Sojaboon: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Redactie, bron verzoeken geplaatst en onderwerpen meer bij elkaar geplaatst |
k Invulling parameters sjabloon |
||
Regel 42:
[[Bestand:KarteSojabohnenerzeugung.png|miniatuur|Kaart van de landen met de grootste sojaproductie]]
Tot 1995 waren de [[Verenigde Staten]] de belangrijkste producent en exporteur van soja. Sinds 1995 breidt het soja-areaal in [[Zuid-Amerika]] zich sterk uit. Dit brengt ernstige sociale en milieuproblemen met zich mee, zoals [[werkloosheid]], verminderde [[voedselzekerheid]], onteigening van land, aantasting van [[natuurreservaat|natuurreservaten]], [[ontbossing]], [[erosie]] en [[watervervuiling]] door landbouwchemicaliën.{{Bron?||2018|05|14}}
== Onderzoek ==
Daarnaast is de sojaboon vaak in opspraak vanwege [[genetische modificatie]]. Om die reden gebruiken Europese fabrikanten nauwelijks meer sojaolie in voedingsmiddelen. Veevoer bevat echter wel hoge percentages genetisch gemodificeerde soja. Producten met het [[EKO-keurmerk]] voor menselijke consumptie bevatten geen genetische gemodificeerde soja. De niet-gemodificeerde sojabonen worden voor een groot deel geïmporteerd uit [[Brazilië]]. Gemodificeerde soja komt voornamelijk uit [[Argentinië]].
Onderzoek wijst uit dat genetisch gemodificeerde gewassen zorgen voor hogere opbrengsten dan conventionele gewassen.<ref>{{en}} {{aut|Drake Bennett}}, [http://www.bloomberg.com/bw/articles/2014-11-18/how-gmo-crops-can-be-good-for-the-environment How GMO Crops Can Be Good for the Environment]. Bloomberg Business, 18 november 2014.</ref><ref>{{en}}{{aut|Janet E Carpenter}}, [http://www.nature.com/nbt/journal/v28/n4/abs/nbt0410-319.html Peer-reviewed surveys indicate positive impact of commercialized GM crops]. [[Nature Biotechnology]] 28, 319–321 (2010) doi:10.1038/nbt0410-319</ref> Eerder had het blad [[The Independent]] geschreven dat uit onderzoek van de universiteiten van Nebraska en Kansas het omgekeerde zou blijken.<ref>{{en}}{{aut|Geoffrey Lean}}, [http://www.independent.co.uk/environment/green-living/exposed-the-great-gm-crops-myth-812179.html Exposed: the great GM crops myth], The Independent, 20 april 2008</ref> Barney Gordon, uitvoerder van dat onderzoek, reageerde dat die conclusie niet uit zijn onderzoek getrokken kon worden en noemde het artikel van ''[[The Independent]]'' "een goed voorbeeld van onverantwoorde journalistiek".<ref>{{en}}Fact Sheet/Rebuttal statement, Dr. Barney Gordon, [http://www.ipni.net/ppiweb/FILELIB.NSF/0/3FCACF5C93CFA9A18525743A006C7630/$file/Gordon_Fact_Sheet.pdf Manganese Nutrition of Glyphosate-Resistant and Conventional Soybeans… Setting the Record Straight]. Fact Sheet/Rebuttal Statement, 28 april 2008</ref>
== Allergie ==
Sommige mensen kunnen [[allergisch]] reageren op de eiwitten in soja. Dit kan zich onder meer uiten in orale allergie (jeuk in de mond), [[urticaria]] (bulten), roodheid en/of jeuk van de huid, die optreedt binnen een uur na consumeren van de bonen. Zeer uitzonderlijk kan een gevaarlijker reactie optreden, namelijk een [[anafylaxie|anafylactische shock]], die onmiddellijke medische behandeling vereist.{{Bron?||2018|05|14}} Bij baby's kan soja-allergie zich uiten in de vorm van [[eczeem]].
