Veldslang: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Madyno (overleg | bijdragen)
tekst uit klovenier overgezet
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Coulevriniers.jpg|thumb|15e-eeuwse culveriniers.]]
Een '''veldslang''', '''culverin''' of '''clover''', was een eenvoudige voorganger van het [[musket]], en later een middeleeuws [[Kanon (geschut)|kanon]] met een relatief lange loop en een lichte constructie, dat massieve ronde kogels met een hoge snelheid afvuurde, waardoor een relatief groot bereik met een [[Kogelbaan|vlakkere baan]] mogelijk was. De veldslang werd door de Fransen in aangepaste vorm gebruikt in de [[15e eeuw]], en laat in de [[16e eeuw]] door de Engelse marine aangepast voor gebruik op schepen. De veldslang werd gebruikt voor het bombarderen van doelen op lange afstand. Een soldaat die een clover bediende, heette [[kolvenier]] of klovenier.
 
==Etymologie==
Het Middelnederlandse woord ''culverin'' of ''clover'' is afgeleid van het Franse woord ''couleuvre'', dat ''adder'' betekent, waarvan weer de benaming 'veldslang' aggeleidafgeleid is. In de [[middeleeuwen]] was ''slang'' het woord voor geschut.''Couleuvre'' stamt van het [[Latijn]]se ''colubrinus'', de "manier van de slang". Het was oorspronkelijk de naam van een middeleeuwse voorganger van het musket, dat in de 15e en 16e eeuw gebruikt werd.<ref name="OED">"culverin". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 2nd ed. 1989.</ref>
[[Bestand:Kanonerp.jpg|thumb|''Veldslang'' met een kaliber van 6 cm. Inzet: Uitvergroting van het ontstekingsgat]]
 
Regel 21:
Er waren drie typen veldslang in gebruik, waarbij het onderscheid gemaakt werd in hun grootte: de ''culverin extraordinair'', de ''ordinair'' en de ''kleinste afmeting''. Er waren ook kleinere versies, zoals de ''bastaard culverin'', en de ''demi-culverin'' of ''culverin-moyen''.
 
Over het algemeen had de veldslang een significant voordeel boven de [[ballista]], wat de "lichte artillerie" van de voorgaande periode was. Aangezien het een ijzeren bal afvuurde, en buskruit gebruikte voor drijfkracht, kreeg de bal een stabielere vlucht en het buskruit gaf een sneller wapen met een groter bereik. Een replica van een ''culverin extraordinair'' behaalde een mondingssnelheid van 408m/s, en had een bereik van meer dan 450 m450m, met slechts een minimale [[elevatie (ballistiek)|elevatiehoek]].<ref>Discovery Channel, Battlefield Detectives, episode "Who Sank the Armada"</ref>
 
De veldslang werd later vervangen door technologisch verder geavanceerde vormen van [[artillerie]], die een explosieve lading konden dragen.