Trekvaart: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
effe save
Regel 27:
Ondertussen werden op tal van plekken bestaande waterwegen geschikt gemaakt voor het slepen van schepen. In 1599 werd de [[Amstel (rivier)|Amstel]] van [[Amsterdam]] tot [[Uithoorn]] van een jaagpad voorzien en tussen 1626 en 1628 delen van het traject Amsterdam-[[Utrecht (stad)|Utrecht]].
 
De eerste [[Nederland]]se trekvaart die speciaal werd gegraven voor het vervoer van reizigers, was de [[Haarlemmertrekvaart (Amsterdam)|Haarlemmertrekvaart]], tussen [[Amsterdam]] en [[Haarlem]]. In [[1631]] dienden deze steden bij de [[Staten van Holland]] een verzoek in om een trekvaart te mogen aanleggen, en in [[16341632]] was de trekvaart voltooid. DeMet eerstede trekvaartenaanleg werdenervan aangelegdwas als266.000 verbindingen[[Gulden tussen(munt)|gulden]] tweegemoeid. steden,De maartrekvaart inwerd dehalverwege loopover van260 demeter 17eonderbroken eeuwdoor werdeneen steedscomplex meervan afzonderlijkeuitwateringssluizen trekvaartenvan aanhet elkaar gekoppeld[[Haarlemmermeer]]. ZoReizigers ontstondenmoesten tweeer groteuit- trekvaartnetwerkenen overstappen, innabij hetwat Zuidenthans (huidige[[Halfweg]] Noord-Holland,heet. Zuid-HollandVanwege ende Utrechtonderbreking (provincie))was engoederenvervoer inop hetdit noordentraject (huidigeondoenlijk. GroningenDat (provincie)bleef endaarom Friesland)<ref>Edbuitenom Tavernegebeuren, enover Irminhet Visser[[IJ (redactiewater).|IJ]] ''Stedebouw:en Delangs geschiedenis van[[Spaarndam]]. de stadnieuwe inwaterweg dewas Nederlanden vaneen 1500enorm tot hedensucces.'' UitgeverijIn SUN1633, Amsterdam,het 2004,eerste ISBNvolle 90jaar 6168van de exploitatie, werden 401reeds 3250.000 Paginapassagiers 43vervoerd.</ref>.Brouwer Rond& [[1700]]Van wasKesteren, het netwerk van Nederlandse trekvaarten op zijn hoogtepunt; er was toen zo'n 415 kilometerp. aangelegd53. </ref>
 
De eerste trekvaarten werden aangelegd als verbindingen tussen twee steden, maar in de loop van de 17e eeuw werden steeds meer afzonderlijke trekvaarten aan elkaar gekoppeld. Zo ontstonden twee grote trekvaartnetwerken, in het Zuiden (huidige Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht (provincie)) en in het noorden (huidige Groningen (provincie) en Friesland)<ref>Ed Taverne en Irmin Visser (redactie). ''Stedebouw: De geschiedenis van de stad in de Nederlanden van 1500 tot heden.'' Uitgeverij SUN, Amsterdam, 2004, ISBN 90 6168 401 3. Pagina 43</ref>. Rond [[1700]] was het netwerk van Nederlandse trekvaarten op zijn hoogtepunt; er was toen zo'n 415 kilometer aangelegd.
 
De trekvaarten in Holland en Utrecht waren tussen vijftien en achttien meter breed. De diepte bedroeg ongeveer 2,5 meter. Bij de aanleg werd met de uitgegraven grond aan beide zijden van de vaart een [[kade]] aangelegd, aan een kant was deze zo breed dat er een [[jaagpad]] op kon worden ingericht. Langs een trekvaart stonden op bepaalde punten [[Rolpaal (scheepvaart)|rolpalen]]. Deze dienden om het trektouw zodanig te geleiden dat een bocht in de waterweg genomen kon worden. Bij de kruispunten van trekvaarten werden ook [[kwakel]]s, h(oge voetgangersbruggen) aangelegd, zodat men de trekvaart kon oversteken.