Kerststal: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix / +appendix/references voor ref(s)
nog even en dan barst het weer los hiero
Regel 2:
[[Bestand:Brusel saint Jacob interier 2.jpg|{{largethumb}}|Kerststal in de [[Sint-Jacob-op-Koudenberg]] in [[Brussel (stad)|Brussel]]]]
[[Bestand:Szopka-Wyszków-3.jpg|{{largethumb}}|Levende kerststal in [[Polen]]]]
Een '''kerststal''' is een voorstelling van de geboorte van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] met figuren van hout of gips, die vooral in [[Rooms-katholiekeKatholieke Kerk|katholieke]] gezinnen rond [[Kerstmis]] in huis te vinden is, vaak onder de [[kerstboom]].
[[Bestand:Kerststal.jpg|{{largethumb}}|Traditionele Kerststal ([[Nederland]])]]
 
Naast Jezus, [[Maria (moeder van Jezus)|Maria]] en [[Jozef van Nazareth|Jozef]] zijn vaak ook andere figuren aanwezig die in het kerstverhaal voorkomen, zoals [[schaapherder|herder]]s - eventueel aangevuld met enkele schapen - en de [[wijzen uit het oosten|drie wijzen]] [[Caspar (heilige)|Caspar]], [[Balthasar (heilige)|Balthasar]] en [[Melchior (heilige)|Melchior]] -, soms met [[kameel|kamelen]]. Ook andere dieren als [[de os en de ezel]] behoren tot de figuren in de kerststal. In [[Catalonië]] en andere regio's omvat de kerststal traditioneel een ''[[Kakker (beeldje)|caganer]]'', een figuur van een poepend mannetje.
 
Een levensgrote kerststal wordt soms op een algemeen toegankelijke plaats ingericht. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de omgeving. In sommige plaatsen worden routes langs kerststallen uitgezet. In veel plaatsen is het gebruikelijk om een levende kerststal met echte mensen en dieren neer te zetten. Vooral in zuidZuid-[[Italië]] zijn levende kerststallen zeer populair.
 
De invoering van de kerststal wordt toegeschreven aan [[Franciscus van Assisi]], die in het jaar 1223 in Greccio (Italië) een 'levende' kerststal liet maken. Hij heeft de kerststal zoals wij die nu kennen beïnvloed. Daarvóór werd namelijk met Kerstmis een kribbe op of naast het altaar gezet tijdens de Heilige [[Mis]] op kerstdag. Spoedig kwamen daar meerdere figuren bij. De franciscanen bevorderden dit gebruik in kerken en gezinnen.<ref>''De Katholieke Encyclopaedie'', vijftiende deel, 1936, n.v. uitgeversmij Joost v. d. Vondel, Amsterdam, blz. 230</ref>
 
Een bekende kerststal is die op het [[Sint -Pietersplein]] voor de [[Sint-Pietersbasiliek]] in [[Rome (stad)|Rome]], een idee van [[Paus Johannes Paulus II]]. Deze kerststal bestaat sinds 1982. Sinds 1999 komt de 25 meter hoge boom uit [[Badia (Italië)|Badia]] en het mos van de berg [[Monte Fumaiolo|Fumaiolo]] bij [[Verghereto]], waar de [[Tiber]] begint.
 
Een bekende levensgrote kerststal in [[Nederland]] is die in de [[Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)|Sint-Janskathedraal]] in [['s-Hertogenbosch]]. Hierbij wordt niet alleen de stal uitgebeeld, maar ook een groot deel van de omgeving, het veld waar de herders de goddelijke boodschap ontvangen en mensen die op weg zijn naar de stal, zodat het gehele tafereel de hele lengte van het gebouw in beslag neemt.
Regel 20:
 
==Kerststalexpostities==
* Religieus kerkmuseum [[Kijk-jeDe kerk-kunstCrypte]] te [[Gennep (plaats)|Gennep]]
* [[Museumpark Orientalis Heilig Land Stichting]] te [[Groesbeek]]
* Kerst in [[Museum Catharijneconvent]] te [[Utrecht (stad)|Utrecht]]