Transistor: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Koitus~nlwiki (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Madyno (overleg | bijdragen)
meervoud van FET is FETs + aanpassingen
Regel 1:
[[Bestand:Transistorer (croped).jpg|thumb|Voorbeelden van transistors]]
Een '''transistor''' (samentrekking v. [[Engels|Eng.]] ''transfer'' en ''resistor'', = lett.: overdrachtsweerstand) is een [[elektronica|elektronisch onderdeel]] dat eenonder elektrischemeer trilling kanals [[versterker (elektronica)|versterkenversterkend]] enof schakelend element in een elektronische schakeling kan dienen. Een dattransistor bestaat uit een kristal van een [[halfgeleider (elektronica)|halfgeleider]] in een afgesloten omhulling van metaal of kunststof.
[[File:BJT symbol NPN.svg|thumb|100px|left]]
Er zijn in het algemeen drie aansluitingen ([[elektrode]]n). Aan een daarvan (de emissor, E) wordt het te versterken signaal toegevoerd, aan de tweede (collector, C) kan het versterkte signaal worden onttrokken, de derde aansluiting is voor beide signalen gemeenschappelijk (basis, B).
Regel 23:
== Naamgeving ==
De naam transistor is volgens een technisch memorandum van Bell Labs uit 1948 een samentrekking van de Engelse woorden ''transfer'', of ''transconductance'' (overdracht) en ''[[Spanningsafhankelijke weerstand|varistor]]'' (variabele weerstand, ''variable resistor''),<ref>Zie [http://web.archive.org/web/20080309102314/http://users.arczip.com/rmcgarra2/namememo.gif deze afbeelding] van het memorandum van 28 mei 1948.</ref> bedacht door John R. Pierce, een collega van Bardeen, die [[sciencefiction]]boeken schreef (Bardeen ca. 1965, priv. comm.). Volgens Pierce zelf is de naam een verkorting van de term ''transresistance'', de pendant van ''transconductance'' van [[elektronenbuis|elektronenbuizen]] en in lijn met termen als varistor, resistor en [[thermistor]].
 
Het onderscheid tussen [[elektrotechniek]] en [[elektronica]] wordt doorgaans gemaakt op basis van de aanwezigheid van actieve componenten, waarvan de transistor de belangrijkste is, als halfgeleider voor sturing van vrije [[energiedrager (techniek)|ladingdragers]].
 
Hoewel men vaak als meervoud 'transistoren' gebruikt, is het Nederlandse meervoud officieel 'transistors'. In het [[jargon]] van elektronici spreekt men overigens van 'tor' en 'torren'.
Regel 40 ⟶ 38:
|9=Bipolaire PNP-transistor
}}
Er zijn twee basistypen transistors: de oorspronkelijke [[bipolaire transistor]] en de [[veldeffecttransistor]] (FET). De eerste wordt gestuurd door middel van een stroompje en de tweede door middel van een [[elektrische spanning|spanning]]. Elk type heeft weer twee constructies, afhankelijk waar men van uitgaat, het n of het p-gedoteerd materiaal. Voor het bipolaire type zijn er PNP- en NPN-transistors, van de FET'sFETs zijn er n- resp. p-kanaaluitvoeringen. De stromen en spanningen zijn tegengesteld van elkaar. Daarnaast is er ook de zogenaamde [[unijunctiontransistor]], bestaande uit een kanaal van n- of p-gedoteerd materiaal, waarop een [[pn-overgang]] is aangebracht.
 
Transistors hebben drie aansluitingen met elk een eigen functie en een eigen naam.