zij heeft immers nog andere machtsmiddelen zoals het intrekken van het voorstel, of het vereisen van unanimiteit in de Raad, zodat het voorstel minder kans maakt op goedkeuring. En nationale parlementen en burgers, die nog enig overzicht hebben in de publieke zittingen van het Parlement zelf, worden helemaal uitgesloten van de tri(a)loog, waarvan de vergaderingen niet aangekondigd worden. Er wordt evenmin een officiële agenda of verslag van de besprekingen bijgehouden. Daarnaast heeft de Commissie toegang tot het [[Comité van Permanente Vertegenwoordigers]] van de Raad, een extra tweezijdig overlegkanaal, waardoor in de finale trialoog meermaals Commissie en Raad samen tegenover het Parlement staan.
 
In de praktijk blijft daarom van wetsontwerpen vaak slechts een verwaterde versie over, als compromis tussen de drie partijen. Dat heeft echter voor gevolg dat alle meer delicate kwesties verwezen worden naar uitvoeringsbesluiten en detailwetgeving, die nog veel minder transparant zijn. <ref name="euobs">{{en}}{{Citeer web |url=https://euobserver.com/investigations/123555 |titel=Secret EU lawmaking: the triumph of the trilogues |auteur= |uitgever= |datum= |bezochtdatum= 1 februari 2018 }}</ref>
 
Als gevolg van de gerezen vragen stelde de [[Europese Ombudsman|Europese ombudsdienst]] op 28 mei 2015 een “strategisch onderzoek” in naar het democratisch gehalte van de tri(a)logen, en opende in dat verband een publieke consultatie.<ref>{{en}}{{Citeer web |url=https://edri.org/trilogues-the-system-that-undermines-eu-democracy-and-transparency/ |titel=Trilogues: the system that undermines EU democracy and transparency |auteur= |uitgever=edri.org |datum= 20 april 2016|bezochtdatum= 1 februari 2018}}</ref> Op 12 juli 2016 besloot de ombudsdienst de drie instellingen te vragen een aantal documenten te publiceren, vooraf en tijdens de tri(a)logen, of in het uiterste geval na afloop ervan.<ref name="ombuds2016">{{Citeer web |url=https://www.ombudsman.europa.eu/nl/cases/summary.faces/nl/69213/html.bookmark |titel=Besluit van de Europese Ombudsvrouw met voorstellen na haar strategisch onderzoek OI/8/2015/JAS over de transparantie van Trilogen |auteur= |uitgever=[[Europese Ombudsman|Europese ombudsdienst]] |datum=12 juli 2016 |bezochtdatum= 1 februari 2018}}</ref>
Regel 69:
Anderen relativeren echter het ondemocratisch karakter van de tri(a)logen: ze wijzen op de toegenomen assertiviteit van het Parlement, en voeren aan dat het noodzakelijke politiek overleg sowieso meestal achter de schermen verloopt. Het Parlement moet volgens hen sterker de nadruk leggen op de wetgevende hoofdprincipes, zonder de details te willen regelen.<ref name="euobs" />
 
Trilogen zijn erg effectief gebleken in het bereiken van dergelijke overeenkomsten en de meeste wetgeving wordt tegenwoordig op deze wijze aangenomen.<ref name="ombuds2016" />
 
In maart 2018 oordeelde het Europese [[Hof van Justitie (Europese Unie)|Hof van Jusitie]] dat de documenten van deze trialogen in principe openbaar moeten worden gemaakt als daarom wordt verzocht, tenzij de betreffende EU-instelling aantoont dat openbaarmaking het besluitvormingsproces kan ondermijnen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.europa-nu.nl/id/vkmvg2r6kvwo/nieuws/europees_hof_onderhandelingsdocumenten?ctx=vh6ukzb3nnt0&tab=0 |titel=Europees Hof: Onderhandelingsdocumenten EU moeten openbaar |auteur= |uitgever=[[NU.nl]] |datum= 22 maart 2018|bezochtdatum= 14 april 2018}}</ref>
Regel 83:
Alle ter zake doende commissies beschouwen bij een lezing het voorstel zoals het binnenkomt. Met name bij de eerste lezing is dat veel werk: het voorstel wordt doorgenomen, de adviezen van de Comités moeten beschouwd worden, amendementen moeten worden voorgesteld en besproken, eventueel wordt aandacht gegeven aan lobbies en andere, maatschappelijke vertegenwoordigers (zoals de sociale partners). Iedere commissie schaaft op zijn beurt aan het voorstel en er vindt onderling overleg plaats tussen de commissies om tot een eindresultaat te komen. Gegeven de hoeveelheid werk die hierin kan zitten bij een kersvers voorstel, is het niet verwonderlijk dat de eerste lezing niet aan een termijn gebonden is.
 
De rapporteur woont in principe alle commissievergaderingen voor "zijn" voorstel bij. Na afloop stelt hij een samenvatting op van het werk van de commissies met daarin onder andere de overwegingen bij amendementen. Het geheel -- voorstelgeheel—voorstel, adviezen, amendementen, overwegingen, administratieve samenvatting -- stuurtsamenvatting—stuurt hij naar het voorzitterschap van het Parlement zodat het op de rol komt te staan voor behandeling in een plenaire vergadering.
 
Bij die plenaire vergadering is de rapporteur ook aanwezig om eventuele vragen van het plenum (de aanwezige parlementariërs) te beantwoorden. Aan het eind van de zitting stemt het plenum (vaak volgens het stemadvies van de rapporteur) en stelt zo de mening van het Parlement vast.
Regel 90:
 
== Behandeling door de Raad ==
De Raadsvergadering is een vergadering van de ministers van de lidstaten voor een onderwerp. Zij debatteren over de onderwerpen op hun agenda en stemmen dan -- bijdan—bij [[gewogen meerderheid]] of bij eenparigheid (de officiële term voor [[unanimiteit]]).
 
De Raad is echter niet altijd bijeen en de ministers kunnen niet voltijd bezig zijn met de werkzaamheden van de Raad. De meeste werkzaamheden van de Raad vinden op ambtelijk niveau plaats in raadswerkgroepen, waarin ambtenaren van de ministeries van de lidstaten en van de Unie overleggen. Zij komen onderling tot overeenstemming over de meeste zaken en laten de grote lijnen over aan de ministers.