Wittevrouwenveld: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k prov., land |
paragraafindeling uitgebreid; diverse updates + refs + afbeeldingen |
||
Regel 10:
| wapen=
}}
'''Wittevrouwenveld''', afgekort ''WVV'', is een wijk in het oosten van de [[Nederland]]se stad [[Maastricht]], in de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se provincie [[Limburg (Nederland)|Limburg]]. De wijk, in het verleden ook aangeduid als ''Oostermaas'', stond vroeger bekend als een typische arbeiderswijk.
== Ligging ==
Wittevrouwenveld grenst aan de westzijde aan de voormalige stadstraverse van de autoweg [[Rijksweg 2|
== Geschiedenis ==
=== Buitengebied ===
[[Bestand:WVVSchepenenplein02.jpg|{{Largethumb}}|Arbeiderswoningen uit de jaren 1920 aan het Schepenenplein]]▼
Op de plaats van het huidige [[Theater aan het Vrijthof]] stond vroeger het [[Generaalshuis#Wittevrouwenklooster (1224-1803)|
Eind 19e eeuw zochten steeds meer Maastrichtenaren de periferie van de stad op. Langs de Scharnerweg ontstond een [[lintbebouwing]] van herenhuizen en villa's, afgewisseld met enkele boerenhoeves die uit een vroeger tijdperk waren overgebleven. In 1895 werd in het noordelijk deel van de huidige wijk een wielerbaan gerealiseerd. De betonnen baan moest later wijken voor de aanleg van de A2, maar was tot 2012 zichtbaar in het landschap.
=== Woningbouw ===
De ontwikkeling van het Wittevrouwenveld kwam pas goed op gang toen het gebied, dat voorheen tot de gemeente [[Amby]] behoorde, in 1920 door Maastricht werd geannexeerd. Het nieuwe gebied werd primair bestemd voor de bouw van arbeiderswoningen. De eerste complexen verrezen in de jaren 1920. Aan de Frankenstraat, Eburonenweg en Koning Clovisstraat vond ook particuliere woningbouw plaats. De Frankenstraat groeide uit tot de winkelstraat van de nieuwe wijk, die Oostermaas genoemd werd. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd een begin gemaakt met de uitbreidingsplannen Burgemeestersbuurt en Schepenenbuurt in het noordelijk deel van de wijk.▼
▲[[Bestand:WVVSchepenenplein02.jpg|
▲De ontwikkeling van het Wittevrouwenveld kwam pas goed op gang toen het gebied, dat voorheen tot de gemeente [[Amby]] behoorde, in 1920 door Maastricht werd geannexeerd. Het nieuwe gebied werd primair bestemd voor de bouw van arbeiderswoningen. De eerste complexen verrezen in de jaren 1920. Aan de Frankenstraat, Eburonenweg en Koning Clovisstraat vond ook particuliere woningbouw plaats. De Frankenstraat groeide uit tot de winkelstraat van de nieuwe wijk, die Oostermaas genoemd werd
Het westelijk deel van de wijk lag tot de jaren 1930 in het [[winterbed]] van de [[Maas]]. In dit gebied lag een oude [[rivierarm]], die bij hoog water onder water liep, waardoor een groot deel van de bebouwde oostoever van Maastricht door het Maaswater werd omsloten. Bij de [[werkverschaffing]] tijdens de [[Grote Depressie|crisisjaren]] 1930-40 werd de [[overlaat]] gedempt met behulp van [[leem]], afkomstig uit een groeve in [[Heer (Maastricht)|Heer]].<ref>{{aut|P.J.H. Ubachs, en I.M.H. Evers}} (2005): ''Historische Encyclopedie Maastricht'', p. 585: 'winterbed'. Walburg Pers, Zutphen. {{ISBN|90-5730-399-X}}.</ref> Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd een begin gemaakt met de uitbreidingsplannen Burgemeestersbuurt en Schepenenbuurt in het middendeel van de wijk. Aan de Wittevrouwenweg werd in 1949 de eerste moderne galerijflat van Maastricht gebouwd, de Gemeenteflat van architect [[Frans Dingemans]]. In 1959 werd de tot dan toe rustige Wittevrouwenweg langs de oostzijde van het plein omgebouwd tot de ongelukkige N2-traverse, die in de decennia daarna tot veel overlast leidde.
