Militaire revolutie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 22:
 
== Zee ==
Hoewel {{aut|Roberts}} de opkomst van gespecialiseerde oorlogsschepen niet behandelde als onderdeel van de militaire revolutie hebben historici na hem dit wel gedaan, vooral {{aut|[[Geoffrey Parker|Parker]]}}. Gedurende de [[Vroegmoderne Tijd]] verschoof het evenwicht van geroeide [[Galei (schip)|galeien]] met [[ramsteven]]s of tijdelijk gehuurde koopvaarders die elkaar [[Enteren|enterden]], naar zeilschepen met kanonnen in de zij die elkaar bestookten vanuit de [[kiellinie]]. Aangezien de andere grootmachten als de de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]], de [[Mogolrijk|Mogols]] en de [[Qing-dynastie|Qing]] tot de achttiende eeuw geen schepen bouwde die sterk genoeg waren om een batterij kanonnen af te vuren, verkregen de Europese staten hiermee een langdurig militair overwicht.
 
== Gevolgen ==
De militaire revolutie had een aantal gevolgen. Slechts de rijkste staten waren in staat om oorlogen op deze manier te financieren. Veel kleine staatjes werden dan ook in de loop van de tijd opgeslokt, waardoor de macht geconcentreerd raakte en de basis werd gelegd voor de moderne staten.
 
Het gaf Europa ook een voorsprong op de grote [[Rijk (staat)|rijken]]. Hoewel de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]], de [[Mogolrijk|Mogols]] en de [[Qing-dynastie|Qing]] allen delen uit de militaire revolutie overnamen, namen ze deze geen van allen in zijn geheel over. Deels omdat dit vooralsnog in hun situatie niet nodig was, deels omdat het niet mogelijk was. Zodra het echter op een confrontatie aankwam met de Europeanen bleek de achterstand vaak toch te groot.
 
Als laatste maakte de militaire revolutie na meer dan twee millennia een einde aan de macht van de [[nomade]]nvolken. Met hun paarden, hun snelheid en de beschikbaarheid van elk mannelijk stamlid om als krijger te dienen, hadden zij lang een belangrijke macht kunnen uitoefenen. De [[agrarische samenleving]] kon echter niet inspelen op het gebruik van kanonnen en ontbrak het aan het achterliggende financiële systemen die de [[stedelijke samenleving]] ontwikkeld had.