Paddenstoelwolk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
2 onbereikbare link(s) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5.1)
 
Regel 5:
 
== Vorming ==
De vorm van de wolk wordt veroorzaakt door [[Rayleigh-Taylor-instabiliteit]]. De door de explosie gevormde bal van warme lucht stijgt op en zuigt daarbij van de onderkant koelere lucht aan, deze vormt de kolom. Aan de buitenkant koelt de lucht weer af waardoor de buitenkant van de wolk omlaag beweegt terwijl de wolk verder stijgt. Dit gaat door totdat het punt is bereikt waarop de dichtheid van de wolk gelijk is aan die van de omringende lucht, hoewel heel grote wolken tot voorbij dit punt kunnen bewegen omdat ze een [[ballistische vlucht]] maken.<ref>{{en}} Vigh, Jonathan. 2001, 10 december. [https://web.archive.org/web/20080905132727/http://euler.atmos.colostate.edu/~vigh/other_works/at735/vigh_adjustment_mechanisms.pdf "Mechanisms by Which the Atmosphere Adjusts to an Extremely Large Explosive Event"], p. 11.</ref> Daarna verspreidt de bovenkant van de wolk zich horizontaal. Het geheel wordt zichtbaar gemaakt door waterdamp die tijdens het afkoelen condenseert en door de stijgende bal die behalve lucht ook stof en ander materiaal aanzuigt. Dit materiaal, dat in het geval van een nucleaire paddenstoelwolk ook radioactief stof bevat ([[fall-out]]), valt uiteindelijk terug naar de aarde, maar kan zich door de horizontale beweging van de bovenkant van de wolk zich over duizenden vierkante kilometers verspreiden.
 
Paddenstoelwolken kunnen gevormd worden op hoogtes vanaf de grond tot aan de hoogte waarop het verschil in luchtdruk tussen de vuurbal en de bovenliggende lucht te klein is om deze te laten opstijgen. Ook kunnen ze gevormd worden door explosies net onder het wateroppervlak. Explosies diep onder water of onder de grond veroorzaken geen paddenstoelwolken.
 
Behalve de paddenstoelwolk kunnen ook [[Wilson-wolk]]en gevormd worden in het lagedrukgebied dat achter het [[schokgolf]]front volgt.<ref>{{en}} Vigh, Jonathan. 2001, 10 december. [https://web.archive.org/web/20080905132727/http://euler.atmos.colostate.edu/~vigh/other_works/at735/vigh_adjustment_mechanisms.pdf "Mechanisms by Which the Atmosphere Adjusts to an Extremely Large Explosive Event"], p. 9-10.</ref> Deze bestaan uit waterdamp en ontstaan op plekken waar de schokgolf vochtige luchtlagen tegenkomt. Boven water kan zelfs de hele paddenstoelwolk omgeven worden door deze condensatie.
 
== Etymologie ==