Leiden: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 27:
Met {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0546}} inwoners is Leiden, naar inwoneraantal gemeten, na [[Rotterdam (gemeente)|Rotterdam]], [[Den Haag]] en [[Zoetermeer]] de vierde gemeente van Zuid-Holland. Het aan elkaar vast gebouwde stedelijk gebied van Leiden (waar [[Oegstgeest]], [[Voorschoten]], [[Leiderdorp]] en [[Zoeterwoude]] bij gerekend worden) telt 206.647 inwoners. De door het CBS gedefinieerde stedelijke agglomeratie omvat bovendien [[Katwijk (Zuid-Holland)|Katwijk]] waarmee de Leidse agglomeratie 270.879 inwoners telt. Het stadsgewest Leiden omvat (CBS) ook [[Teylingen (gemeente)|Teylingen]], [[Noordwijk (Zuid-Holland)|Noordwijk]] en [[Noordwijkerhout]] waarmee het gehele stedelijk gebied van Leiden in totaal 348.868 inwoners heeft. Met 5646 inwoners per vierkante kilometer is de stad Leiden sinds 2014, na Den Haag, de dichtstbevolkte gemeente van Nederland.<ref>{{Citeer web|url=http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=70072ned&D1=56&D2=101-104,108,110-111,113-116,118,121,123,125-126,131-132,135-137,140-141,143-144,146-147,149-150,153,156-160,166,168-176,178,180-181,183-185,189,191-195,197,200,202,205-206,208-213,215,217-220,222,224-226,228-229,231,236,241-242,244-245,247-248,250-251,253,255,261-263,265-267,271-273,275-279,281,283,285-286,288-289,291,294,298-299,301,303-305,307,309,311,313,316,320-322,325-330,332,335-338,340,343,347-350,352,354,357-358,361-364,366,368-369,371-372,374-376,379-380,386-388,390-391,394-395,400,402-406,411-418,420-423,425,427-430,432-436,445-447,449-450,452,454-456,464-466,468-469,475-476,478,480,483-486,488-489,493-495,497,499-501,503,505-506,508-509,511,513,516,522-525,527-529,532-534,537-542,544-547,551,553-554,557-559,562-563,565-570,572,574,576,578-579,584-586,588-591,594-595,598-599,601-602,605-606,610,612-613,619,621-626,629,631,633-636,638-639,641-643,645,648-651,655,657-659,662-664,666-667,672-673,675-677,679-686,688-693,696,698-704,706-707,709,711-712,715,717-719,722-723,727-731,735,737,739-740,742,744,749-750,752-755,758-759,762,765-766,769-770,772-775,779-785,787,792-794,796,798-800,803-804&D3=16-18&HD=140301-1811&HDR=T&STB=G1,G2CBS|title=CBS StatLine - Regionale kerncijfers Nederland|work=cbs.nl}}</ref><ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=03759NED&D1=0,3,6,9,12&D2=129-132&D3=79-100&D4=24-25&HD=140301-1708&HDR=G3,G2&STB=T,G1CBS StatLine, Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari ] Gewijzigd op 15 april 2013.</ref>
De ''[[Sleutelstad (bijnaam)|Sleutelstad]]'', zoals de bijnaam van de stad, verwijzend naar het stadswapen, luidt, heeft de [[Universiteit Leiden|oudste universiteit]] van Nederland. Daarnaast is de stad bekend om de rijke geschiedenis en de oude [[binnenstad (Leiden)|binnenstad]], met [[Gracht (hoofdbetekenis)|gracht]]en, monumentale bouwwerken en [[hofje]]s.
De gemeente Leiden valt onder de [[Rechtbank Den Haag]] en de [[Regionale Eenheid Den Haag (politie)|Regionale Eenheid Den Haag]] van de politie.
Regel 117:
In 1572 koos de stad de zijde van de [[Nederlandse Opstand|anti-Spaanse opstand]]. De Spaanse landvoogd [[Luis de Zúñiga y Requesens|Requesens]] belegerde in 1574 de stad. Nadat dit beleg was afgeslagen - [[Beleg van Leiden (1573-1574)|Leidens ontzet]] van 3 oktober 1574 - kreeg de stad in [[1575]] met de [[Universiteit Leiden]] de eerste universiteit van Nederland. De in vele bronnen gegeven verklaring dat stadhouder [[Willem van Oranje]] hiermee zijn erkentelijkheid aan de Leidenaren betuigde is enigszins twijfelachtig. Willem had namelijk een politiek/bestuurlijke reden voor de oprichting van een universiteit: de behoefte aan goed opgeleide getrouwen. De universiteit voert als motto Praesidium Libertatis, dat 'bolwerk van de vrijheid' betekent.
In de 17e eeuw kwam de stad tot grote bloei, dankzij de impuls die vluchtelingen uit Vlaanderen gaven aan de [[textiel]]nijverheid. De stad, die voor het beleg van 1574 ongeveer 15.000 inwoners had geteld, waarvan tijdens het beleg ongeveer een derde deel het leven had verloren, was in 1622 tot 45.000 inwoners gegroeid en omstreeks 1670 werd zelfs een aantal van tegen de 70.000 bereikt. In de Gouden Eeuw was Leiden, na Amsterdam, de op één na grootste stad van Nederland. De bevolkingsgroei maakte een aanleg van nieuwe [[Gracht (hoofdbetekenis)|gracht]]en en [[singel (gracht)|singels]] noodzakelijk. Het huidige centrum van Leiden, herkenbaar aan het singelpatroon, werd in 1659 voltooid.
In de 18e eeuw raakte de textielnijverheid in verval, door protectionistische maatregelen in Frankrijk en de lonen, die vanwege de kosten van levensonderhoud in het gewest Holland relatief hoog moesten zijn. Het gevolg was een gestadige daling van het inwonertal van Leiden, dat eind 18e eeuw tot 30.000 was gedaald en omstreeks 1815 een dieptepunt van 27.000 zou bereiken.
Regel 184:
[[Bestand:Leiden, Polderpark Cronensteyn.jpg|{{Largethumb}}|[[Polderpark Cronesteyn]]]]
Vooral in de [[Binnenstad (Leiden)|binnenstad]] vormt het water een belangrijk onderdeel van het straatbeeld.
Naast de [[Oude Rijn (Harmelen-Noordzee)|Oude]] en de [[Nieuwe Rijn]] die de hartlijn vormen, heeft de stad diverse [[Gracht (hoofdbetekenis)|gracht]]en en [[singel (gracht)|singels]]. De bekendste gracht is het [[Rapenburg (gracht)|Rapenburg]]. Buiten het centrum verbinden naast de Rijn, riviertjes, [[kanaal (waterweg)|kanalen]] en voormalige [[trekvaart]]en als de [[Zijl (Zuid-Holland)|Zijl]], de [[Trekvaart Haarlem-Leiden|Haarlemmertrekvaart]] en de [[Trekvliet (Leiden)|Trekvliet]] de stad met grote water- en [[recreatiegebied]]en net buiten de stad zoals [[Vlietland (recreatiegebied)|Vlietland]], de [[Kagerplassen]] en het [[Valkenburgse Meer]].
De singels vormen ook een belangrijke groenvoorziening voor de stad, waar diverse parken als het [[Plantsoen (Leiden)|Plantsoen]], [[Ankerpark]], [[Huigpark]] en de [[Hortus botanicus Leiden|Hortus Botanicus]] op de plaats van de voormalige [[stadswal]]len zijn aangelegd.
| |||