'''Genexpressie''' is de mate waarmee het [[Desoxyribonucleïnezuurdesoxyribonucleïnezuur|DNA]] van een [[gen]] gekopieerd wordt naar [[messenger RNA]] (mRNA) of andere [[Ribonucleïnezuurribonucleïnezuur|RNA]]'s en mRNA vertaald wordt naar een [[aminozuur]]-[[sequentie (biologie)|sequentie]]. Dit proces bestaat uit twee stappen: [[Transcriptietranscriptie (biologie)|transcriptie]] van [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] in [[messenger RNA|mRNA]] en [[Translatietranslatie (biologie)|translatie]] van [[messenger RNA|mRNA]] naar [[proteïne|eiwitten]]. Verschillen in genexpressie zijn wat een [[cel (biologie)|cel]] zijn eigen karakter of functie geeft.[[Bestand:gene expression control.png|thumb|250px|Op verschillende plaatsen in de DNA → mRNA → eiwit processen kan expressie worden beïnvloed.]]
== Gen-expressiecontrole ==
=== Transcriptiecontrole ===
De mate van transcriptie kan op verschillende manieren beïnvloed worden. Negatieve regulatie is bijvoorbeeld mogelijk door het binden van ''[[repressor]]s'' of ''[[silencer]]s'' aan het DNA, [[Epigeneticaepigenetica|epigenetische]] veranderingen op het DNA of [[Histon (eiwit)|histonmodificaties]]. Positieve controle is onder andere mogelijk met ''[[enhancer]]s'', [[Activatoractivator (genetica)|activatoren]] en [[co-activator (biochemie)|co-activatoren]]. Ook is de expressie van sommige genen in [[prokaryoot|prokaryoten]] geremd door vroegtijdig afbreken van de transcriptie.
=== RNA-processingcontrole ===
Tijdens de [[RNA-processing]] wordt het pre-mRNA omgezet in mRNA. Bij [[eukaryoot|eukaryoten]] kunnen door [[splicing]] meerdere mRNA's (en dus [[proteïne|eiwitten]]) uit één gen gemaakt worden. De splicing kan zowel door ''splicing-repressors'' als ''splicing-enhancers'' worden beïnvloed. Niet-functionele mRNA's zorgen voor negatieve regulatie van de genexpressie. Ook zal door het achterwege blijven van de aanleg van een ''[[poly-A-staart]]'' of ''[[5' cap|5'-cap-structuur]]'' het (pre-)mRNA snel worden afgebroken.
