Essen (België): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
WiJC (overleg | bijdragen)
k Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, replaced: NederlandNederland (hoofdbetekenis) (5), dichtbij → dicht bij (2), één van → een van, replaced: ISBN 90 209 57589 → {{ISBN|90 209 57589}} met AWB
Regel 22:
| web = [http://www.essen.be/ www.essen.be]
}}
'''Essen''' is een plaats en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de [[België (hoofdbetekenis)|Belgische]] provincie [[Antwerpen (provincie)|Antwerpen]]. De gemeente telt 18.580 inwoners. De gemeente ligt aan drie kanten tegen de grens met [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]. Essen behoort tot het [[kieskanton]] [[Brecht (kanton)|Brecht]] en het [[gerechtelijk kanton]] [[Kapellen (kanton)|Kapellen]]. De gemeente is gelegen in de [[Noorderkempen]].
 
== Toponymie ==
Regel 44:
 
==== [[Belgische Revolutie]] ====
Na de val van Napoleon in [[1815]] ontstond het Verenigd Koninkrijk onder [[Willem I der Nederlanden|Willem I van Oranje-Nassau]]. Toen de Zuidelijk Nederlanden - het huidige [[België (hoofdbetekenis)|België]] - zich in 1830 afscheurde van [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]], werd Essen een grensgemeente. Op [[21 november]] [[1830]] vond er tijdens de ''[[Slag bij Essen]]'' in de [[Belgische Onafhankelijkheidsoorlog]] een treffen plaats tussen Belgische opstandelingen en Nederlandse militairen. De grens van Essen werd na afscheiding van Nederland nog een paar jaar bewaakt door Waalse militairen. Op 20 november 1831 trokken zij naar Roosendaal om keet te schoppen. De wraak van de Nederlanders volgde ’s anderendaags. Tijdens de hoogmis drongen 4.000 soldaten Essen binnen en doorzochten alle huizen. Vijf soldaten en twee dorpelingen sneuvelden hierbij. Dit gebeurde tijdens de ''Slag om het Heuvelplein''.
 
=== Economische groei ===
Op [[9 juli]] [[1852]] vonden [[België (hoofdbetekenis)|België]] en [[Nederland]] elkaar terug om een verdrag te sluiten voor de aanleg van een nieuwe spoorlijn tussen [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] en [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]]. Zo werd in de jaren 1852-54 de [[Spoorlijn 12 Antwerpen - Lage Zwaluwe|spoorlijn Antwerpen - Lage Zwaluwe]] aangelegd met een grensstation in Essen. Door die route miste de lijn de stad Breda. Een van de oprichters van de [[Société Anonyme des chemins de fer d'Anvers à Rotterdam]] bezat echter grond in Essen en wilde die in waarde laten stijgen. De trein zorgde ervoor dat rijke Antwerpenaars in Essen de rust kwamen opzoeken. De Essense studenten, arbeiders en dienstmeiden konden gemakkelijker naar Antwerpen om te leren en te werken. <ref>auke van de woud: de nieuwe wereld, Amsterdam, Bert Bakker, 2006</ref>
 
Het [[Station Essen|station van Essen]] was en is het laatste spoorwegstation voor de Nederlandse grens. Het treinstation was toen het belangrijkste grensstation tussen België en Nederland. De vele afstelsporen herinneren nog aan de douanecontrole van het grensoverschrijdend verkeer. Met de komst van de spoorlijn ontwikkelde het dorp zich inderdaad snel. De grensfunctie van het spoorstation verschafte veel werkgelegenheid en zorgde ervoor dat dit station een verplichte halte was voor de internationale treinen. Er ontwikkelde zich een groot forensen-verkeer met snelle treinen naar Antwerpen. Tegenwoordig is er alleen nog een stoptrein en IC-verbinding (met vier haltes) met Antwerpen en [[station Brussel-Zuid|Brussel-Zuid]] alsmede een stoptreinverbinding met Roosendaal.
Regel 65:
 
