Germania Inferior: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
k Wikipedia:Stemlokaal/Modificatie Amsterdamconstructies, http://woordenlijst.org/leidraad/16/3 met AWB |
||
Regel 6:
| huidig = {{BE}}<br>{{DE}}<br>{{FR}}<br>{{LU}}<br>{{NL}}
}}
'''Germania Inferior''' (= '''Neder-Germanië''') was een [[Romeinse Rijk|Romeinse]] provincie in de [[Lage Landen (hoofdbetekenis)|Lage Landen]] die een groot deel van Zuid-Nederland omvatte ten zuiden van de [[Rijn]], bijna heel het oostelijk deel van België, een deel van het noordoosten van Frankrijk en het Rijnland tot aan het kleine riviertje [[Vinxtbach]], die de grens met [[Germania Superior]] (= Opper-Germanië) vormde.
De provincie lag ten noordoosten van de provincie [[Gallia Belgica]] waarvan het gescheiden was door het [[Kolenwoud]] of Silva Carbonaria.
De voornaamste steden en nederzettingen van de provincie waren [[Castra Vetera]] en [[Colonia Ulpia Traiana]] (beide dicht bij Xanten), [[Coriovallum]] (Heerlen), [[Albaniana]] (Alphen aan den Rijn), [[Lugdunum Batavorum]] (Katwijk), [[Forum Hadriani]] (Voorburg), [[Ulpia Noviomagus Batavorum]] ([[Nijmegen (hoofdbetekenis)|Nijmegen]]), [[Traiectum (Utrecht)|Traiectum]] ([[Utrecht (stad)|Utrecht]]), [[Atuatuca Tungrorum]] (Tongeren), Bonna ([[Bonn]]), en [[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]] ([[Keulen (stad)|Keulen]]), de hoofdstad van Germania Inferior.
== Inleiding ==
[[Julius Caesar (hoofdbetekenis)|Julius Caesar]] veroverde het gebied als onderdeel van zijn veldtochten om [[Gallië]] te onderwerpen aan Rome. Germania Inferior kreeg Romeinse nederzettingen, in het begin puur militaire kampen en forten, vanaf ca. 50 v.Chr. en maakte aanvankelijk deel uit van [[Gallia Belgica]].
Het gebied kwam onder Romeins bestuur in het jaar [[17]], dus ten tijde van keizer [[Tiberius Iulius Caesar Augustus|Tiberius]], maar verwierf de status van volwaardige provincie pas in [[89]], tijdens het bewind van keizer [[Titus Flavius Domitianus|Domitianus]]. Dit bleef zo tot het midden van de [[3e eeuw]]. Germania Inferior werd bewoond door diverse stammen zoals de [[Cananefaten]], [[Bataven]], [[Sugambren]] (later ''Cugerni'') en [[Ubiërs]]. Het adjectief ‘inferior’ in de naam verwijst naar de positie ten opzichte van de stroomopwaarts aan de Rijn gelegen provincie [[Germania Superior]]. Als perifeer gebied van het Romeinse Rijk had het continu een grote legermacht nodig en waren grensconflicten eerder regel dan uitzondering. Tot heden zijn er nog sporen terug te vinden van de Romeinse aanwezigheid in dit gebied, die bijdragen aan de reconstructie van de geschiedenis ervan.
Regel 34 ⟶ 33:
Deze door Caesar aangebrachte indeling had, net zoals de hele opzet van 'De Bello Gallico', louter politieke doeleinden. Er kan namelijk slechts op zijn vroegst sprake zijn van de Rijn als cultuurgrens ná de Romeinse veroveringen van de linkeroever. Vanaf dan bestaat er immers een duidelijk onderscheid tussen de Romeinse wereld en de ‘barbaarse’ wereld. Voor een geografische situering van Germanië als het hele gebied dat bewoond werd door de [[Germanen]] is deze bron dan ook van weinig waarde. Het is correcter om van een grens tussen noord en zuid te spreken dan van een grens tussen oost en west, zoals Caesar dat doet.
