Protostomia: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
die besprekingen van de Ecdysozoa en Lophotrochozoa kunnen echt beter op één plek, in de artikelen over die respectievelijke groepen zelf
bij opslaan vorige bewerking kennelijk niet het stuk verwijderd dat ik bedoelde te verwijderen
Regel 1:
De '''Protostomia''', '''Protostomata''' of '''oermondigen''' vormen verreweg de grootste tak van de [[Bilateria]]. Ze onderscheiden zich onder andere van de [[Deuterostomia]] doordat de eerste opening in het embryo later als mond dient (Grieks: ''stoma'' = mond). Bij de Deuterostomia ontwikkelt de oorspronkelijke opening zich tot anus, terwijl de mond wordt gevormd door een opening aan de andere zijde van het lichaam.
 
De Protostomia worden in onderstaand schema onderverdeeld in twee groepen: de [[Ecdysozoa]], voorgesteld door Aguinaldo et al. in 1997, en de [[Lophotrochozoa]], voorgesteld door Halanych et al. in 1995. De splitsing heeft volgens de theorie van de [[Sneeuwbal Aarde]] waarschijnlijk plaatsgevonden tussen de twee wereldijstijden van het [[Neoproterozoïcum]]. Alle verdere vormenrijkdom op [[phylum]]-niveau komt waarschijnlijk van na de laatste wereldijstijd, zo rond 560 [[Mega-annum|Ma]]. Recenter onderzoek is voor sommige auteurs aanleiding om nog een derde groep te onderscheiden, de [[Platyzoa]]. De naam van deze groep werd in 1998 voorgesteld door Thomas Cavalier-Smith. Aanvankelijk werd de groep binnen de Lophotrochozoa geplaatst., Pas vanaf 2008 opperen sommige auteurs de status als derde hoofdgroep van de Protostomia.
 
{{Stamboom dieren}}
 
== Ecdysozoa ==
De belangrijkste gemeenschappelijke eigenschap van de Ecdysozoa is dat ze [[Vervelling|vervellen]], met andere woorden dat ze bij de groei de buitenste laag van hun [[exoskelet]] afwerpen.
* [[Panarthropoda]]
** [[Geleedpotigen|Arthropoda]] (''Geleedpotigen'', onder andere [[kreeftachtigen]], [[Spinnen (dieren)|spinnen]], [[Mijten]], [[insecten]])
** [[Onychophora]]
** [[Beerdiertjes|Tardigrada]] (''Mosbeertjes'')
* Cephalorhyncha
** [[Kinorhyncha]]
** [[Priapulida]]
** [[Loricifera]]
* [[Rondwormen|Nematoda]] (''Rondwormen'')
* [[Nematomorpha]]
 
== Lophotrochozoa ==
De Lophotrochozoa worden al naar gelang de gevolgde auteur onderverdeeld in twee of drie groepen. Alle moderne auteurs onderscheiden de [[Trochozoa]] en de [[Lophophorata]]. Sommigen onderscheiden als derde hoofdgroep nog de [[Platyzoa]].
 
=== Trochozoa ===
De Trochozoa omvatten enkele stammen die gemeenschappelijk hebben dat de larven twee banden van [[trilhaar|trilharen]] (cilia) hebben.
* [[Weekdieren|Mollusca]] (Weekdieren, onder andere slakken, schelpdieren, inktvissen)
* [[Ringwormen|Annelida]] (Ringwormen, onder andere regenwormen)
* [[Snoerwormen|Nemertea]] (Snoerwormen)
 
=== Polyzoa ===
De Polyzoa hebben als gemeenschappelijke eigenschap de aanwezigheid van een [[lophophoor]], een tentakelkrans rond de mond.
* [[Armpotigen|Brachiopoda]] (''Armpotigen'')
* [[Mosdiertjes|Bryozoa]] (''Mosdiertjes'' of Ectoprocta)
* [[Phoronida]] (''Hoefijzerwormen'')
* [[Entoprocta]] (Kelkwormen)
 
== Platyzoa ==
* [[Platwormen]] (Platyhelminthes)
* [[Gastrotricha]] (Buikharigen)
* [[Raderdieren]] (Rotifera)
* [[Acanthocephala]] (Haakwormen)
* [[Gnathostomulida]] (Tandmondwormen)
* [[Micrognathozoa]]
 
{{Appendix|2=