== Geografie ==
Essen is de op twee na meest noordelijk gelegen gemeente van België en ligt ingeklemd tussen de gemeente [[Kalmthout]] en de [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] [[grens]]. Daarmee is het, samen met [[Momignies]], ééneen van de twee Belgische gemeenten die aan [[Lijst van extreme punten in België|slechts aan één andere Belgische gemeente grenst]]. De overige buurgemeenten zijn Nederlands. Als u op de kaart kijkt ziet u dat Essen een soort van "bult" is. Essen is de meest noordwestelijke gemeente van de [[Kempen (streek)|Kempen]] en de meest noordelijke gemeente van de [[Noorderkempen]].
=== Kernen ===
Essen heeft geen [[deelgemeente (België)|deelgemeente]]n. Naast het dorpscentrum liggen op het grondgebied wel nog enkele wijken en gehuchten. De wijk [[Heikant (Essen)|Heikant]] sluit aan op het westen van de dorpskern. Iets verder westwaarts ligt het landelijk woonlint [[Essen-Hoek]]. Ten oosten van het centrum ligt het gehucht [[Horendonk]]. In het zuiden van de gemeente ligt het gehucht [[Wildert (België)|Wildert]]. Ten westen van het centrum ligt de wijk Statie.
Regel 250:
| || 1941 - 1942 || [[Jan Meeusen]]<ref>[http://janmeeusenvertelt.blogspot.be/p/waarnemend-burgemeester.html Jan Meeusen vertelt: Waarnemend burgemeester]</ref> <small>([[waarnemend burgemeester]])</small>
|-
| style="width: 3px" bgcolor=yellow | || 1942 - 1944 || [[Karel Goovaerts]]<ref>[https://books.google.be/books?id=5Hz1fDcLHPcC&printsec=frontcover&dq=oorlogsburgemeesters+40/44&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwi-8au94sbNAhVjC8AKHSg8ABIQ6AEIFDAA#v=onepage&q=oorlogsburgemeesters%2040%2F44&f=false Oorlogsburgemeesters 40/44: Lokaal bestuur en collaboratie in België] (p.333); Nico Wouters; [[Lannoo (uitgeverij)|Lannoo]]; [[Tielt]]; 2004; {{ISBN |90 209 57589}}</ref> <small>([[Vlaamsch Nationaal Verbond|VNV]])</small>
|-
| || 1944 - 1947 || Jules Kenis
Regel 323:
 
{{Zie hoofdartikel|lijst van onroerend erfgoed in Essen}}
* de ''Kiekenhoeve'', een oude hoeve uit 1776 dichtbijdicht bij het [[Karenmuseum]] in de Moerkantsebaan
* de [[Quarantainestallen]] waarin tot de jaren '70 vooral vetvee via een speciale loskade in afzonderingen werd geplaatst om de dieren te controleren op besmettelijke ziekten, gelegen in de Hemelrijk
* het [[Station Essen|station van Essen]]
* de oude NMBS-goederenloods, dichtbijdicht bij het [[Station Essen|station van Essen]]
* enkele herenhuizen in de Nieuwstraat
* de ''Oude Pastorij'' die gedurende 500 jaar de verblijfsplaats van de pastoors van Essen-Nispen was. De eerste vermelding van de Oude Pastorij dateert uit 1362. Het doet nu dienst als cultureel centrum. Zowel in 1422 als in 1557 werd de pastoor er vermoord. Na de verwoesting in 1586 werd ze weer opgebouwd onder leiding van abt Piera. Zijn wapenschild werd aangebracht boven de deur. Wat er nu overblijft, is maar een kwart van wat het ooit is geweest.
Regel 380:
== Mobiliteit ==
=== N-wegen ===
In Essen lopen vier [[N-weg|N-wegen]]en: de [[N125 (België)|N125]], de [[N117 (België)|N117]], de [[N122 (België)|N122]] en de [[N133 (België)|N133]].
 
=== Openbaar vervoer ===