Distikstofmonoxide: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mar(c) (overleg | bijdragen)
zwevende ref, videothumbs naar links, "do's and don'ts" en titels cursief
Regel 25:
| Carcinogeen =
| Hygroscopisch =
| Rzinnen = {{R8}},<ref name="GESTIS" /> {{R62}}, {{R63}}<ref name="gezondheidsraad" /><ref>[http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBSGR:2007:BA1713 Verpleegkundigen van het Hagaziekenhuis te Den Haag spanden in 2007 een rechtszaak aan tegen hun werkgever inzake lachgasbelasting]</ref>
| Szinnen = {{S9}}, {{S17}}<ref name="GESTIS" />
| Omgang = niet inademen, contact vermijden
| Opslag = bewaren bij een temperatuur lager dan 50&nbsp;°C; verwijderd houden van hitte, vonken en open vlammen
| ADR =
| MAC = 100 ml/m³<br />180mg180&nbsp;mg/m³ <!-- Dit zijn de MAK waarden voor Duitsland (zie BIA GESTIS), zijn er aparte MAC waarden?-->
| LethaalRat =
| LethaalKonijn =
Regel 42:
| Vlampunt =
| Zelfontbranding =
| Dampdruk = 5,0599 · 10<sup>6</sup> &thinsp;<ref name="GESTIS" />
| Oplosbaarheid = 1,2<ref name="GESTIS" />
| GoedOplIn = water
Regel 90:
Ook wordt het toegepast als [[drijfgas]] in [[spuitroom]] omdat het vrij goed in [[vet]]ten oplosbaar is, vooral onder hogere drukken. Bij het uittreden uit de [[spuitbus]] komt het gas weer uit de oplossing en werkt als [[blaasmiddel]]. Het wordt dan aangeduid met [[E-nummers|E942]].
 
Distikstofoxide is ook een [[oxidatie]]middel waarmee een [[alkeen]] geoxideerd kan worden tot een [[carbonylgroep|carbonylverbinding]] (een [[keton]] of een [[aldehyde]]). Zo kan men [[cyclopenteen]] of [[cyclohexeen]] omzetten in [[cyclopentanon]] of [[cyclohexanon]] zonder gebruik te maken van een [[katalysator]]. N<sub>2</sub>O reageert met de dubbele binding, staat zijn zuurstofatoom af aan de onverzadigde koolwaterstof en [[distikstof]] komt vrij.<ref>Gennady I. Panov ''et al.'', "Non-catalytic liquid phase oxidation of alkenes with nitrous oxide. 1. Oxidation of cyclohexene to cyclohexanone." ''Reaction Kinetics and Catalysis Letters'' 2002, Vol. 77 No. 2, blzp. &nbsp;401-046. {{DOI|id=10.1023/A:1016564818065}}</ref><ref>Konstantin A. Dubkov ''et al.'', "Non-catalytic liquid phase oxidation of alkenes with nitrous oxide. 2. Oxidation of cyclopentene to cyclopentanone." ''Reaction Kinetics and Catalysis Letters'' 2002, Vol. 77 No. 1, blzp. &nbsp;197-205. {{DOI|id=10.1023/A:1020372726494}}</ref>
 
== Medisch en recreatief gebruik ==
Regel 124:
 
=== Risico's bij recreatief gebruik ===
[[Bestand:Rens & Bastiaan fly high on nitrous oxide (N20) - Drugslab.webm|thumb|BNN Drugslab test het effect van lachgas]]
[[Bestand:Nitrous oxide (N20) - Do's and don'ts - Drugslab.webm|thumb|BNN Drugslab geeft Do's and don'ts bij gebruik van lachgas]]
[[Bestand:Nitrous oxide whippits used recreationally as a drug by Dutch youngsters near a school, Utrecht, 2017 - 2.jpg|thumb|Lachgaspatronen achtergebleven na recreatief gebruik bij een school, Utrecht, 2017]]
[[Bestand:Rens & Bastiaan fly high on nitrous oxide (N20) - Drugslab.webm|thumb|BNN left|''[[Drugslab]]'' test het effect van lachgas.]]
[[Bestand:Nitrous oxide (N20) - Do's and don'ts - Drugslab.webm|thumb|BNN Drugslab geeft left|''Do's and don'ts'' bij gebruik van lachgas.]]
 
Over het algemeen is amusementsgebruik niet onveiliger dan medisch gebruik, dit omdat het gas meestal door een ballon geïnhaleerd wordt. Zodra de gebruiker dreigt het bewustzijn te verliezen, zal de ballon wegvliegen, en krijgt de gebruiker weer zuurstof.
Regel 146:
 
Bij een temperatuur van 296&nbsp;°C ontbindt lachgas in [[Distikstof|stikstof]] en [[Dizuurstof|zuurstof]]. Wanneer het wordt toegevoegd in het [[inlaatspruitstuk]] van de motor, wordt het de verbrandingskamer ingezogen. Wanneer vervolgens de temperatuur tijdens de compressiefase een hoogte van 296&nbsp;°C bereikt, zal een zeer zuurstofrijke mix ontstaan. Als tijdens de inspuiting van het gas extra brandstof wordt toegevoerd, ontstaat het effect van een [[Compressor (gas)#Turbocompressor|''supercharger'']], dit wil zeggen een grotere compressieverhouding in de motor. Lachgasinstallaties in auto's werken zoals de [[naverbrander]] van een [[straaljager]], en worden gebruikt voor een korte periode van verhoogd vermogen van zo'n 25 tot 35%.
[[Bestand:Trends gassen ozonlaag.PNG|thumb|240px|Lachgas als broeikasgas]]
 
Lachgas voor voertuigen heet ook wel nitro, afkomstig van het Engelse woord nitrous. In de Verenigde Staten gebruikt men vaak de term NOS, dat staat voor Nitrous Oxide System. Men gebruikt deze term vaak omdat de meeste mensen dit zien als standaard nitro voor voertuigen.
Regel 153 ⟶ 152:
 
== Milieu ==
[[Bestand:Trends gassen ozonlaag.PNG|thumb|240px|Lachgas als broeikasgas]]
Lachgas is een krachtig [[broeikasgas]]. Deze broeikaswerking is circa 300 maal groter dan die van [[koolstofdioxide]].<ref>[https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/lachgas-niet-alleen-om-te-lachen KNMI 12 mei 2017 ]</ref> In het algemeen is de uitstoot van lachgas relatief beperkt, ook op wereldschaal.<ref>[https://www.epa.gov/ghgreporting Rapport 2014:Greenhouse Gas Reporting Program (GHGRP) ]</ref> Het kan echter tot anderhalve eeuw duren voordat het afgebroken is. Daarom wordt het ook tot de belangrijkste broeikasgassen gerekend, waarbij het tot 7% van het broeikaseffect verklaart. Het gebruik van lachgas in [[spuitroom]] zou ook om die redenen verboden kunnen worden.<ref name="gezondheidsraad"><!--INHOUD VAN VOETNOOT BEGINT HIER-->