Massa-extinctie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k sp. |
|||
Regel 9:
Er is veel gespeculeerd over de mogelijke oorzaken voor deze laatste massa-extinctie. De meest tot de verbeelding sprekende theorie gaat uit van een botsing van de aarde met een groot object uit het [[zonnestelsel]]. Zo'n botsing kan een plotselinge sterke klimaatverandering veroorzaken, waarbij niet alle soorten overleven. Er zijn geologische aanwijzingen dat zo'n botsing inderdaad heeft plaatsgevonden. Een mogelijke [[inslagkrater]] is onder het aardoppervlak via [[seismiek|seismisch onderzoek]] ontdekt, de [[Chicxulub]]-krater onder het [[Mexico (land)|Mexicaanse]] [[schiereiland]] [[Yucatán (schiereiland)|Yucatán]]. Ook zijn er grotere hoeveelheden [[iridium (element)|iridium]] gevonden in [[sediment]]en van het bovenste Krijt. Iridium komt slechts in zeer kleine hoeveelheden voor op aarde, maar komt op kleinere objecten die in een baan in ons zonnestelsel draaien, wel veel voor.
Andere theorieën stellen dat plotselinge [[klimaatverandering]] of de gevolgen van een relatief
Vermoed wordt dat een combinatie van bovenstaande -en andere- factoren binnen korte tijd heeft geleid tot
== [[Het zesde uitsterven]] (8000 BC tot heden) ==
De uitsterfgolf die door de mens wordt veroorzaakt begon voor 8000 BC, in het [[Holoceen]] en gaat in versneld tempo door tot het heden. De [[IUCN]] gaat
Dit uitsterftempo steeg maar heel geleidelijk in het begin van het [[Kwartair]]. De [[wolharige mammoet]] verdween in in het [[Holoceen]], maar op het eiland [[Wrangel (eiland)|Wrangel]] leefden deze mammoeten tot in de tijd van de Egyptische [[farao]]'s, ongeveer 1.700 jaar voor het begin van onze jaartelling. Sinds de mens zich op vaste woonplaatsen vestigde in het [[Neolithicum]] (dat rond 11.000 jaar voor de jaartelling in het [[Midden-Oosten]] begon) verdwenen er meer grote zoogdieren dan in het [[Pleistoceen]] (van 2,58 tot 0,11 miljoen jaar geleden). Op eilanden zoals [[Nieuw-Zeeland]], [[Hawaï (eiland)|Hawaï]] en andere eilanden in [[Polynesië]] en [[Melanesië]] en verder op [[Madagaskar]] werden vanaf 800 na Chr. alle dieren uitgeroeid die een lage voortplantingssnelheid hadden en geen aangeboren neiging bezaten om voor mensen weg te vluchten. Een grote golf van uitsterfgevallen veroorzaakten de ontdekkingsreizen en stichtingen van [[kolonie (staatkundig)|kolonies]] door Europeanen op andere continenten. Zij brachten (bewust) hun eigen landbouwhuisdieren mee zoals onder andere varkens, runderen en geiten en (onbewust) ongedierte zoals [[zwarte rat|zwarte]] en [[bruine rat]] en [[huismuis]], plantenzaden en microscopisch kleine ziekkiemen. Hiertegen was de inheemse fauna (en vaak ook de inheemse menselijke bevolking) niet bestand.<ref>{{en}}{{aut|Crosby, A.W.}}, 1986. Ecological Imperialism: The Biological Expansion of Europe, 900-1900. Cambridge University Press. ISBN 9780521336130</ref>
| |||