Eiwitten: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k aanvulling; 'Zie ook': in tekst gelinkte lemma's verwijderd; + twee nieuwe lemma's |
|||
Regel 1:
[[Bestand:Myoglobin.png|thumb|Een voorstelling van de 3D-structuur van [[myoglobine]], die gekleurde [[alpha-helix|α-helices]] toont]]
'''Eiwitten''' of '''proteïnen''' vormen een grote klasse van [[biomolecuul|biologische moleculen]], die bestaan uit [[biopolymeer|polymere ketens]] van [[aminozuur|aminozuren]]. De aminozuren in deze ketens zijn verbonden door [[peptidebindingen]]. [[Polypeptiden]] bestaan uit een lange keten van aminozuren die met elkaar verbonden zijn. Pas wanneer polypeptiden nog eens [[eiwitvouwing|ruimtelijk opgevouwen]] worden door [[eiwitstructuur|interacties]] tussen de atomen van de aminozuren spreekt men van een proteïne. [[Eiwitsynthese]] vindt binnen iedere [[cel (biologie)|cel]] van een [[organisme]] plaats.
Organismen produceren eiwitten met verschillende functies, zoals bouwstoffen, [[enzym]]en en [[immunoglobine|afweerstoffen]]. Voor [[organisme]]n zijn eiwitten in hun voedsel essentieel. Eiwitten zitten in hogere concentraties onder andere in [[peulvruchten]], [[vlees]], gevogelte, [[Ei (voeding)|eieren]], [[Vis (voeding)|vis]], [[zuivelproduct]]en en [[Noot (botanisch)|noten]].
== Functies van eiwitten ==
Eiwitten hebben een grote diversiteit aan functies, met name op
*Chemische omzettingen - veel eiwitten [[katalyse]]ren [[biochemie|biochemische]] [[chemische reactie|reacties]]. Zulke eiwitten worden [[enzym]]en genoemd. Enzymen zijn verantwoordelijk voor de [[stofwisseling]], waarbij [[voedingsstof]]fen worden omgezet in bouwstoffen en [[chemische energie|energie]].
* Structuur - een groot aantal eiwitten zorgt voor het in stand houden van dynamische structuren. Een belangrijk voorbeeld is het [[cytoskelet]]. Het cytoskelet geeft cellen ''structuur'' en vorm. Het cytoskelet is ook ''dynamisch'', het kan ervoor zorgen dat de cel van vorm verandert, maakt de [[Mitose|celdeling]] mogelijk en draagt ertoe bij dat sommige cellen zich kunnen verplaatsen.
Regel 55:
==== Splitsing ====
Het splitsen van eiwitten gebeurt door de enzymen [[endopeptidase]] en [[exopeptidase]]. Endopeptidasen knippen eiwitten ergens in het midden door, terwijl exopeptidasen steeds een aminozuur vrijmaken aan het uiteinde van een polypeptideketen. In beide gevallen is er sprake van [[hydrolyse]].
Het tegenovergestelde van hydrolyse is polycondensatie.
Regel 114:
== Zie ook ==
* [[Eiwitmotief]]
* [[Sequentiemotief]]▼
* [[Prion]]
* [[Proteasoom]]
* [[Proteolyse]]
* [[Proteoom]]
* [[Receptor (biochemie)]]
* [[Ribosoom]]
* [[Solute carrier]]
* [[Ubiquitine]]
== Externe links ==
| |||