== Risico's fyto-oestrogenen/isoflavonen in sojabonen{{Bron?|Zoals hieronder geformuleerd lijkt het nogal ernstig, maar het is onduidelijk of de gegeven primaire onderzoeksliteratuur representatief is. Door in de bronnen te shoppen kan er van alles gesuggereerd worden. Zijn er overzichtsartikelen die wel een alomvattend overzicht geven van de stand van zaken?|2017|07|15}} ==
* [[Hormoonverstorende stof|Synthetische endocriene]] verstoorders zoals [[Chemisch bestrijdingsmiddel|pesticiden]] en plastic worden meer en meer als gevaarlijk gezien, maar soja wordt juist als gezond op de markt gebracht, terwijl [[isoflavon]]en dezelfde effecten hebben als de synthetische endocriene verstoorders. Voor een typische consument zal soja niet zoveel doen, maar zwangeren en kleine kinderen zouden moeten oppassen.<ref>{{Citeer journal |author=Heather B. Patisaul, Wendy Jefferson |title=The pros and cons of phytoestrogens |journal=Front Neuroendocrinol. |year=2010 |volume=31 |issue=4 |pages=400–419 |doi=10.1016/j.yfrne.2010.03.003 |pmc=3074428}}</ref>
*In 2008 kwam er een onderzoek uit dat zou aantonen dat als een man elke dag sojamelk dronk, zijn [[zaadcellen]]productie werd verminderd:<ref>{{
*In 2012 kwam er een onderzoek uit dat zou aantonen dat sojapoedermelk bij baby's de kans op verworven niet ingedaalde zaadballen verhoogt.<ref>{{Citeer journal |author=Barthold JS, Hossain J, Olivant-Fisher A, Reilly A, Figueroa TE, Banihani A, Hagerty J, González R, Noh PH, Manson JM. |title=Altered infant feeding patterns in boys with acquired nonsyndromic cryptorchidism |journal=Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. |year=2012 |volume=94 |issue=11 |pages=900-7 |doi=10.1002/bdra.23075. |pmid=23081935 |pmc=3501569}}</ref>
*In 2012 kwam er nog een onderzoek uit dat zou aantonen dat sojapoedermelk bij baby's samenhang heeft met niet ingedaalde zaadballetjes.<ref>{{Citeer journal |author=Barthold JS, Wang Y, Reilly A, Robbins A, Figueroa TE, Banihani A, Hagerty J, Akins RE. |title=Reduced expression of androgen receptor and myosin heavy chain mRNA in cremaster muscle of boys with nonsyndromic cryptorchidism |journal=J Urol. |year=2012 |volume=188 |issue=4 Suppl |pages=1411-6 |doi=10.1016/j.juro.2012.06.033 |pmid=22906643 |pmc=601375}}</ref>
Regel 61:
*Risico geboorteafwijking zwangerschap: verhoogde kans op jongen met geslachtsafwijking. Het nemen van een grote hoeveelheid sojaproducten als sojamelk tijdens de zwangerschap zou gevaarlijk kunnen zijn en de kans verhogen op een jongen met niet ingedaalde zaadballen. Vanwege de fyto-oestrogenen, waardoor er mogelijk een verstoring van de aanmaak van testosteron en dus ook de ontwikkeling van de mannelijke foetus is. Universitair Ziekenhuis Gent heeft onderzoek naar dit verband verricht.<ref name="Hypospadias">[http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=6180 Hypospadias en cryptorchidie], Gezondheid.be (Juli 2011)</ref>
* [[Europese Autoriteit voor voedselveiligheid|EFSA]] (European Food Safety Authority) adviseert het aantal [[fyto-oestrogenen]] in sojapoedermelk voor baby's zo laag mogelijk te houden.<ref>[http://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/scientific_output/files/main_documents/633e.pdf The EFSA Panel recommends that concentrations of isoflavones, trypsin inhibitors, lectins and phytic acid in IF (infant formula) and FOF (follow on formula) should be kept as low as is feasible]</ref><ref>[http://www.radartv.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/02-03-2015/hoe-gezond-is-soja Het programma van radartv.nl in maart 2015 ''Hoe gezond is soja'' concludeert dat verhalen over de gevaren van soja indianenverhalen zijn.]</ref>
* Het gebruik door zwangere vrouwen levert een verhoging van het risico op [[hypospadie]].<ref name="Hypospadias" /><ref>Quest - sept 2008, pagina 49 Interview [[Piet Hoebeke]]</ref>
{{Appendix|2=
| |||