'''Ionisatie ''' is het proces waarmeewaarbij een [[atoom]] of [[molecuul]] uit ongeladen toestand een [[elektron]] kwijtraakt of er een bij krijgt en alsbijkrijgt, gevolgwaardoor daarvanhet verandert in een geladen deeltje, ook wel [[ion (deeltje)|ion]] genoemd. Ionisatie is geen spontaan proces.: Hiervoorer is energie voor nodig, die [[ionisatiepotentiaal]] wordt genoemd.
Een [[atoomkern]] of nucleus bevat [[neutron]]en en [[proton (deeltje)|protonen]]. De neutronenNeutronen zijn elektrisch neutraalongeladen, terwijl de protonen een positieve [[elektrische lading|positief geladen]] zijnhebben. DeEen atoomkern draagtis dus depositief positieve lading van een atoomgeladen.
Een atoom in zijn geheel heeft geen lading en is dusechter elektrisch neutraal., Dit komt door dedankzij negatief geladen elektronen die zich in deeen zogenaamde [[atoom#De elektronenwolk|'elektronenwolk']] bevinden rond de positief geladen kernatoomkern. Deze elektronenwolk wordt ook wel als een verzameling [[orbitaal|orbitalen]] rond de atoomkern voorgesteld. De [[massa (natuurkunde)|massa]] van een elektron is veel kleiner dan de massa van een proton of een neutron. Een ongeladen atoom bevat altijd evenveel protonen als elektronen; deze hoeveelheid is voor ieder [[element (scheikunde)|element]] uit het [[periodiek systeem]] uniek en wordt uitgedrukt in het [[atoomnummer]]. Een [[molecuul]] is opgebouwd uit meerdere atomen en is over het algemeen neutraal doordat de atomen neutraal zijn.
De ladingen van een elektron en een proton zijn in grootte precies gelijk aan elkaar en heffen elkaar op. Hierbij is de lading van één elektron precies -1 (- 1.6022 <math>\cdot \ 10^{-19}</math> Coulomb) en die van een proton precies +1 (1.6022 <math>\cdot \ 10^{-19}</math> Coulomb). Een atoom of molecuul dat een lading draagt dat verschillend is van nul, wordt een [[ion (deeltje)|ion]] genoemd. Men spreekt van een positief geladen ion of [[kation]], als het deeltje een elektron verliest en een negatief geladen ion of [[anion]] als het een elektron wint. Dit proces van elektronen verliezen en bijkrijgen wordt ''ionisatie'' genoemd.
Ionisatie vindt onder andere plaats bij
*het [[waterige oplossing|oplossen]] van [[zoutzuur]] (HCl) in [[water]]. Zoutzuur is oorspronkelijk een overwegend [[polaire verbinding|polair]] covalente verbinding, maar door de [[solvatatie|aantrekkingskrachten]] van het eveneens polaire water zal zoutzuur [[dissociatie|ioniseren]] in H<sup>+</sup> en Cl<sup>-</sup>.
*[[aangeslagen toestand|aangeslagen]] [[radicaal (scheikunde)|radicalen]] in een [[vlam#Kleur|vlam]];
*vuur, een [[aardgas|gasvlam]] of een [[kaarsvlam]];
*[[Hoogspanning (elektriciteit)|hoogspanning]] in een [[elektronenbuis|beeldbuis]];
*Ionisatie van gasgasmoleculen in een [[fluorescentielamp]]