De Romeinse geschiedschrijver [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] komt op die manier, met de beschrijving van Germania in zijn gelijknamig historisch werk, veel dichter in de buurt van de waarheid. Hij begrenst Germania door de [[Rijn]] in het zuidwesten, door de [[Donau]] in het zuiden en door bergen in het oosten (de huidige [[Karpaten]]), waar het gebied grenst aan dat van de [[Sarmaten]] en de [[Daciërs]]. Germania Inferior, meer specifiek, omvatte delen van
Geografisch - op dat punt komen Caesar en Tacitus, net als vele andere toenmalige geografen en historici, wél overeen - zou het gebied allesbehalve aantrekkelijk geweest zijn. Zo vermeldt Caesar in zijn De Bello Gallico dat er 60 dagen reizen zouden nodig zijn om de dichte wouden in het binnenland te doorkruisen. Ook [[Publius Cornelius Tacitus|Tacitus]] verhaalt in zijn [[De origine et situ Germanorum|Germania]] dat het gebied volledig bedekt is met donkere bossen en ongezonde moerassen. Beide schrijvers hebben het hier echter over de ''binnenlanden'' van Germania. Hun beschrijvingen zijn niet steeds van toepassing op de randgebieden zoals Germania Inferior. We moeten ook rekening houden met het feit dat Tacitus en Caesar schrijven vanuit een Romeins standpunt en dus heel hun leven het milde [[mediterrane klimaat]] gewoon waren. Moderne geografen zijn namelijk, in tegenstelling tot de meeste antieken, van mening dat het [[zeeklimaat|klimaat in Germania Inferior]] juist een van de beste in Europa was en is, omdat er steeds zowel in de zomer als in de winter een matige temperatuur heerst, en er nooit langdurige droogte voorkomt vanwege de invloed van de Atlantische Oceaan.
Regel 68 ⟶ 67:
Civitas hoofdsteden waren verder
* [[Colonia Ulpia Traiana]] ([[Xanten]]) oorspronkelijk het woongebied van de ''[[Sugambren]]''
* [[Ulpia Noviomagus Batavorum]] ([[Nijmegen (hoofdbetekenis)|Nijmegen]]) voor de ''[[Bataven|Batavi]]''
* [[Forum Hadriani|Municipium Aelium Cananefatium]] ([[Voorburg (Zuid-Holland)|Voorburg]]) voor de ''[[Cananefaten|Cananefates]]''
* [[Atuatuca Tungrorum]] ([[Tongeren (stad)|Tongeren]]) voor de ''[[Tungri]]''.
Verder waren er talrijke spontaan ontstane stadjes en dorpen ([[vicus]]) bij [[castellum|militaire forten]], kruisingen van [[Heerweg|Romeinse wegen]] (bv. [[Coriovallum]] nu [[Heerlen]]) en bij doorwaadbare plaatsen bij rivieren waar soms ook een brug werd aangelegd (zoals bij de [[Maas (hoofdbetekenis)|Maas]] in [[Maastricht]]). Deze begonnen meestal met een [[herberg]] waar reizigers zich konden verfrissen, eten en overnachten. Soms was er zelfs een verwarmd bad ([[thermen]]) zoals in Heerlen is aangetoond. Geleidelijk vestigden zich er dan meer mensen zoals boeren en ambachtslieden.
== Ondergang ==
Regel 77 ⟶ 76:
== Archeologische resten ==
In het gebied van het vroegere Germania Inferior zijn nog veel restanten van de Romeinse tijd zichtbaar. Vooral in het Duitse [[Keulen (stad)|Keulen]], de vroegere provinciehoofdstad [[Colonia Claudia Ara Agrippinensium]] en zetel van de Romeinse gouverneur, zijn in het plaatselijke Romeinse museum en de oude stadskern zelf nog veel Romeinse resten te bezichtigen. Ook de gedeeltelijk gerestoreerde stad [[Colonia Ulpia Traiana]] bij [[Xanten]] geeft een goed beeld van een Romeinse stad in West-Europa. In Nederland kan men de Romeinse resten in [[Maastricht]], [[Nijmegen (hoofdbetekenis)|Nijmegen]], [[
== Zie ook ==
Regel 97 ⟶ 96:
===Gespecialiseerd===
* {{aut|Tilmann Bechert & Willem Willems}}, ''Die römische Reichsgrenze zwischen Mosel und Nordseeküste'' (1995 Stuttgart)
* {{aut|Carol van Driel-Murray}}, ''Those who wait at home'' in Ulrich Brandl, ''Frauen und Romisches Militar - Ten papers from a round-table session presented at a conference in Xante'', Duitsland 2005, {{ISBN
* {{aut|J.F. Drinkwater}}, ''The Gallic Empire'' (1987 Stuttgart)
* {{aut|Cynthia H. Enloe}}, ''Maneuvers: the international politics of militarizing women's lives'' University of California Press pp. 35–36
Regel 104 ⟶ 103:
* {{aut|Simon Wynia}}, ''Caius was here. The Emperor Caius' Preparations for the Invasion of Britannia: New Evidence'' in: H. Sarfatij,
* {{aut|W.J.H. Verwers, P.J. Woltering (eds.)}}, ''In Discussion with the Past. Archaeological studies presented to W.A. van Es'' (1999 Amersfoort).
* {{aut|Roel Zijlmans}}, ''Troebele betrekkingen: Grens-, scheepvaart- en waterstaatskwesties in de Nederlanden tot 1800'', par. 1.3 'Gallia Belgica en Neder-Germanie', over de grens tussen die beide provincies (2017 Hilversum, {{ISBN
== Externe links ==
| |||