Chimpansee: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 bron(nen) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5beta) |
→Relatie met de mens: zo geeft men volume en issue op |
||
Regel 43:
[[Bestand:Napoleon and Sally? - Uit het leven van twee chimpansees - 1916 - EYE FLM148080 - OB 685667.ogv|{{largethumb}}|Komedie uit 1916: 'Uit het leven van twee chimpansees']]Wegens hun evolutionair nauwe verwantschap met mensen worden zij vaak gebruikt voor medische en gedragsproeven, hoewel dit de laatste tijd steeds minder gebeurt en verboden is in verscheidene landen, waaronder [[Nederland]]. De mate waarin chimpansees en mensen [[genetica|genetisch]] aan elkaar gelijk zijn is een onderwerp van geschil. Opgaven van het percentage identiek [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] lopen uiteen van 94,6% tot 99,4%. De verwantschap tussen een chimpansee en een [[mens]], is echter wel groter dan de verwantschap tussen een chimpansee en een [[gorilla's|gorilla]]. Sinds het genoom van de chimpansee, net als dat van de mens, in kaart is gebracht is hier echter veel meer over te zeggen ([[genoom mens en chimpansee]]). Een manier om het uit te drukken is dat de genetische verschillen tussen een mens en een chimpansee ongeveer tien keer zo groot zijn als die tussen twee niet-verwante mensen. Grote delen van het DNA zijn nagenoeg identiek. Chimpansees hebben een chromosoom meer, omdat zij het chromosoom dat bij de mens nummer 2 is in twee aparte delen hebben.
Ook het gedrag van een chimpansee lijkt zeer op dat van een mens. Chimpansees zijn zeer sociale dieren, die veel moeten leren en dus ook een lange opgroeiperiode hebben. Daarnaast vormen chimpansees coalities en vrienden. Chimpansees in het wild tonen ook culturen, waar het gedrag van de ene groep verschilt van een ander. Bovendien hebben onderzoeken bewezen dat chimpansees ook empathie bezitten en zich tot op een zekere hoogte kunnen inleven in een ander. Ze adopteren ook soms verweesde jongen van niet-verwante groepsleden, wat wijst op [[altruïsme|altruïstisch]] gedrag. Dit gedrag is zowel bij mannetjes als vrouwtjes geobserveerd.<ref>{{Citeer tijdschrift |Boesch|C.|Bolé|C.|Eckhardt|N.|Boesch|H. | datum = 2010 |url=http://www.plosone.org/article/fetchArticle.action;jsessionid=0ED213C1FA6800B86E75C6415839BDA0?utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+plosone%2FPLoSONE+%28PLoS+ONE+Alerts%3A+New+Articles%29&utm_source=feedburner&articleURI=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0008901 |titel=Altruism in Forest Chimpanzees: The Case of Adoption|tijdschrift=PLoS ONE |jaargang=5|nummer=
Binnen groepen chimpansees spelen zich zeer complexe gedragspatronen af samenhangend met de voortdurende strijd om dominantie, en daarmee weer samenhangend het recht om zich voort te planten en de verdeling van eten. [[Primatologie|Primatologen]] als [[Jane Goodall]] en [[Frans de Waal]] hebben op dit gebied door langdurige observaties verbazingwekkende waarnemingen gedaan. De verdienste van deze onderzoekers is geweest dat zij hebben aangetoond dat zeer veel chimpanseegedragingen heel goed te beschrijven en te duiden zijn met termen en mechanismen die ook uit de menselijke [[psychologie]] bekend zijn. Familiebanden en coalities spelen in het spel om de macht een grote rol in de chimpanseesamenleving.
| |||