Wieringer boerderij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Dqfn13 (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Overzicht voorgevel boerderij - Hippolytushoef - 20396639 - RCE.jpg|miniatuur|Wieringer boerderij aan de Oosterklief op Wieringen]]
Aan het begin van de 17e eeuw ontstond er op Wieringen een eigen boerderijtype, dat was afgestemd op een gemengd bedrijf met schapenteelt. Deze boerderijvorm, onderdeel van de [[Noordelijke huisgroep]], bood naast woonruimte ook een hooi- en wagenberging, een stal voor enkele koeien, een schapenstal en een dorsruimte (dors of darsk).
[[Bestand:SHBO0342 wieringer boerderij.jpg|miniatuur|Wieringer type boerderij]]
[[Bestand:Zomerstal in boerderij van de wed. Hellingman - Den Oever - 20464939 - RCE.jpg|miniatuur|Zomerstal]]
AanDe '''Wieringer boerderij''' is een boerderijtype dat aan het begin van de 17e eeuw ontstond er op [[Wieringen]] eenontstond. eigenDe boerderijtype, datboerderij was afgestemd op een gemengd bedrijfboerenbedrijf met schapenteelt. Deze boerderijvorm, onderdeel van de [[Noordelijke huisgroep]], bood naast woonruimte ook een hooi- en wagenberging, een stal voor enkele koeien, een schapenstal en een dorsruimte[[Dars|darsruimte]] (dors of darsk).
Als dakbedekking werd aanvankelijk zeegras en later riet gebruikt. Bij de bouw hield men rekening met de weersgesteldheid: de lange woongevel lag op het zuidwesten en de hoge muurdelen waren vaak van het westen afgewend, waardoor de wind er minder vat op had. Oudere boerderijen richtten zich niet op de weg maar lagen in het land, vaak zo geplaatst dat de stal afliep zodat de mest gemakkelijker kon worden afgevoerd. De hoeven stond vaak betrekkelijk verspreid en soms in een groepje zoals in [[Smerp]] of [[Stroe (Noord-Holland)|Noordstroe]].
 
Anders dan in de [[Stolpboerderij|stolp]], waar de woon- en bedrijfsgedeelten alle onder het piramidevormige dak liggen, liggen in de Wieringer boerderij het woongedeelte en soms ook de stallen als haaks uitspringend deel op de voorraadschuur. Andere opvallende kenmerken zijn de hoge houten [[Potdeksel (betimmering)|gepotdekselde]] en geteerde achtergevel van de schuur (het skuurskot) en een aan de buitenzijde opgemetselde schoorsteen bij de dors. De vuurplaats van deze schoorsteen werd van binnenuit gebruikt en diende voor het opwarmen van veevoeder en waswater. In het zgn.zogenaamde uutlid werd vaak jong vee gestald. De Wieringer boerderij komt op het gehele eiland voor. Na 1880 veranderde het boerenbedrijf en verdween de Wieringer boerderij als bouwstijl uit beeld.
 
===== Zomerstal =====
In vroeger tijden werd in de lente, als het vee naar de weiden was gebracht, het achterhuis grondig geboend en geschrobtgeschrobd en werden de muren gewit. Er werd een plankier over de grup gelegd en de vloer werd bestrooid met gezeefd zand en gewassen schelpen. De koestal werd opgesierd met aardewerk. Het boerengezin maakte gedurende de zomer gebruik van deze ruimte, die lekker koel was en trok zich in het najaar weer terug in de voorhuis. Dit gebruik, dat onder meer voor kwam in WestfrieslandWest-Friesland en op Wieringen, raakte na de tweede wereldoorlog in onbruik.
 
 
Een goed voorbeeld van een typische Wieringer boerderij is het [[Lijst_van_rijksmonumenten_in_Hollands_Kroon#Stroe|rijksmonument]] waarin het Wieringer eilandmuseum Jan Lont is gevestigd.
 
[[Bestand:SHBO0342 wieringer boerderij.jpg|miniatuur|Wieringer type boerderij]]
 
===== Meer informatie =====
*[http://historischwieringen.nl/wieringer-tradities/wieringer-type-boerderij Wieringer type boerderij]
*[http://cultuurtijdschriften.nl/record/576418 Wieringer eilandmuseum Jan Lont]
 
*[http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen/detail/c2603dd7-6c3a-54aa-f2c1-5f65e6100361/media/166bf683-1f63-df0a-f9e9-5a682367115a Bouwtekening]
[http://cultuurtijdschriften.nl/record/576418 Wieringer eilandmuseum Jan Lont]
 
[[Bestand:Overzicht voorgevel boerderij - Hippolytushoef - 20396639 - RCE.jpg|miniatuur|Wieringer boerderij aan de Oosterklief op Wieringen]]
[http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen/detail/c2603dd7-6c3a-54aa-f2c1-5f65e6100361/media/166bf683-1f63-df0a-f9e9-5a682367115a Bouwtekening]
[[Bestand:Zomerstal in boerderij van de wed. Hellingman - Den Oever - 20464939 - RCE.jpg|miniatuur|Zomerstal]]
 
===== Literatuur =====