Tredecime: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''tredecime''' (van Latijn: ''tredecimus'', de dertiende) is in de [[muziektheorie]] een [[Interval (muziek)|interval]] dat in een [[Diatoniek|diatonische]] reeks [[Toon (muziek)|tonen]] dertien toonschreden[[toontrap]]pen omvat. Telt men de laagste toon als eerste toonschredetoontrap, dan is de hoogste toon diatonisch gerekend de dertiende toonschredetoontrap. Omdat een tredecime is opgebouwd uit een sext en een rein octaaf heet het een samengesteld interval. Het interval tussen bijvoorbeeld de tonen c en a' is dus een tredecime. Men zegt dat de a' een tredecime boven de c ligt. Ook wordt de [[Tweeklank (muziek)|tweeklank]] die bestaat uit twee tonen die een tredecime uit elkaar liggen, als '''tredecime''' aangeduid. De tweeklank c-a' is een tredecime, of de tonen c en a' vormen een tredecime.
 
==Varianten==
Regel 24:
*''Voorbeeld 1'': het akkoord C<sup>7/9/+11/13</sup> is opgebouwd uit de tonen C,E,G,Bes,D,Fis,A, waarbij de A als tredecime een toevoeging aan het akkoord is. {{Muzieknotatie|ClefG|1c1|1e1|1g1|1b1-|1d2|1f2+|1a2}}
*''Voorbeeld 2'': het akkoord Cm<sup>7/9/11/13</sup> is opgebouwd uit de tonen C,Es,G,Bes,D,F,A, waarbij de A als tredecime een toevoeging aan het akkoord is. {{Muzieknotatie|ClefG|1c1|1e1-|1g1|1b1-|1d2|1f2|1a2}}
Daarbij dient de 13 niet verward te worden met de toevoeging 6. De 6 (sext) is een statische toon, die vaak plaatsvindt indien er geen 7 in het akkoord zit,. deDe 13 (tredecime) is een niet-statische, spannende toon, die juist in combinatie met de 7 optreedt en daarmee enigszins dissoneert.
*''Voorbeeld 3a'': een C<sup>6</sup> akkoord is opgebouwd uit de tonen C,E,G,A, waarbij de A als sext is toegevoegd.{{Muzieknotatie|ClefG|1c1|1e1|1g1|1a1}}
*''Voorbeeld 3b'': een C<sup>7/13</sup> akkoord is opgebouwd uit de totnentonen C,E,G,Bes,A, waarbij de A als tredecime is toegevoegd. {{Muzieknotatie|ClefG|1c1|1e1|1g1|1b1-|1a2}}
 
{{Navigatie intervallen}}