Turbolader: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Superchargers: Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck. Help mee!, http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1534/weleens_wel_eens/ Bij ook is de kans op valse positieven, replaced: wel eens → weleens met AWB |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 2:
Net als een [[supercharger]] dient een turbo om het [[vermogen (natuurkunde)|vermogen]] van [[dieselmotor|diesel-]] en [[benzinemotor]]en te verhogen door meer lucht in de cilinders te brengen, waardoor er ook meer [[brandstof]] kan worden toegevoerd. [[DAF (fabrikant)|DAF]] behoorde tot de eerste motorfabrikanten in Europa die het belang van turbocharging inzagen en het ook daadwerkelijk toepasten.
[[Bestand:Turbocharger.jpg|
== Geschiedenis ==
Tussen 1885 en 1896 onderzochten Gottlieb Daimler en Rudolf Diesel de mogelijkheden om het vermogen van de motor te verhogen en het brandstofverbruik te verminderen door gecomprimeerde lucht in de motor te brengen door middel van een pomp. In
De materialen waaruit een moderne turbolader is opgebouwd werden ontwikkeld tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]]. ''Stellite'' en het nog korter geleden samengestelde ''[[Inconel]]'' zijn [[legering]]en welke zijn ontwikkeld voor [[straalmotor]]en van vliegtuigen. Deze materialen worden ook toegepast voor speciale turbinewielen. Ook in de turbo zit een [[turbine]]wiel dat zeer heet kan en mag worden.
Regel 46:
== Hoogtecompensatie ==
Een ander belangrijk voordeel van een turbomotor is hoogtecompensatie. Hoe groter de hoogte, hoe ijler de lucht. IJlere lucht bevat minder zuurstof en voor een [[stoichiometrie|stoichiometrische]] verbranding kan er dus ook minder brandstof aan toegevoegd worden. In
Hoogtecompensatie is tevens de reden dat sommige typen zuigermotoren voor vliegtuigen zijn uitgerust met een super- of turbocharger. Met toenemende hoogte neemt de luchtdruk af, waardoor ook de inlaatdruk en dus het motorvermogen daalt. Een super- of turbocharger wordt hier toegepast om de inlaatdruk gelijk te houden, door de hoeveelheid uitlaatgas die de turbine aandrijft te variëren afhankelijk van de hoogte. Op een bepaalde hoogte wordt 100% van de uitlaatgassen gebruikt om de turbine aan te drijven. Boven deze hoogte zal het motorvermogen gaan afnemen zoals dat bij een vliegtuigmotor zonder super- of turbocharger ook gebeurt. Deze hoogte, de ''critical altitude'', staat vermeld in het handboek van het vliegtuig.
Regel 52:
== Turbinehuisproductie ==
=== Lagers en speling ===
Een turbine draait rond met een snelheid van meer dan 75.000 omwentelingen per minuut (omw./min.), wat een [[omtreksnelheid]] geeft aan het uiteinde van de turbinebladen van net onder de [[geluidssnelheid]] en soms zelfs hoger. Vandaar dat maat en afwerking van de [[lager (mechanica)|lagers]] in de as wel zeer nauwkeurig moeten zijn. Toch is de [[
Als de motor loopt krijgt de motor ook olie op de te smeren onderdelen. Ook de turbo moet gesmeerd worden. De turbine-as ligt in de lagers (twee stuks): aan de turbinezijde zit een lager en aan de compressorzijde zit ook een lager. Dit zijn [[glijlager]]s van [[brons]] of een andere legering en soms zelfs van [[keramiek]]. Het lagerhuis wordt gevuld met olie en de as heeft nu zijn smering. Onder aan het lagerhuis zit een dikke retourolieleiding.
Regel 144:
* ''Rotor onbalans''. Als de rotor in onbalans is treden er krachten op die de oorzaak kunnen zijn van bijvoorbeeld lagerbeschadigingen.
* ''Vuil of voorwerp in compressor of turbinewiel''. Als een voorwerp tegen de compressor of turbinewiel komt veroorzaakt dit een beschadiging aan de turbinebladen, met als resultaat onbalans van de rotor en aanlopen van turbine of compressorbladen. Als vuil of stof (zand) aan de compressorzijde binnentreedt, geeft dit erosieverschijnselen aan het compressorwiel wat tot beschadigingen kan leiden. Dit benadrukt nogmaals het belang van een schoon en goed gemonteerd luchtfilter.
* ''Vuil in de olie''. De
* ''Oververhitting''. Wanneer de turbo wordt blootgesteld aan extreem hete uitlaatgassen kan een gescheurd turbinehuis het gevolg zijn, evenals beschadigingen aan het lager aan de turbinezijde. Oververhitting kan ook ontstaan wanneer een motor na eerst vol belast te zijn geweest meteen gestopt wordt zonder de kans te krijgen om af te koelen. De hitte van het turbinehuis en turbinewiel trekt door de as en het huis, zonder dat de warmte door de olie wordt afgevoerd. De aanwezige oliefilm wordt vervolgens zo heet dat olie-carbonisatie (olieverkoling) optreedt. De resulterende koolstofdeeltjes zijn zo hard en scherp dat de lagers beschadigd kunnen worden. Normaal gesproken gebeurt dit niet in één keer, maar wanneer dit regelmatig gebeurt worden de lagers ernstig beschadigd.
* ''Overspeed''. Dit betekent dat de turbo boven zijn kritisch toerental heeft gedraaid, dit wordt onder andere veroorzaakt door tuning.
| |||