In de jaren 1970 en 80 vonden in Wittevrouwenveld grootscheepse renovatieprojecten plaats, waarbij een groot aantal arbeiderswoningen werd afgebroken. Het westelijk deel van de wijk, nabij de begraafplaats Oostermaas, bestaat thans vrijwel uitsluitend uit straten met nieuwbouwwoningen. Op het terrein van de gesloopte villa Aldegonda aan de Scharnerweg werd begin deze eeuw een nieuwbouwproject met voornamelijk duurdere woningen gerealiseerd.▼
In het noordelijk deel van de wijk werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers een klein [[vliegveld]] aangelegd, dat na de [[Bevrijding van Maastricht (1944)|bevrijding van Maastricht]] in 1944 ook door de Amerikanen werd gebruikt. Na de oorlog raakte het buitengebruik door concurrentie van viegveld Beek (tegenwoordig [[Maastricht Aachen Airport]]).<ref>{{aut|P.M.M.A. Bronzwaer}} (1989): ''Maastricht bevrijd! En toen...?'', deel 1 en 2. Stichting Historische Reeks Maastricht. Van Gorcum, Assen/Maastricht, pp. 163-167.</ref> Vanaf 1959 legde de gemeente hier het 44 ha grote [[Geusseltpark|Sportpark Geusselt]] aan, met onder andere het stadion [[Geusselt (stadion)|De Geusselt]].<ref>Ubachs/Evers (2005), p.193, 'Geusselt, sportpark'.</ref>
== Vogelaarwijk en A2-tunnel ==▼
[[Bestand:A2flatsWittevrouwenveld.JPG|{{Largethumb}}|Te slopen flats langs de [[Rijksweg 2|N2]]]]▼
Samen met [[Limmel]], [[Nazareth (Maastricht)|Nazareth]] en [[Wyckerpoort]] is Wittevrouwenveld onderdeel van de [[Vogelaarwijk]] [[Maastricht Noordoost]]. Door middel van extra investeringen hoopt men deze probleemwijken om te vormen tot [[prachtwijk]]en.▼
▲In de jaren 1970
▲=== 'Vogelaarwijk' en bouw A2-tunnel ===
De ondertunneling van de [[Rijksweg 2|N2]] heeft voor Wittevrouwenveld eveneens grote gevolgen. Een groot deel van de bebouwing langs het stadstracé van deze autoweg is of zal nog worden gesloopt. In 2009 werd besloten dat er twee tunnels boven elkaar gebouwd zullen worden in plaats van één brede tunnel. Hierdoor kon de Gemeenteflat van architect [[Frans Dingemans]], een [[rijksmonument]], gespaard blijven. Na het gereedkomen van de [[Koning Willem-Alexandertunnel]] zal de President Rooseveltlaan worden ingericht als een groene stadsboulevard voor lokaal verkeer. Met de ondertunneling van de A2 hoopt men tevens de barrière tussen [[Wyckerpoort]] en Wittevrouwenveld op te heffen, waardoor deze wijken meer gebruik kunnen maken van elkaars voorzieningen.▼
▲Samen met [[Limmel]], [[Nazareth (Maastricht)|Nazareth]] en [[Wyckerpoort]]
▲[[Bestand:A2flatsWittevrouwenveld.JPG|
De gemeente Maastricht, samen met diverse [[woningcorporatie]]s, was al langer bezig Wittevrouwenveld en de andere wijken in Maastricht Noordoost nieuwe kansen te bieden. Dit leidde tot een gezamenlijk plan voor Wyckerpoort en Wittevrouwenveld, waarbij het gebied rondom het Voltaplein en de kerk van Peutz een nieuw centrum voor de dubbelwijk zou gaan vormen. Onderdeel van de wijkvernieuwing was de bouw van een nieuw winkelcentrum aan het Voltaplein, de vernieuwing van de Electrobuurt, de verbouwing van de voormalige bewaarschool tot Trefcentrum, de herbestemming van de Sint-Theresiaschool tot werkplaatsen en de aanleg van een buurtparkje. Bij een onderzoek in 2016-17 bleek dat veel bewoners de wijk als onveilig ervaren. Veelgenoemde problemen waren drugsoverlast, verkeersonveiligheid (rondom het winkelgebied) en het dumpen van grofvuil.