Tropische cycloon: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
k -/- spaties voor <ref> (verzoek op WP:VPB) |
||
Regel 11:
* In de [[Atlantische Oceaan]] en het oostelijke deel van de noordelijke [[Grote Oceaan]] worden ze ''hurricane'' genoemd, de Engelstalige variant van ''orkaan''. Het woord is afkomstig van [[Huracan (god)|Huracan]], de naam van de god van de wind en vernietiging bij de [[Maya's]] in [[Mexico (land)|Mexico]] en [[Centraal-Amerika]]. Andere taalvarianten zijn ''ouragan'' in het [[Frans]] en ''huracán'' in het [[Spaans]].
* In het westelijke deel van de noordelijke [[Grote Oceaan]] heten deze tropische stormen ''taifoen'' of ''tyfoon''. Er komen daar ook tropische cyclonen voor met windsnelheden boven de 130 knopen (240 kilometer per uur), ''supertyfoons'' genaamd. De naam ''tyfoon'' heeft zijn mogelijke oorsprong in onder andere het Grieks, Portugees, Hindi en Perzisch. In het Kantonees betekent het ''grote wind''.<ref>[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/tyfoon Etymologische uitleg]</ref> Het woord ''tyfoon'' kan zowel als ''taifoen'' als fonetisch (''tiefoon'') uitgesproken worden.<ref>[https://taal.vrt.be/taifoen-tyfoon-0 Taaldatabank VRT]</ref>
* In Australië werd aan de westkust wel van ''willy-willies'' gesproken en aan de oostkust van ''queenies'', maar tegenwoordig wordt hier veelal ''typhoon'' gebruikt. Een ''willy-willy'' is in de taal van de [[Aborigines (Australië)|Aboriginals]] geen tropische cycloon maar een [[windhoos|wind-]] of [[stofhoos]] (''dust devil'').
* In de [[Indische Oceaan]] en in de Golf van Bengalen hebben ze de algemene naam van ''tropische cycloon''.
Regel 90 ⟶ 89:
== Orkaanseizoen ==
Op het [[noordelijk halfrond]] komen de meeste tropische cyclonen op in de maanden augustus, september en oktober. Het officiële Atlantisch orkaanseizoen loopt van 1 juni tot 30 november. Het seizoen wordt ten eerste ingeperkt door het voorhanden zijn van warm zeewater, een zeewatertemperatuur van ten minste 27 graden [[Celsius]] is een goede voedingsbodem voor tropische cyclonen.<ref>[http://www.aoml.noaa.gov/hrd/tcfaq/A16.html AOML, Hurricane Research Division]</ref> Maar deze eis bleek in [[Atlantisch orkaanseizoen 2005|2005]] niet zo hard te zijn als wel werd gedacht; [[Atlantisch orkaanseizoen 2005#
==Schade door orkanen==
Regel 113 ⟶ 112:
Sommige, naar het noorden afgebogen, tropische cyclonen komen terecht in de westelijke stroming van de gematigde breedten. Ze gaan dan over in een normale depressie en worden in de richting van Europa gevoerd. Voor zover bekend maakte een tropische cycloon slechts eenmaal de oceaanoversteek af en kwam terecht aan de Ierse westkust, waar hij veel schade aanrichtte; dat was ''Debbie'' in 1961. In onze omgeving wordt gemiddeld eens per jaar een ex-cycloon gesignaleerd; vaak gaat het dan om actieve depressies die veel regen en wind meebrengen.
In de zuidelijke Atlantische Oceaan zijn cyclonen of tropische stormen zeldzaam, bovendien zijn ze zwakker dan die ten noorden van de evenaar. Dit wordt misschien veroorzaakt door een lagere temperatuur van het oceaanwater. Westelijk van Afrika stroomt de vrij koude Benguelastroom naar het noorden, verder noordwaarts wordt deze (als zuid-equatoriale stroming) door het Zuid-Atlantisch hogedrukgebied in noordwest- tot westelijke richting afgebogen.<ref>[http://oceancurrents.rsmas.miami.edu/atlantic/benguela.html Benguelastroom]</ref>
=== Ontwikkeling ===
Regel 172 ⟶ 171:
* [[Sandy (orkaan)|Sandy]] (2012)
* [[Phailin (orkaan)|Phailin]] (2013)
* [[tyfoon Haiyan
* [[Hagupit]] (2014)
* [[Orkaan Ophelia (2017)|Ophelia]] (2017)
|