Strandjutten: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Artikel gaat niet over de Wet op de strandvonderij, wordt slechts in een voetnoot genoemd.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[File:Beachcomber gathering wreckage.jpg|thumb|Strandjutter op het [[Noordzee]]strand (1932)]]
[[File:Strandjuttershuisje.jpg|thumb|De Jutterskeet in [[Kijkduin]] is een museum over strandjutten]]
'''Strandjutten''' of '''strandvonderij''' is het zoeken op het [[strand (kust)|strand]] naar aangespoelde spullen.
 
Aangespoelde goederen behoorden vanouds toe aan de [[landsheer]] of diens vertegenwoordiger, de strandvoogd. De vinder kon aanspraak maken op een deel van het [[vindersloon]]. Vaak werd het recht op aangespoelde goederen door de overheid aan de meestbiedende verpacht. Daarentegen beriepen de bewoners van de Waddeneilanden zich op het recht om in vrijheid gebruik te kunnen maken van duinen, stranden en andere gemeenschapsgronden. Op Terschelling werd dit recht ook wel [[oerol#naam|oerol]] genoemd.
Het jutten is ontstaan uit pure armoede. Mensen zochten op het strand naar spullen die ze konden gebruiken of verkopen. Wrakhout wordt als brandstof gebruikt of als bouwmateriaal, bijvoorbeeld voor schuren.
 
Het jutten is vaak ontstaan uit pure armoede. MensenBewoners van eilanden en kustdorpen zochten op het strand naar spullen die ze konden gebruiken. ofDaarnaast vingen ze vis en schelpdieren, haalden ze zoden en heideplaggen uit de duinen en stroopten konijnen en verkopenwaterwild. Wrakhout wordt als brandstof gebruikt of als bouwmateriaal, bijvoorbeeld voor schuren. De jutters raakten hierdoor vaak in strijd met de strandvoogden, die zich in hun eigendomsrechten beknot zagen.
 
== Nederlandse situatie ==
De regels voor het strandjutten zijn vanouds onderdeel van het [[strandrecht]]. Ze zijn vastgelegd in de [[Wet op de strandvonderij]] (1931) en de [[Wrakkenwet]] (1934). De Wet op de standvonderij schrijft voor hoe moet worden omgegaan met gestrande of aangespoelde zaken. Alle voorwerpen die in Nederland op het strand gevonden worden, dienen naar de politie te worden gebracht of naar een [[strandvonder]]. De hoofdstrandvonder, in de regel de burgemeester, en de hulpstrandvonders waken over het strand. [[Vlieland]] heeft als enige gemeente in Nederland een strandjutter in dienst. Op dit eiland is op de [[Vliehors]] een reddinghuisje te vinden dat gevuld en omgeven is met gejutte spullen. In vroeger tijden werd er wel eens een vuur op het strand aangelegd om de schepen te misleiden en ze naar de kust te lokken om zo de lading te bemachtigen.
 
Wanneer er spullen aanspoelen, begint er vaak een spannende race tussen de strandvonders en de jutters. De waardevolle spullen die de jutters vinden, worden verstopt in de duinen. Later worden ze op een rustig moment weer opgehaald. Tegenwoordig is jutten een [[hobby]].