<ref>{{aut|Suzan Suskens}}(2017): '(On)veiligheidsbeleving in Wittevrouwenveld. Een kwalitatief onderzoek naar de subjectieve veiligheid van bewoners van de buurt Wittevrouwenveld in gemeente Maastricht', p. 57 ([http://theses.ubn.ru.nl/bitstream/handle/123456789/4030/15_16_079%20mathesis%20Veiligheidsbeleving%20in%20Maastricht.pdf?sequence=1 online pdf]).</ref>
▲De
== Voorzieningen en gemeenschapsleven ==
[[Bestand:Maastricht, Wittevrouwenveld, OLVvLourdeskerk en wijkpark2.jpg|
Wittenvrouwenveld kent relatief goede voorzieningen op het gebied van winkels en horeca. In het kader van de herstructurering van [[Maastricht Noordoost]]
In de wijk bevinden zich twee kerken en twee scholen. De [[Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk (Maastricht)|Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk]] is de [[Rooms-katholieke Kerk|rooms-katholieke]] [[parochiekerk]]. Een andere parochiekerk, de [[Sint-Guliëlmuskerk]], is sinds 4 januari 2015 aan de eredienst onttrokken.<ref>R. Colée, '1224 doopsels, 709 begrafenissen', artikel in ''[[Dagblad De Limburger]]'', 5 jan 2015, p. B1.</ref>. Sinds 2017 is hierin de Lighthouse Christengemeente gevestigd.<ref>[http://www.rtvmaastricht.nl/nieuws/73635441/gulielmuskerk-wordt-lighthouse Gulielmuskerk wordt Lighthouse] op ''rtvmaastricht.nl'', 29-08-2017.</ref> De internationale school [[United World College Maastricht]] ligt op een eilandje in de Geusseltvijver en ligt voor de helft in Wittevrouwenveld en voor de andere helft in Amby. In de voormalige Sint-Theresiaschool van architect Peutz zijn diverse werkplaatsen ondergebracht van Het Werkhuis en Caracola. De oude bewaarschool, eveneens van Peutz, is aan de kant van de Edisonstraat uitgebreid en huisvest thans een nieuw buurthuis ('t Trefcentrum).
In
Wittevrouwenveld is bekend vanwege het
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:Voltaplein01.jpg|Voltaplein
Bestand:FrankenstraatWVV.JPG|Frankenstraat
Bestand:Maastricht Stadion De Geusselt.jpg|Geusseltstadion
Bestand:Maastricht, Geusseltbad1.jpg|Geusseltbad
</gallery>
== Architectuur en stedenbouw ==
[[Bestand:2018-Maastricht,
In de jaren 1930 ontwierp de [[Heerlen]]se architect [[Frits Peutz]] in Wittevrouwenveld achtereenvolgens de Sint-Theresiaschool (1931), de villa Sonnehuys (1933), de [[Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk (Maastricht)|Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdeskerk]] (1936), de bewaarschool (1936) en, ten slotte
Aan de noordoostelijke rand van de wijk ligt het 17e-eeuwse [[Kasteel Geusselt]] in het [[Geusseltpark]]. In
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:
Bestand:2018-Maastricht, Groene Loper in de sneeuw 15.jpg|OLV-van-Lourdeskerk
Bestand:Sonnehuys 2.JPG|Sonnehuys, Scharnerweg
Bestand:Zijaanzicht van flatgebouw - Maastricht - 20411342 - RCE.jpg|Gemeenteflat
</gallery>
| |||