Sexbierum: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
div.
Regel 20:
| caption2=[[Gereformeerde kerk (Sexbierum)|Gereformeerde kerk]]
}}
'''Sexbierum''' ([[Westerlauwers Fries|Fries]]: ''Seisbierrum'') is een dorp in de gemeente [[Waadhoeke]], provincie [[Friesland]] ([[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]). HetIn 2009 telde inhet 2009dorp 1758 inwoners. Tot de [[gemeentelijke herindeling]] op [[1 januari]] [[1984]] was het de hoofdplaats van de per die datum opgeheven gemeente [[Barradeel]]. Sexbierum werd in het verleden ook wel genoemd: ''Sixtabarra'' en ''Sixtusburen'', naar de heilige [[Paus Sixtus II]].
 
== Beschrijving ==
Sexbierum ligt op ongeveer acht kilometer ten noordoosten van de stad [[Harlingen (stad)|Harlingen]] en ongeveer zes kilometer ten noordwesten van de stad [[Franeker]]. Het dorp wordt in geschriften rond het jaar [[600]] reeds genoemd. Sexbierum vormt met [[Pietersbierum]] samen een soort dubbeldorp, aangezien beide dorpen de laatste 60 jaar aan elkaar zijn gegroeid en verder zijn verweven. Toen het [[gemeentehuis]] van [[Barradeel]], waar Sexbierum tot een gemeentelijke herindeling in 1984 bij hoorde, in het dubbel-dorp kwam is ook prompt de scheidingslijn tussen beide dorpen een kleine honderd meter opgeschoven om er vooral voor te zorgen dat het gemeentehuis in Sexbierum kwam te staan.
 
Sinds de gemeentelijke herindeling van [[1984]] is dat niet meer een heikel punt, want toen werden Sexbierum en Pietersbierum ingelijfd bij gemeente [[Franekeradeel (1984 - heden)|Franekeradeel]]. De scheidslijn tussen Sexbierum en Pietersbierum is daarbij weer op de oude plaats terechtgekomen en dus is de discussie in principe ten einde.
 
Samen hebben de dorpen ongeveer 1900 inwoners in ongeveer 660 huizen (inclusief het buitengebied), veel verenigingen (zoals o.a. [[tennis]]-, [[Kaatsen|kaats]]-, [[voetbal]]-, [[muziek]]-, [[judo]]-, [[schaken (hoofdbetekenis)|schaak]]-, [[Toneel (spel)|toneel]]-, [[biljart]] & [[Speelkaart|kaart]]-verenigingen), [[sociaal-cultureel]] werk]] (St. Dorpscentrum Sexbierum-Pietersbierum en Soos de Mir), circa 50 bedrijven, een bibliotheek, enz. Een van de bestaande Koninklijke [[Rederijkerskamer]]s van Nederland is die van Sexbierum: [[Koninklijke Rederijkerskamer 'Ons Genoegen']].
 
SindsPer 2018 is deFranekeradeel naamopgegaan vanin Franekeraddelde veranderd ingemeente [[Waadhoeke]].
 
== Bezienswaardigheden ==
[[BestandAfbeelding:6794 Sexbierum.JPG|left|thumb|150px|[[Korenmolen]] [[De Korenaar (Sexbierum)|De Korenaar]]]]
De [[Sixtuskerk]] was voor de [[Reformatie]] gewijd aan de heilige [[Paus Sixtus II]] <ref>[http://www.friesland-digitaal.eu/Franekeradeel/Sexbierum/Sexbierum.html Friesland digitaal]</ref> en bestaat sinds de [[12e eeuw|twaalfde eeuw]].
In Sexbierum staat de [[korenmolen]] [[De Korenaar (Sexbierum)|De Korenaar]].
Regel 41:
{{Clearleft}}
 
== De naam ==
Er wordt aangenomen dat het dorp zijn naam ontleent aan de heilige [[paus Sixtus II|Sixtus II]], aan wie de kerk van Sexbierum is gewijd. In de geschiedenis komt de naam Sexbierum in verschillende afwijkende vormen voor. Als voorbeeld: Sixtibarra (onbekend), Sixtebeeren (1322), Sixtiberum (1324), Sexberum (1371) en Zesberim (1398). De woorden "barra (bara), "berum" of "berim" betekenen: [[dijk (waterkering)|dijk]], [[dam (waterkering)|dam]] of [[waterkering]]. De [[gemeentenaam]] totTot 1984, waarmaakte Sexbierum deel uit van uitmaakte,de wasgemeente [[Barradeel]], hierin vind jeis de naam "Barra" interug terugte vinden. [[Barradeel]] kan jeis dan te omschrijven als "Dijksterdeel". In deze [[gemeente (bestuur)|gemeente]] lagen o.a. de volgende [[dorp]]en: [[Oosterbierum]] (Aesterbarra) en [[Pietersbierum]] (Petersbarra). De drie dorpen betekenen daarmee met de bekende toevoeging -barra (Sixtibarra, Petersbarra en Aesterbarra) Sixtusdijk, Petersdijk en Oosterdijk. In andere oude vormen (Sixberum, Petersberum, Oosterberum) betekenen deze dorpen dus “Sixtus dijkhuizen”, “Petrus dijkhuizen” en “Ooster dijkhuizen”.<ref>Dr. R. Westerhoff heeft reeds in 1865 met zijn boek “Geschiedenis van ons dijkwezen” (blz. 167 t/m 171) uitgelegd dat barra, maar ook “ber” of “bar” of “beer” inderdaad “dijk”, “dam” of “waterkering” betekenen. Bovenstaande uitleg is gebaseerd op de uitleg van Dr. R. Westerhoff.</ref>
Dr. R. Westerhoff heeft ons al in 1865 met zijn boek “Geschiedenis van ons dijkwezen” (blz. 167 t/m 171) uitgelegd dat barra, maar ook “ber” of “bar” of “beer” inderdaad “dijk”, “dam” of “waterkering” betekenen. Bovenstaande uitleg is gebaseerd op de uitleg van Dr. R. Westerhoff.
 
== Geboren ==
Regel 49 ⟶ 48:
* [[Frederik van Utrecht]], bisschop van Utrecht tussen 815/816 en 834/838, en is een heilige en martelaar van de Rooms-Katholieke Kerk.
* [[Eelko Liauckama (abt)|Eelko Liauckama]] (14e eeuw), geestelijke
* [[Hidde Sjoerds de Vries]] (1645 Sexbierum, 1694 Duinkerken), Schoutschout bij nacht (oomzegger Tjerk Hiddes de Vries)
* [[Tjerk Hiddes de Vries]] (1622 - 1666), admiraal en zeeheld
* [[Christoffel Middaghten]] (1665 - 1723), marineofficier
* [[Auke Bijlsma]] (1946 - 2012), politicus
* [[Johannes Brandsma ]] (1957, -), kaatser
* [[Jetske Bilker]] (1960- ), schrijver
 
== Zie ook ==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Sexbierum]]
 
== Externe links ==