Cyclustheorie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Redactie Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus |
Label: Ongedaan maken |
||
Regel 1:
Een '''cyclustheorie''' stelt dat de
De [[Chinese historiografie]] werd beschreven volgens het vaste patroon van een steeds terugkerende [[dynastieke cyclus]]. De eerste keizer verkreeg het [[Hemels Mandaat]] door zijn kwaliteiten, maar zijn opvolgers bezaten steeds minder kwaliteiten. Het wanbestuur van de laatste keizer was een [[Legitimiteit (politiek)|rechtvaardiging]] van het [[recht van opstand]], zodat deze afgezet mocht worden. Het Hemels Mandaat kwam daarna toe aan de eerste keizer van de nieuwe dynastie, die zo de nieuwe [[Zoon des Hemels]] werd.▼
Voor de [[Indische filosofie]] geldt de cyclische benadering als basis met ''[[samsara]]'' als de eeuwigdurende cyclus van dood en [[Reïncarnatie|wedergeboorte]].▼
[[Polybios]] zag in de tweede eeuw v.Chr. in zijn ''[[Historiën (Herodotos)|Historiën]]'' een [[anacyclose]] of politieke evolutie van [[monarchie]], [[Koning (titel)|koningschap]], [[tirannie]], [[aristocratie]], [[oligarchie]], [[democratie]] naar [[ochlocratie]]. Dit wordt gevolgd door chaos en uiteindelijk de machtsovername door een [[demagoog]], weer uitmondend in monarchie. Tot [[Francesco Petrarca|Petrarca]] (1304–1374) gold het cyclische karakter van geschiedenis als norm in het Westen. Hoewel geen historicus, zag hij daar als eerste een lineaire ontwikkeling. Gedurende de vijftiende en zestiende eeuw zagen de meeste historici geschiedenis echter als cyclisch.
Regel 8 ⟶ 11:
[[Giambattista Vico|Vico]] (1668-1744) stelde in ''[[Scienza Nuova]]'' dat elk volk drie fases doormaakt. In het tijdvak der goden komt religie op, het gezin en andere elementaire instellingen. In het tijdvak van de helden gaat het volk gebukt onder het juk van de heersende adel, waarna in het tijdvak van de mensen het volk in opstand komt en gelijkheid verwerft. Dit zet ook het uiteenvallen van de maatschappij in gang. De invloed van Vico tijdens en kort na zijn leven was echter beperkt en zette pas vanaf de negentiende eeuw in.
Ten tijde van de [[Verlichting (stroming)|
Het [[cultuurpessimisme]] is sterk terug te vinden in ''[[Der Untergang des Abendlandes]]'' van [[Oswald Spengler]] (1880-1936). Dit
Minder pessimistisch was [[Arnold Joseph Toynbee]] (1889–1975)
▲De [[Chinese historiografie]] werd beschreven volgens het vaste patroon van een steeds terugkerende [[dynastieke cyclus]]. De eerste keizer verkreeg het [[Hemels Mandaat]] door zijn kwaliteiten, maar zijn opvolgers bezaten steeds minder kwaliteiten. Het wanbestuur van de laatste keizer was een [[Legitimiteit (politiek)|rechtvaardiging]] van het [[recht van opstand]], zodat deze afgezet mocht worden. Het Hemels Mandaat kwam daarna toe aan de eerste keizer van de nieuwe dynastie, die zo de nieuwe [[Zoon des Hemels]] werd.
▲Voor de [[Indische filosofie]] geldt de cyclische benadering als basis met ''[[samsara]]'' als de eeuwigdurende cyclus van dood en [[Reïncarnatie|wedergeboorte]].
== Literatuur ==
|