Nationaalsocialisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k één→een van, zie http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/238) (fix dode link, dubbel woordje "is" |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 7:
Het nationaalsocialisme bevat, zoals in veel andere autoritaire ideologieën, [[Antiparlementarisme|antiparlementaire]], [[liberalisme|antiliberale]] (het kant zich enerzijds tegen [[economisch liberalisme]], en bijv. [[vrijheid van meningsuiting]]) en [[marxisme|anti-marxistische]] elementen. Het opvallendste verschil met andere ideologieën zijn vooral de extreem [[racisme|''racistische'']] elementen. Volgens de nationaalsocialistische propaganda zijn de "[[Ariërs]]" (in nazi-ogen de blanke West-Europeanen) de bron van alle menselijke beschaving en zouden alleen "[[Arisch ras|Arische]]" mensen in staat zijn cultuur en wetenschap te bevorderen. Andere '[[Menselijk ras|rassen]]', door de nazi's als niet waardevol aangemerkt, zouden slechts voor slavenwerk geschikt zijn, en vooral "[[Joden]]" – gezien als een apart ras – zouden, volgens de nazi-propaganda, zelfs extreem gevaarlijk zijn en uit zijn op de vernietiging van de 'Ariërs'. Racisme leefde in veel Europese staten en in bijvoorbeeld de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]] en [[Zuid-Afrika]] was het zelfs een onderdeel van het toenmalige regeringsbeleid (zie [[Rassensegregatie]]). Maar het Duitse nationaalsocialisme voerde dit vrij algemene westerse racisme tot zijn uiterste consequenties door, culminerend in massamoord ([[genocide]]).
Het nationaalsocialisme wordt veelal gezien als een ideologie, gebaseerd op een racistische [[pseudowetenschap]]. Als een van de geestelijke vaders kan worden gezien [[Arthur Moeller van den Bruck]] (1876-1925), boegbeeld van de 'Konservative Revolution' en auteur van het boek ''Das dritte Reich'' (1923). Hij droomde van een 'Duits socialisme'. In het werk 'Das Recht der jungen Völker' (1919) brak hij een lans voor de belangen van het Duitse en het Russische volk als 'jonge volkeren', volkeren dus die omwille van hun dynamiek de toekomst zou toebehoren. Tussen 1906 en 1922 gaf Moeller van den Bruck ook de Duitse vertaling van het werk van Dostojevski uit.
De [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij]] (NSDAP) was de [[politieke partij]] waarin het nationaalsocialisme zich georganiseerd had met als staatkundige leider, [[Adolf Hitler]], die ook grotendeels de ideologie had vormgegeven. Deze werd volgens zijn ideologie door "de [[Goddelijke voorzienigheid|voorzienigheid]]" uitgekozen en moest volgens zijn eigen woorden als een soort Messias het Duitse volk 'verlossen van de binnen- en buitenlandse vijanden' en vervolgens naar een glorierijke toekomst leiden. De NSDAP was vlak na de [[Eerste Wereldoorlog]] opgericht en uiteindelijk wist deze partij in januari 1933 aan de macht te komen in Duitsland. Binnen korte tijd had Hitler het land veranderd in een totalitaire dictatuur met hemzelf als absoluut heerser. Naar het Duitsland in deze periode wordt wel verwezen met de term nationaalsocialistisch Duitsland (afgekort tot "nazi-Duitsland"). Een van de eerste [[antisemitisme|antisemitische]] acties van het bijbehorend regime waren de [[rassenwetten van Neurenberg]] (15 september 1935), waarin de Joden hun [[burgerrechten]] ontnomen werden.
== Sociaal darwinisme en eugenetica ==
Het nationaalsocialisme ontleent veel van zijn ideeën aan het [[sociaal darwinisme]] dat de door [[Charles Darwin]] geïntroduceerde [[evolutietheorie]] ook op de menselijke samenleving van toepassing achtte. Het sociaal darwinisme leefde sterk onder intellectuele kringen in het Westen rond het ''[[fin de siècle]]'' (rond 1900), de tijd toen de jonge Hitler zijn wereldbeeld vormde. Vooral [[evolutionisme|evolutionistische]] begrippen als '[[natuurlijke selectie]]' en 'overleving van de sterkste/geschiktste' (''[[survival of the fittest]]'') werd door het nationaalsocialisme van toepassing geacht op de mens wat blijkt uit het feit dat men het 'biologisch bepaald' achtte om sociaal zwakkere elementen in de samenleving te doden. In de vrije natuur verliezen zieke, gewonde en gehandicapte dieren immers ook de strijd om het bestaan en sterven meestal snel. Men beriep zich aldus op de natuur waarin 'ook het recht van de sterkste overheerst'. Met deze redenatie rechtvaardigden de nazi's de grootschalige [[euthanasie]] van geestelijk en/of lichamelijk gehandicapten. Onder de codenaam [[Aktion T4]] werden voor en tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] tienduizenden gehandicapte Duitsers gedood. Er werden zelfs propagandafilms gemaakt waarin het werd voorgesteld alsof de euthanasie op gehandicapten eigenlijk heel 'humanitair' was en 'het beste' voor de slachtoffers was: zo werd hen en hun familie 'verder leed bespaard'.
Naast het 'wieden' van minderwaardige leden uit het 'Arische ras' was het volgens de nazi-leer ook heel belangrijk om het ras, hoewel dit volgens de leer al 'superieur' was, nog zoveel mogelijk verder te versterken of te 'veredelen' om de strijd om het bestaan met andere rassen uiteindelijk zo efficiënt mogelijk te kunnen winnen. Om een superras te creëren werden jonge, "Arische" mannen (dat wil zeggen mannen met 'juiste' lichaamskenmerken zoals blond haar, blauwe ogen en goede verhoudingen) aangemoedigd om bij "Arische" vrouwen (met dezelfde raskenmerken) kinderen te verwekken in een ''[[Lebensborn]]huis''. Er werden speciale onderscheidingen uitgereikt en premies betaald aan Duitse vrouwen die een groot aantal kinderen wisten te baren. Dit alles, maar dan iets minder extreem, vond men ook terug in de rond 1900 populaire [[eugenetica]], die veel invloed had in onder andere de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]]. De beweging van de eugenetica was ook een voorstander van 'rassen-
Door sommige nationaalsocialisten werd gedweept met flarden van het gedachtegoed van de 19e-eeuwse Duitse filosoof [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]]. Dit gebeurde met name door het in een andere context en interpretatie overnemen van de term ''"[[übermensch]]"''. Met deze term, sporadisch ook eerder door anderen gebezigd, gaf Nietzsche uitdrukking aan een vage, vanuit de evolutieleer gerezen gedachte, dat uit de bestaande mens een nieuwe, superieure soort zou voortkomen, of individuen die daarvan de eerstelingen zouden zijn. In het nazisme wordt de term aan het begrip [[menselijk ras|ras]] gekoppeld, waarbij gepretendeerd werd dat het ''"blanke ras"'' en met name het Duitse volk die belofte zou vervullen (zie verder onder [[#Rassenleer en antisemitisme|Rassenleer en antisemitisme]]). Door het introduceren van het als tegenhanger bedoeld begrip ''"[[untermensch]]"'' werd een begrippenpaar in het leven geroepen dat bij Nietzsche niet voorkwam.
== Nationalisme ==
De nationaalsocialistische leer bevatte sterke [[nationalisme|Duits-nationalistische]] kenmerken. [[Politiek revisionisme|Revisionisme]] was een element waarop de partij dreef: het [[Duitse Rijk]] zou in de [[Eerste Wereldoorlog]] door 'de revolutionairen' (in nazi-ogen de socialisten, communisten en
De Duitsers zouden zelfs naar een overheersende rol moeten streven, met andere woorden naar [[wereldrijk|wereldheerschappij]], en iedere Duitssprekende zou door de Duitse staat moeten worden 'omvat' ([[Heim ins Reich]] gedachte) waarbij in nazi-ogen deze '[[Volksduitsers]]' niet terug zouden hoeven te keren naar Duitsland maar Duitsland zou 'naar hen toe komen'. Dit betekende dat het Duitse Rijk eenvoudigweg zijn grenzen zodanig moest uitbreiden dat ten slotte alle Duitsers hierdoor vanzelf 'Heim ins Reich' zouden zijn. Weliswaar zou Duitsland zijn koloniën terug moeten krijgen, maar de echte koloniën van Duitsland zouden zich in Oost-Europa moeten bevinden. Dit Poolse en Russische gebied zou na verovering rijp moeten worden gemaakt voor vestiging van nieuwe Duitse kolonisten om de daar al aanwezige Volksduitsers te versterken, waarbij de Slavische volkeren een ondergeschikte rol zouden krijgen of zelfs zouden worden uitgeroeid.
| |||